Parashikimet e pikut të naftës dhe zhdukja e afërt e karburanteve fosile do të godasin rafineritë aziatike të naftës veçanërisht fort. Ky rajon është shtëpia e tre prej katër kombeve më të mira që gumëzhijnë naftën dhe më shumë se një e treta e kapacitetit global të përpunimit të papërpunuar. Megjithatë, rafinuesit aziatikë po zgjerohen me një ritëm marramendës, madje edhe duke ndërtuar impiante të reja masive të dizajnuara për të funksionuar për të paktën gjysmë shekulli.
Çfarë po ndodh?
Pas një shekulli të furnizimit me energji të automjeteve në botë, rafinuesit e naftës duhet të planifikojnë për një të ardhme të lëvizjes pa vaj pasi makinat fillojnë të kalojnë në bateri, anijet djegin gaz natyror dhe inovacioni sjell burime të tjera të energjisë si hidrogjeni. Goldman Sachs Group Inc. parashikon që kërkesa për naftë për transport do të arrijë kulmin qysh në vitin 2026.
Megjithatë, edhe kur një mori titujsh njoftojnë se BP Plc po shet fushat e saj të çmuara Alaskan ose Royal Dutch Shell Plc duke tërhequr rafinerinë nga Luiziana në Filipine, rafineritë e mëdha të Azisë po planifikojnë për një tranzicion shumë më të gjatë. Kapaciteti kinez i rafinimit është gati trefishuar që nga fundi i mijëvjeçarit dhe kombi do t’i japë fund më shumë se një shekulli të dominimit të SHBA këtë vit. Dhe kapaciteti i Kinës do të vazhdojë të rritet, në rreth 20 milion fuçi në ditë deri në vitin 2025, nga 17.4 milion fuçi në fund të vitit 2020. Përpunimi i Indisë gjithashtu po rritet me shpejtësi dhe mund të kërcejë me më shumë se gjysma në 8 milion fuçi në ditë në të njëjtën kohë.
“Azia do të jetë qendra e veprimtarisë globale dhe kështu zgjedhjet që po bëhen në Azi për zhvillimin pionier të teknologjisë më të pastër, ose jo, janë shumë të rëndësishme”, tha Jeremy Bentham, nënkryetar i mjedisit global të biznesit në Royal Dutch Shell Group . “Zhvillimi ekonomik do të jetë në qendër të Azisë, kështu që konsumi i energjisë do të jetë në qendër të Azisë dhe kështu ekziston mundësia për të marrë drejtimin në vendosjen e teknologjive të pastra.”
Rafineritë kanë filluar rrugën e gjatë të rindërtojnë biznesin e tyre. Ka pasur një mori njoftimesh nga përpunuesit në Korenë e Jugut, Kinë dhe Indi në muajt e fundit për objektivat ‘neto-zero’, kalimi në hidrogjen dhe kapja e karbonit. Por pas këtyre premtimeve qëndron një model biznesi që do të vazhdojë të mbështetet për disa dekada në rritjen e kërkesës për karburante tradicionale të automjeteve dhe rritje akoma më të shpejtë në përdorimin e petrokimikave dhe plastikës.
“Tranzicioni i energjisë po ndodh në shumë mënyra tashmë,” tha Sushant Gupta, drejtor kërkimi për rafinimin e Azi-Paqësorit dhe tregjet e naftës në Wood Mackenzie. “Por në Azi, gjatë dy dekadave të ardhshme, ne ende shohim kërkesë për karburant transporti. Do të jetë më ngadalë, por do të jetë akoma atje.”
Këtu, pra, është një udhërrëfyes për përpunuesit aziatikë të naftës për ta arritur atë në 2100 duke përshtatur bizneset e tyre në faza.
1. Vazhdoni të bëni benzinë
Benzina dhe nafta për automjetet mund të jetë zona e parë kryesore e produktit që zhduket nga rafineritë, por nuk ka gjasa të ndodhë së shpejti në Azi. Rreth 3.5 milion fuçi në ditë të kapacitetit global do të mbyllen deri në fund të vitit 2023, 1 milion fuçi më shumë sesa është njoftuar tashmë, parashikon këshilltari i industrisë FGE. Por rafineritë e mëdha dhe të reja të Azisë kanë avantazhin e objekteve moderne, të vendosura afër tregjeve në rritje.
