‘Certifikatat Covid’ të cilat lejojnë ata që janë vaksinuar, janë rikuperuar nga virusi ose kanë testuar negativisht për të marrë pjesë në një ngjarje ose pushim jashtë vendit mund të krijojnë dëme, kanë paralajmëruar këshilltarët e shkencave të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar.
Ndërsa certifikatat mund të inkurajojnë disa njerëz të vaksinohen, shkencëtarët thonë se të tjerët mund të dalin qëllimisht të infektohen, në mënyrë që të testohen pozitivisht për antitrupa dhe të marrin një certifikatë që u mundëson atyre të lëvizin lirshëm.
Ata thonë se certifikatat, si pasaportat e vaksinave, gjithashtu mund të inkurajojnë njerëzit të sillen sikur nuk janë më të rrezikuar, duke mos përdorur maska dhe duke injoruar distancën shoqërore.
Dokumenti, i cili ende nuk është shqyrtuar nga kolegët, është shkruar nga një grup prej tetë psikologësh dhe shkencëtarësh të sjelljes, të gjithë përveç njërit prej të cilëve marrin pjesë në organin këshillues qeveritar për pandeminë e njohur si Grupi i Vështrimeve Pandemike Shkencore mbi Sjelljet.
Dokumenti i tyre rishikon studimet e kryera deri më tani për qëndrimet e njerëzve dhe sjelljet e mundshme nëse miratohen certifikatat e imunitetit.
“Lejimi i njerëzve që të kthehen në punë, të plotësojnë shoqërinë dhe të përmbushin detyrimet e kujdesit sjell shumë përfitime shoqërore, emocionale dhe ekonomike”, shkruajnë John Drury, profesor i psikologjisë sociale në Universitetin e Sussex dhe kolegët e tij.
“Në të vërtetë, mund të konsiderohet joetike kufizimi i lëvizjeve të atyre që paraqesin rrezik minimal për të tjerët. Në varësi të mënyrës se si zbatohet, çertifikimi shëndetësor gjithashtu mund të inkurajojë marrjen e vaksinimit. Ai gjithashtu ka potencial për dëm.
“Një shqetësim nga këndvështrimi i sjelljes është se çertifikimi mund të nxisë një ndjenjë të gabuar të mos rrezikut, si tek ata me dhe tek ata pa çertifikata që rezultojnë në sjelljet që rrisin rrezikun e infeksionit ose transmetimit.
“Për më tepër, çertifikimi i imunitetit bazuar në një rezultat test pozitiv për antitrupat mund të ketë një efekt paradoksal në sjelljet mbrojtëse shëndetësore, me anë të të cilave njerëzit qëllimisht kërkojnë infektimin në mënyrë që të marrin një çertifikatë.”
Certifikatat e gjendjes shëndetësore nuk janë një ide e re, theksojnë ata. Në shekullin e 15-të, fletëpalosjet e shtypura shëndetësore u përdorën për të lejuar tregtinë dhe udhëtimet gjatë murtajës në Evropë. Ata vërtetuan vetëm se bartësi kishte ardhur nga një qytet pa murtajë.
Në pandeminë aktuale, Izraeli tashmë ka prezantuar një aplikacion “green pass” për të lejuar ata që janë vaksinuar të shkojnë në koncerte dhe teatër, ndërsa BE ka njoftuar një skemë për të lejuar ata që kanë pasur Covid-19 ose janë vaksinuar të udhëtojnë midis shteteve anëtare.
Përfitimet e mundshme të certifikatave, të tilla si aftësia për njerëzit të shkojnë në ngjarje dhe të udhëtojnë më lirshëm dhe sigurt, duhet të merren parasysh në kontekstin e potencialit të tyre për dëm, thonë autorët, “por natyra dhe shkalla e tyre mbetet e pasigurt. Gjithashtu e pasigurt është mënyra se si dëmet mund të zbuten në mënyrë më efektive. ”
