Ish-kryeministri britanik Harold Macmillan thuhet se u ka thënë kolegëve se ligji i parë i politikës duhet të jetë “kurrë mos pushtoni Afganistanin”.
Ishte një mësim që Britania perandorake e kishte mësuar në mënyrën më të vështirë, pas tre inkursioneve të ndara nga viktimat në shekujt 19 dhe 20.
Pas 11 shtatorit 2001, kur radikalët e al-Kaidës, të vendosur në Afganistan dhe të mbrojtur nga qeveria Talibane, sulmuan me sukses Nju Jorkun dhe Uashingtonin, mësimi u harrua shpejt.
Në vend të kësaj, Shtetet e Bashkuara, të mbështetura nga Britania dhe NATO, filluan një fushatë hakmarrëse për të shkatërruar al-Kaidën dhe përmbysur talebanët.
Pas suksesit fillestar spektakolar, në fund të fundit, madje u përball me disfatë.
Ambiciet perëndimore ishin me vizione të idealizuara të rendit të pasluftës, por jo mjaftueshëm për të kuptuar realitetet rajonale dhe aftësitë ushtarake.
Talibanët u rigrupuan dhe u armatosën. Vijuan vitet e gjata të konfliktit civil.
Këtë javë, gati 20 vjet më vonë, Joe Biden ka vendosur që Amerika është marrë mjaftueshëm me një luftë të padëshirueshme dhe të pafitueshme.
Ai po i sjell trupat në shtëpi. Aleatët e Amerikës, përfshirë Britaninë, tani do të ndjekin SHBA drejt derës së daljes.
Në fjalimin e tij televiziv këtë javë, Biden njoftoi se gati 10,000 trupa amerikane dhe të NATO-s – përfshirë 750 nga MB – do të fillojnë të tërhiqen brenda javësh.
Të gjithë ata do të zhduken në kohë për 20 vjetorin e sulmeve të 11 shtatorit më vonë këtë vit.
Fjalët e presidentit ishin një kundërvënie ndaj asaj që, në fund të fundit dhe megjithë arritjet e saj, ka qenë një fushatë e dështuar.
“Ne nuk mund të vazhdojmë ciklin e shtrirjes ose zgjerimit të pranisë sonë ushtarake në Afganistan, duke shpresuar të krijojmë kushte ideale për tërheqjen dhe duke pritur një rezultat tjetër”, tha presidenti.
Njoftimi i presidentit amerikan ekspozon disa nga kufijtë e fuqisë amerikane të shekullit 21.
Është e vërtetë që, ndërkohë që SHBA-ja ka qenë e angazhuar në Afganistan, arsimi ka lulëzuar në pjesën më të madhe të vendit, përfshirë edhe për vajzat, të cilat ishin përjashtuar.
Jetëgjatësia, tani në 65 vjeç, është rritur çdo vit.
Por këto fitime mbeten të brishta dhe e ardhmja e tyre është shumë e pasigurt.
Bisedimet e paqes po vazhdojnë, por Talibanët tani do të kenë më pak arsye t’i marrin seriozisht.
Vendimi i Biden shënon vdekjen e një lloji të veçantë hubris amerikan.
Format e reja të luftës, gjithnjë e më ambicioze teknologjikisht dhe që përfshijnë më pak trupa tokësore sesa në luftërat e mëparshme si Vietnami, u mbështetën dy dekada më parë nga ish sekretari amerikan i mbrojtjes Donald Rumsfeld. A
ta nuk i kanë arritur qëllimet që ai pretendoi.
Të fitosh këtë lloj lufte pa angazhime të mëdha të trupave nuk ka funksionuar.
Opinioni afgan ka qenë më i ndarë dhe ka një armiqësi ndaj SHBA-së. Armiqësitë rajonale nuk janë kapërcyer.
Opinioni publik amerikan gjithashtu është bërë gjithnjë e më armiqësor ndaj angazhimit në konflikte.
Pretendimet për ndërtimin e kombit që u bënë në lidhje me Afganistanin dhe, më vonë, Irakun janë ekspozuar si të paarritshme.
Shumë prej tyre ishin parashikuar dhe parashikueshme kur filloi konflikti.
Por është e trishtë të shohësh atë që ka ndodhur në mes të pasigurisë së vazhdueshme për kaq shumë burra dhe gra afgane.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Biden e ka nisur me këmbën e djathtë!
Çfarë do të thotë një presidencë e Biden për Iranin?
Biden flet për të vendosur drejtësi në botë, a do t’ia dalë ai?