Fabrika 800,000 fuçi në ditë e Rongsheng Petrochemical Co. në Zhoushan u bë plotësisht funksionale këtë vit dhe do të japë pothuajse 30% karburante transporti, kryesisht benzinë dhe naftë, dhe 70% petrokimikë. Hengli Petrokimike filloi të operojë rafinerinë e saj 400,000 fuçi në ditë në Kinën verilindore në fund të vitit 2018, e cila mund të prodhojë pothuajse 10 milion tonë në vit benzinë, naftë dhe karburant avioni.
Ndërsa rafinuesit aziatikë prodhojnë më shumë karburant automjetesh, përpunuesit në tregjet e pjekura perëndimore ka të ngjarë të shohin kulmin e kërkesës më shpejt pasi prodhuesit e automjeteve kalojnë në shtytje elektrike. Tashmë, struktura e Shell’s Convent Louisiana, tre impiante të Marathon Petroleum Corp. dhe dy nga Phillips 66 janë ose duke u mbyllur ose konvertuar në terminalet e naftës ose impiantet e biokarburanteve me shqetësimin se kërkesa për benzinë nuk do të shërohet kurrë nga rënia e shkaktuar nga pandemia. Shell njoftoi të martën një marrëveshje për të shitur rafinerinë e saj Puget Sound ndërsa përqendrohet në vendet që kanë të integruara rafineritë e naftës dhe fabrikat kimike, një bast për rritjen e ardhshme të petrokimikave. Pothuajse 80% e prodhimit të rafinerisë amerikane mesatarisht është benzinë ose distilate të mesme, një kategori që është kryesisht naftë, sipas IEA.
“Bëni mbylljen dhe bëni këtë transformim të rafinerive ekzistuese për zhvendosur rendimentet nga karburantet e transportit në petrokimikë”, tha Gupta. Sidoqoftë, ai pret që rendimenti i benzinës dhe naftës në mbarë botën për të bërë më vetëm 2.5% -3% deri në vitin 2040.
Disa tregje të karburanteve do të zgjasin më shumë se të tjerët. Si gazi natyror dhe alternativa të tjera po bëhen po bëhen mëse të zakonshme për furnizimin e anijeve të mëdha, do të duhen dekada për shkëmbimin e armatave dhe trageteve, anijeve të peshkimit dhe mjeteve të vogla të naftës detare. Dhe vajguri do të mbetet ende i vetmi shtytje dhe i zbatueshëm për avionët e mëdhenj deri në gjysmën e dytë të shekullit.
2. Prodhimi i plastikës
Zhvendosja e më shumë kapacitetit në plastikë dhe polimere mund të bëhet relativisht lehtë duke përdorur impiantet ekzistuese. Petrokimikatet do të përbëjnë më shumë se një të tretën e rritjes globale të kërkesës për naftë në 2030 dhe gati gjysmën deri në vitin 2050, parashikon Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë.
Edhe nëse përpjekja për të eleminuar plastikat me një përdorim ringjall në një botë post-Covid, kërkesa për produkte të tjerë petrokimikë, të cilat përfshijnë gjithçka, nga tubat e ujit deri në manikyrin e thonjve, parashikohet të vazhdojnë të rriten. Klasa e mesme në zgjerim e Azisë do të shtyjë kërkesën për mallra të konsumit dhe plastikë të përdorura në ndërtesa dhe paketime. Ironikisht, edhe prodhuesit e automjeteve dhe aeroplanëve do të përdorin më shumë plastikë ndërsa përpiqen të lehtësojnë automjetet për të përmbushur standardet e shkarkimeve, sipas FGE.
Rezultati i përgjithshëm është se konsumi global i plastikës do të rritet më shumë se 60% në afër 600 milion ton deri në 2050 nga nivelet e 2019, duke kërkuar që rafinuesit të prodhojnë një shtesë prej 7 milion fuçi në ditë në lëndë të parë, tha FGE.
“Petrokimikatet do të ngarkohen me ngarkesë dhe do të bazohen për kërkesat e naftës, nxitja e rritjes ekonomike dhe rritja e konsumit do të bëhet në tregjet në zhvillim”, tha Goldman Sachs muajin e kaluar.
