Raporti i fundit i vendeve të punës të Amerikës ishte inkurajues dhe kthjellues. Ekonomia më e madhe në botë shtoi 943,000 vende pune në korrik. Ky është raporti më i mirë në gati një vit, por edhe me këtë ritëm punësimi nuk do të arrijë nivelin e tij të para krizës deri në fillim të vitit 2022, gjashtë muaj pasi prodhimi rimori kulmin. Punët në pjesën tjetër të botës së pasur, gjithashtu, ka të ngjarë të marrin pak kohë për t’u kthyer në nivelet më të larta para pandemisë. Kërkesa për punëtorë është ende më e ulët se sa ishte para goditjes së Covid-19 dhe më e rëndësishmja, njerëzit janë tërhequr nga bota e punës.
Para pandemisë, bota e pasur gëzonte një bum të jashtëzakonshëm të vendeve të punës. Në vitin 2019, një përqindje më e lartë e njerëzve mbi moshën 15 vjeç ishte në fuqinë punëtore, domethënë, në punë ose në kërkim të saj, sesa në çdo moment që të paktën nga viti 1990, edhe pse popullsitë po plakeshin me shpejtësi. Shkalla e punësimit në moshë pune (pjesa e 16-64 vjeçarëve në një punë) ishte në një nivel të lartë të të gjitha kohërave në mbi gjysmën e vendeve të pasura.
Tani tregjet e punës janë befasuese në drejtim të kundërt. Statistikat e harmonizuara publikohen me një vonesë të gjatë, por supozimi ynë më i mirë, bazuar në të dhënat nga tetë vende, është se punësimi në botën e pasur është 3% nën nivelin e tij të lartë para-pandemik. Kjo tregon për një deficit prej rreth 18 milion njerëz, një humbje e madhe e talenteve, për të mos përmendur një goditje ndaj të ardhurave nga taksat.
Çfarë e shpjegon hendekun? Një shpjegim i mundshëm është se ka shumë pak kërkesë për punë. Një masë e përafërt e nevojës së përgjithshme për punëtorë përfshin shtimin e numrit të përgjithshëm të njerëzve tashmë të punësuar në numrin e vendeve të lira të paplotësuara. Edhe në Amerikë, vendi që përjeton rimëkëmbjen më të fortë ekonomike, ky matës është ende 3% nën nivelin e tij të para krizës, pavarësisht vendeve të lira rekord. Disa firma, të tilla si ato në prodhim dhe kujdes shëndetësor, kanë kërkesë të shëndetshme për punëtorë, por kërkesa për kohën e lirë dhe mikpritjen është 12% nën nivelin e saj para-pandemisë.
Kufizimet e Covid-19, të tilla si ndalimet e udhëtimit, me siguri luajnë një rol në shpjegimin e kërkesës së dobët. Në Paris shumë hotele mbeten të mbyllura. Disa ekonomistë tregojnë për fuqinë e pamjaftueshme të shpenzimeve si një arsye për kërkesën e ulët të punës. Në tre të katërtat e vendeve të pasura, “impulsi fiskal”, një masë e shpenzimeve qeveritare që i jep ekonomisë, po kthehet negativ këtë vit.
Megjithatë duket e pamundur që qeveritë të mund të mbyllin deficitin e punëtorëve thjesht duke shpenzuar më shumë. Krahasoni Amerikën dhe BE -në. Në pranverën e vitit 2020, orari i përgjithshëm i punës në të dy ekonomitë u rrëzua. Amerika më pas miratoi paketa të mëdha stimuluese, ndërsa qeveritë evropiane zgjodhën masa më modeste. Rimëkëmbja në orët e punës që atëherë ka qenë pak më mirë në Amerikë, jo shumë punë shtesë për shumë para shtesë.
Kjo sugjeron që deficiti i punëtorëve nuk ka të bëjë vetëm me kërkesën. Oferta e punëtorëve mund të ketë rënë shumë më tepër, duke kufizuar rikuperimin e vendeve të punës. Pjesa e njerëzve në fuqinë punëtore në botën e pasur ka rënë ndjeshëm që kur filloi pandemia dhe, ne vlerësojmë, është rreth 1.5 pikë përqindje nën kulmin e saj. Treguesit e tjerë gjithashtu tregojnë për një mungesë të punëtorëve. Pagat, për shembull, po rriten mjaft fuqishëm.
Për të kuptuar nëse dhe kur deficiti i punëtorëve mund të lehtësohet, atëherë, duhet të keni parasysh pse ka rënë oferta e punës. Tre shpjegime të gjera dalin në pah: përçarja për shkak të përhapjes së Covid-19, ndikimi i politikës së mirëqenies dhe pensioneve dhe ndryshimet në qëndrimet afatgjata të krijuara nga pandemia.
