Si rezultat i Samitit të Këshillit Evropian 25-26 mars, BE është qartë e ndarë në qasjen e saj ndaj Turqisë. Ndërsa disa dëshirojnë të shohin një BE më të vendosur që mbështet vlerat e saj dhe mbron Shtetet e saj Anëtare, të tjerët nuk pajtohen me sanksionet ndaj Turqisë dhe mbështesin një plan më mikpritës me të cilin të takojnë shtetin. Sidoqoftë, një qasje që përdor fuqinë ekskluzivisht të butë e hap BE ndaj rreziqeve që kanë potencial të jenë shumë të kushtueshme.
Gjatë Samitit të Këshillit Evropian 25-26 Mars, një nga pikat kryesore në rendin e ditës ishte situata në Mesdheun Lindor. Më gjerësisht, Samiti u përqëndrua në marrëdhëniet BE-Turqi. Udhëheqësit e BE kujtuan ‘interesin strategjik të Bashkimit Evropian në një mjedis të qëndrueshëm dhe të sigurt në Mesdheun Lindor dhe në zhvillimin e një marrëdhënieje bashkëpunuese dhe të dobishme reciprokisht me Turqinë.’ Megjithëse disa po argumentojnë për më shumë sanksione, shumë udhëheqës shpresojnë për një axhendë ekskluzivisht pozitive midis BE dhe Turqisë.
Pas takimit më 25 Mars, BE tha se, me kusht që Turqia të ruajë de-përshkallëzimin aktual dhe kushtëzimet e paraqitura në konkluzionet e mëparshme të Këshillit Evropian, BE është e gatshme të zhvillojë një axhendë pozitive që do të lehtësojë bashkëpunimin me Turqinë në fushat e interesi i përbashkët, përfshirë bashkëpunimin ekonomik dhe migracionin. Megjithatë, një axhendë ekskluzivisht pozitive vjen me rreziqe në koston e BE-së.
Rreziku # 1: BE rrezikon legjitimitetin e vet
Një rrezik kritik që vjen me një axhendë pozitive BE-Turqi është se ai mund të minojë BE-në si një lojtar legjitim në arenën ndërkombëtare. Duke miratuar një axhendë pozitive me Turqinë, BE rrezikon të shfaqet paradoksale.
Kohët e fundit BE ka vendosur sanksione të mëtejshme ndaj Rusisë mbi burgosjen e liderit të opozitës Alexey Navalny, ndaj Bjellorusisë për shtypjen e dhunshme të opozitës dhe Myanmar pas grushtit të shtetit ushtarak. Sidoqoftë, BE heziton të vendosë sanksione ndaj Turqisë e cila gjithashtu ka shkelur ligjet dhe vlerat thelbësore Evropiane, duke përfshirë demokracinë, sovranitetin dhe të drejtat e njeriut. Në fakt, BE vazhdon të diskutojë mbi financimin dhe investimet e mëtejshme në Turqi në vitet që vijnë.
Kjo krijon skepticizëm rreth efikasitetit të fuqisë normative të BE dhe vë në provë solidaritetin e BE. Mbajtja e një qasjeje të fuqisë së butë pavarësisht shkeljeve flagrante të Turqisë të demokracisë, të drejtave të njeriut dhe sovranitetit të shtetit do ta bënte BE të dukej e dobët, duke minuar vlerat që pretendon të përfaqësojë. Përveç rrezikimit të pozitës së saj si një aktor i ligjshëm ndërkombëtar, ka të ngjarë që një axhendë ekskluzivisht pozitive do ta bëjë BE-në të duket sikur i mungon vendosmëria, prandaj e bën më të vështirë mbajtjen e levave të saj mbi çështjet që do të dalin në të ardhmen, të tilla si mbi marrëveshjen e re për migracionin.
Rreziku # 2: Kthimi i krizës në marrëdhëniet BE-Turqi
Një marrëveshje pozitive me Turqinë duhet të vijë me një kthim të qëndrueshëm në sundimin e ligjit. Megjithatë, një vështrim nga afër i politikës së brendshme të Turqisë dhe një seri dështimesh demokratike në Turqi zbulon se një krizë e ardhshme në marrëdhëniet BE-Turqi është shumë e mundshme. Nëse kjo vjen në formën e një kërcënimi ndaj flukseve të migracionit në BE, ose eksplorimeve të paautorizuara të gazit që minojnë sovranitetin e vendeve anëtare të BE, dhe më gjerësisht shkelja e ligjit ndërkombëtar nëse nuk përputhet me interesat e Turqisë.