Kina, tregu më i madh, po udhëheq tranzicionin. Mega rafineritë e reja të vendit mund të shndërrohen në gjysmën e naftës së tyre të papërpunuar në petrokimikë, shumë më tepër sesa rendimenti tradicional 10% -15% për më shumë e trajnerëve.
Në Korenë e Jugut, shtëpia e tre prej 10 komplekseve më të mëdha të rafinimit në botë, katër plasaritje të reja me avull do të vijnë në rrjedhën e sipërme gjatë 4-5 viteve të ardhshme për të bërë etilenin, bllokun e ndërtimit për plastikat, sipas Gupta. India Reliance Industries Ltd., e cila zotëron kompleksin më të madh të rafinimit në botë, ka në plan të zëvendësojë shitjet e karburanteve rrugore si naftë dhe benzinë, duke prodhuar përfundimisht vetëm karburant avionësh dhe petrokimikë, si pjesë e një plani për të arritur zero deri në 2035. Rival Indian Oil Corp ., rafinuesi më i madh i vendit, synon të dyfishojë prodhimin e petrokimikave nga nëntë rafineritë e tij.
3. Kalimi në hidrogjen
Përfundimisht, tregjet për karburantin tradicional të transportit do të thahen dhe përpunuesit tashmë kanë filluar të punojnë për zëvendësimet. Ndoshta më premtuesja nga këndvështrimi i modelit të tyre tradicional të biznesit është hidrogjeni, i cili, ashtu si benzina, është një karburant i djegshëm, i ruajtshëm dhe i transportueshëm që mund të furnizojë me automjete të të gjitha madhësive dhe llojeve.
“Hidrogjeni është opsioni i fundit i gjelbër”, tha S.S.V. Ramakumar, drejtor për kërkimin dhe zhvillimin në Indian Oil, i cili po drejton një projekt pilot në New Delhi për të furnizuar autobusët duke përdorur hidrogjenin me majë të gazit natyror. “Por ka një udhëtim të gjatë para se hidrogjeni të arrijë atë status të burimit kryesor të energjisë.”
Rafineri më i madh i Kinës China Petroleum & Chemical Corp., i njohur më mirë si Sinopec, mbrojti gazin në një transmetim të fundit në televizionin shtetëror dhe Komisioni i Zhvillimit dhe Reformës Kombëtare, organi më i lartë i planifikimit i vendit, e zgjodhi atë si një nga “industritë e ardhshme të kombit”. Sinopec ka rreth 27 stacione pilot të karburantit të hidrogjenit dhe planifikon të zgjerojë rrjetin në rreth 1.000 deri në 2025.
“Në disa raste do të jetë hidrogjen si një gaz ose formë e lëngëzuar, dhe në disa raste njerëzit janë duke kërkuar transportues të hidrogjenit si amoniak, potencialisht si një lëndë djegëse për detin”, tha Shell’s Bentham.
Rafineritë tashmë janë ndër prodhuesit më të mëdhenj të hidrogjenit sepse e përdorin atë për të hequr squfurin nga lëndët djegëse dhe për të maksimizuar prodhimin e benzinës dhe lëndëve të tjera më të lehta. Me pak benzinë të nevojshme, një pjesë e këtij hidrogjeni mund të devijohet. Por prodhimi aktual i gazit kryesisht mundësohet duke përdorur burime fosile, me çdo kilogram hidrogjen që prodhon rreth 10 kilogram CO2, sipas Ramakumar.
Ashtu si shumica e ndërmarrjeve që studiojnë hidrogjenin, Indian Oil po kërkon përfundimisht përdorimin e energjisë elektrike nga energjia e erës, diellit dhe hidro për të bërë hidrogjen pa karbon me anë të elektrolizës, por po kërkon gjithashtu prodhimin e karburantit nga biogazi i kompresuar.
Cilado qoftë metoda e prodhimit, kostoja e bërjes së hidrogjenit duhet të bjerë ndjeshëm nëse do të konkurrojë komercialisht me gazin natyror. Kjo mund të nënkuptojë gjetjen e vendeve me energji të rinovueshme të lirë, të tilla si Kili dhe Arabia Saudite, ose mbështetja në teknologji të përmirësuar. Nën udhërrëfyesin e Misionit Kombëtar të Energjisë së Hidrogjenit në Indi, vendi mund të përdorë burimet e rinovueshme për të bërë disa nga hidrogjenin më të lirë në botë, sipas BloombergNEF.