Merrni përçarjen së pari. Zakonisht besohet se mbyllja e shkollave e ka bërë të pamundur që prindërit, veçanërisht nënat, të marrin një punë. Provat për këtë janë të përziera, megjithatë. Analiza nga Jason Furman, Melissa Kearney dhe Wilson Powell III arrin në përfundimin se papunësia shtesë mes nënave të fëmijëve të vegjël përbën një pjesë “të papërfillshme” të deficitit të punësimit të Amerikës. Pavarësisht se flitet për një “shkëputje” në fillim të pandemisë, në shumicën e vendeve të pasura deficiti i punëtorëve për burrat mbetet më i madh.
Përçarja e migrimit mund të jetë një shkak më i besueshëm i mungesës. Para pandemisë, emigracioni nxiti rritjen e fuqisë punëtore. Pastaj vendet goditën kufijtë për të mbyllur rastet. Sot lëshimi më i ulët i vizave në Amerikë përbën rreth një të pestën e deficitit të punonjësve të saj. Australia po humb migrantët në rrjet për herë të parë që kur filluan regjistrimet në vitet 1950.
Frika nga virusi gjithashtu mund të ketë prishur furnizimin me punë. Edhe në vendet me shumë vaksina, një pjesë çuditërisht e madhe e njerëzve shqetësohen për kontraktimin e Covid-19. Kjo me siguri i heq disa njerëz nga gjetja e punës në sektorë me kontakt të lartë, siç është mikpritja.
Furnizimi më i ulët i punës mund të pasqyrojë ndikimin e politikave të mirëqenies, të tilla si dhuratat dhe pensionet, arsyet e kategorisë sonë të dytë. Tregjet e shkumëzuara mund të kenë rritur vlerën e disa tenxhereve të pensionit, duke i shtyrë njerëzit të fillojnë anëtarësimin e tyre në klubin e golfit më herët se sa pritej. Duket se ka qenë kështu në Amerikë, hulumtimet e fundit nga Goldman Sachs, një bankë, zbulojnë se “pensionistët e tepërt” përbëjnë rreth një të katërtën e rënies së shkallës së pjesëmarrjes së vendit.
Në vende të tjera, megjithatë, pjesa e 55-64 vjeçarëve në fuqinë punëtore është rritur. Hulumtimi nga OECD, një grup studimor i vendeve të pasura, ka treguar se në shumë vende kthimet e fondeve pensionale ishin të pakta në vitin 2020, ndoshta sepse disa menaxherë fondesh shisnin në fund të tregut në pranverë. Kthimet reale të fondeve kanadeze, në 1.9%, ishin një e treta e atyre të Amerikës; në Australi ato ishin negative. Nuk është çudi që në të dy vendet pjesëmarrja e punëtorëve të moshuar është rritur.
Për të rinjtë, ndërkohë, pagesat bujare të përfitimeve të paraqitura në vitin 2020, një element i paketave stimuluese të përfitimeve, mund të kenë zbehur nevojën për të gjetur punë. Edhe pse shumë prej tyre tani po tërhiqen, njerëzit mund të kenë përdorur fletushkat e kaluara për të grumbulluar kursime, gjë që mund të vonojë kthimin e tyre në punë. Sipas analizës sonë, familjet në botën e pasur kanë krijuar fonde shtesë me një të dhjetën e shpenzimeve vjetore të konsumatorit.
Arsyeja e tretë e gjerë për ofertën më të ulët të punës lidhet me ndryshimin e qëndrimeve. Një mundësi intriguese është që pandemia i ka bërë njerëzit të vlerësojnë punën më pak. Shumë sigurisht raportojnë në sondazhe se ata e vlerësojnë kohën e familjes më shumë. Një ndryshim në preferencat e punës do të ishte një ngjarje sizmike, por është frustruese e vështirë të matësh nëse po ndodh në të vërtetë. Një ide, megjithatë, vjen nga Britania, e cila gjurmon njerëzit që thonë se duan të punojnë më pak orë, edhe nëse paga e tyre bie. Normalisht rëniet ekonomike nxisin rënien e “punësimit të tepërt”. Por jo në këtë.
Mblidhni të gjitha këto së bashku dhe duket se shkalla në të cilën duron deficiti i punëtorëve do të varet pjesërisht nga sa zgjasin përçarja dhe frika e shkaktuar nga pandemia. Rritja e pagave mund të joshë disa nga ata që e lanë fuqinë punëtore përsëri në punë. Por sa më gjatë të vazhdojë pandemia, aq më e vështirë bëhet për ata që u larguan të kthehen, dhe ka më shumë të ngjarë që të zbehen zakonet e reja. Deficiti i punëtorëve mund të jetë këtu për ca kohë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist
