Presidenti francez Emmanuel Macron ka thënë se Evropa duhet të pushojë së qeni naive kur mbron interesat e saj dhe zhvillon kapacitetin e saj ushtarak pasi një pakt i ri sigurie çoi në një krizë diplomatike transatlantike.
Parisi reagoi furishëm pasi Australia, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara njoftuan një marrëveshje trepalëshe për rajonin Indo-Paqësor, të quajtur AUKUS, në fillim të këtij muaji.
Marrëveshja bëri që Australia të anulonte një marrëveshje shumë miliardë dollarëshe me Francën për të ndërtuar nëndetëse konvencionale. Në vend të kësaj do të marrë të paktën tetë nëndetëse me energji bërthamore me teknologji amerikane dhe britanike.
Duke folur publikisht për herë të parë për këtë çështje, Macron të martën kërkoi më shumë autonomi evropiane pasi Uashingtoni gjithnjë e më shumë fokusohet në rajonin Indo-Paqësor, ku ndikimi në rritje i Kinës ka shqetësuar fuqitë perëndimore.
“Evropianët duhet të pushojnë së qeni naivë,” tha ai në një konferencë shtypi në Paris pasi nënshkroi një marrëveshje me Athinën me vlerë rreth 3 miliardë euro (3.51 miliardë dollarë) për të furnizuar Greqinë me fregata franceze.
“Kur jemi nën presion nga fuqitë … ne duhet të reagojmë dhe të tregojmë se kemi fuqinë dhe kapacitetin për të mbrojtur veten. Jo duke përshkallëzuar gjërat, por duke mbrojtur veten. ”
Macron, i cili foli së bashku me kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis, tha se SHBA janë “miq dhe aleatë të mëdhenj historikë për sa i përket vlerave”.
Por ai paralajmëroi gjithashtu se udhëheqësit evropianë “duhet të shohin që për më shumë se 10 vjet amerikanët së pari të përqëndrohen te vetja dhe të kenë interesa strategjikë të riorientuara drejt Kinës dhe Paqësorit”.
“Ne, si evropianë, duhet të marrim përgjegjësitë për mbrojtjen tonë,” tha Macron.
“Kjo nuk është një alternativë për aleancën e Shteteve të Bashkuara, as një zëvendësim për të, por për të marrë përgjegjësinë e shtyllës evropiane brenda NATO -s,” shtoi ai, duke cituar aleancën transatlantike të sigurisë.
Franca ndërmori hapin e paparë për të tërhequr ambasadorin e saj në SHBA dy javë më parë në përgjigje të AUKUS, duke thënë se ishte e verbër nga marrëveshja.
Por pasi Macron dhe Presidenti amerikan Joe Biden zhvilluan bisedime me telefon javën e kaluar, Parisi njoftoi se ambasadori Philippe Etienne do të kthehej në postin e tij.
Etienne do të kthehet në Uashington të mërkurën me një “mandat të qartë”, tha Macron të martën.
Udhëheqësit francezë dhe amerikanë gjithashtu u angazhuan për konsultime të mëtejshme që synojnë sigurimin e besimit midis aleatëve të vjetër.
Ata do të flasin përsëri në mes të tetorit, para një takimi të planifikuar personal në fund të muajit të ardhshëm në Evropë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Al Jazeera/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pse nevojitet aleanca e re Aukus?