Është shumë naive të presësh që një shtet, Presidenti i të cilit ushtron kontroll të plotë mbi politikën e brendshme dhe politikën e jashtme pa lejuar shumë hapësirë për sfidë të brendshme nga palët e tjera thjesht do t’i bindet ligjit ndërkombëtar. Kjo është e dukshme te pushtimi i paligjshëm i Turqisë ndaj Qipros. Megjithëse një zgjidhje gjithëpërfshirëse e Problemit të Qipros është çelësi i marrëdhënieve të suksesshme BE-Turqi, kundërshtimi i Turqisë ndaj pjesëmarrjes së BE në rinisjen e negociatave me përplasjet e Qipros me bashkëpunimin e pretenduar të Turqisë me BE. Kjo shkelje e ligjit ndërkombëtar dhe përkeqësimi i të drejtave të njeriut ka shumë të ngjarë të vazhdojë. Një shembull kryesor i abuzimeve të të drejtave të njeriut përfshin shkelje të ashpra ndaj grave. Me shume se njëmbëdhjetë milion gra janë përballur me dhunë seksuale ose në familje në Turqi. Në mënyrë domethënëse, Turqia kohët e fundit u tërhoq nga Konventa e Stambollit, një traktat ndërkombëtar për mbrojtjen e grave. Kjo i shton dështimet sistematike për të mbrojtur të drejtat e grave dhe duke zgjeruar të drejtat e njeriut. BE do të bënte mirë të ishte e kujdesshme ndaj deklaratave të Erdogan në lidhje me vullnetin e tij për të bashkëpunuar. Rreziku që vjen me qasjen e fuqisë së butë të BE është se ai do të ishte vetëm një sukses i pjesshëm dhe i përkohshëm në menaxhimin e Turqisë. Prandaj, konfliktet e ardhshme të interesit në marrëdhëniet BE-Turqi janë shumë të mundshme.
Përfundime
Miratimi i një axhende thjesht pozitive me Turqinë dhe shpërfillja e plotë e diskutimit për të shtuar sanksionet, paraqet kërcënime të mundshme për legjitimitetin dhe stabilitetin e BE. Së pari, ajo minon ndikimin e BE-së si një fuqi normative. Punon në favor të pushtetit autokratik në Turqi, i cili fluturon përballë vlerave themelore evropiane. Nëse BE do të merrte këtë qasje ndaj situatës me Turqinë, do të rrezikonte të paraqitej paradoksale dhe ilegjitime në skenën ndërkombëtare. Së dyti, duke miratuar një qasje krejtësisht të butë, BE rrezikon të fitojë një gjysmë fitore të përkohshme, dmth., Zbutja e marrëdhënieve në rajon me koston e vlerave që pretendon t’i mbajë aq të dashura.
Përplasje në të ardhmen me Turqinë që dëmtojnë interesat evropiane ka shumë të ngjarë të ndodhin, duke pasur parasysh regjimin e saj aktual autokratik dhe përkeqësimin e vlerave demokratike dhe të të drejtave të njeriut brenda vendit. Kjo lë të kuptohet se nuk ka gjasa të aftësisë së Turqisë për t’iu përmbajtur në mënyrë efektive ligjit ndërkombëtar. Me këtë agjendë pozitive, duket se BE dëshiron të shmangë prishjen e lidhjeve ekonomike ose flukset e migrimit në BE. Sidoqoftë, edhe nëse ajo ka sukses në një periudhë afatshkurtër, një krizë tjetër që lidhet me marrëdhëniet BE-Turqi mund të pritet në të ardhmen. Sa më e butë të jetë përgjigjja e BE-së, aq më e uritur mund të bëhet Turqia për pushtet, duke ushqyer një rreth vicioz duke përkeqësuar potencialisht tensionet në flukset e migrimit dhe sfidat gjeopolitike, ose duke neglizhuar të drejtat e njeriut, vetëm për të përmendur disa.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