4. Kthimi i karburanteve në biokarburante
Hidrogjeni nuk është opsioni i vetëm. Një alternativë e popullarizuar në vende si Indonezia dhe Malajzia që prodhojnë vaj palme, është përshtatja e rafinerive për prodhimin e biokarburanteve. “Ka kufizime në sasinë e bimësisë dhe tokës në dispozicion për zhvillimin e këtyre llojeve të karburanteve, por ato janë atje dhe do të luajnë një rol,” tha Shell’s Bentham.
Indonezia, prodhuesi më i madh në botë i vajit të palmës, po planifikon të prodhojë më shumë biokarburante në rafineritë ekzistuese të naftës dhe gjithashtu të krijojë rafineri të dedikuara për ta kthyer vajin e palmës në bionaftë. Ajo rriti përzierjen e kërkuar të biodizelit të palmës në 30% vitin e kaluar. Marathon Petroleum Corp, rafinuesi më i madh amerikan, po konverton një fabrikë në Dickinson, Dakota e Veriut, për të bërë naftë të rinovueshme, ndërsa rafineria Phillips 66’s Rodeo pranë San Francisco do të bëjë karburant nga vaji i përdorur i gatimit dhe yndyrnat e tjera.
Rafineritë në Azi dhe në të gjithë globin po investojnë gjithashtu në një mori teknologjish në burimet e ripërtëritshme, ruajtjen e energjisë dhe lëndëve djegëse të tjera alternative. Indian Oil po vlerëson bateritë prototip të bazuara në teknologjinë alumini-ajër me fillimin izraelit Phinergy. Provat mund të zgjasin gjashtë muaj në një vit dhe, nëse janë të suksesshme, do të çojnë përfundimisht në një strukturë prodhimi në shkallë gigavat, tha Ramakumar.
5. Karboni
Edhe me kalimin në plastikë dhe hidrogjen, rafineritë dhe lëndët djegëse që ata prodhojnë do të prodhojnë akoma gaze serrë, kështu që një pjesë e tretë e planit duhet të përfshijë mënyra për të kapur ato gazra dhe për t’i ruajtur ose ripërdorur ato. Metodat për ta bërë këtë kanë qenë zakonisht shumë të shtrenjta për të qenë komerciale, por ndëshkimet në rritje për emetimet e CO2 dhe rritja e shpenzimeve për teknologjinë ka të ngjarë të ekuilibrojnë ekuacionin.
Sinopec i Kinës synon të ketë një projekt kapje të karbonit prej 1 milion ton duke filluar nga 2025, ndërsa Indian Oil ka në plan të kthejë monoksidin e karbonit dhe CO2 në etanol në rafinerinë e saj Panipat. Për të futur në punë teknologjinë, disa kompani po bashkohen me fillestare inovative. Pastruesi më i madh i Koresë së Jugut, SK Innovation Co., është bashkuar me një projekt kërkimor për kapjen dhe ruajtjen e karbonit të udhëhequr nga Sintec me bazë në Norvegji.
6. Rruga e duhur
Përvetësimi i shpejtë i teknologjive të tilla si automjetet elektrike po shkakton tronditjen më të madhe në industrinë e naftës në gjysmë shekulli dhe lundrimi në një mënyrë përmes ndryshimeve që kanë filluar tashmë nuk do të jetë e lehtë. Ka të ngjarë që të ketë shumë më pak rafineri të naftës në gjysmën e dytë të shekullit dhe ato që mbijetojnë do të duhet të përshtaten me shpejtësi dhe të përqafojnë tregje të reja dhe sisteme të reja prodhimi.
“Rafineritë nuk mund t’i injorojnë këto teknologji në zhvillim dhe nuk mund të mbështeten vetëm në rafinimin tradicional,” tha Gupta i WoodMac. “Mënyrat jo-konvencionale do të bëhen më konvencionale.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Bloomberg
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë do t’i ndodhë botës pas koronavirusit?!
Arabia Saudite e etur të zgjasë shkurtimet e naftës
Loja e dyfishtë e Kinës në Korenë e Veriut
