Këtë javë, liderët e G20 mblidhen në Romë për samitin e tyre vjetor. Por a do ta përdorin ata qëndrimin e tyre në la grande bellezza për të pajtuar dallimet e tyre dhe për të hedhur bazat për përmirësimin e bashkëpunimit politik? A do të përforcojë darka e tyre private progresin, duke u mundësuar atyre që janë të rinj në këtë proces, disa pjesëmarrës do të takohen për herë të parë me Presidentin e SHBA Joe Biden, të ndërtojnë marrëdhënie me veteranët e G20?
Që kur G20 u bë një samit i liderëve në vitin 2008, darka private është bërë një platformë e paçmuar për disa nga njerëzit më të fuqishëm të botës për të diskutuar ballë për ballë çështjet më të rëndësishme me të cilat ata dhe vendet e tyre po përballen. Një dekadë më parë, në Kanë, kriza e borxhit të eurozonës dominoi diskutimin e darkës. Disa të ftuar dyshohet se vunë në qoshe kryeministrin italian Silvio Berlusconi për ta bindur atë të jepte dorëheqjen.
Këtë vit nuk mungojnë temat që do të bëjnë të flasin darkuesit. Pritësi i ngjarjes, kryeministri italian Mario Draghi, është i prirur të diskutojë situatën humanitare dhe gjeopolitike në Afganistan, në fakt, ai kryesoi kohët e fundit një takim të jashtëzakonshëm të liderëve të G20 mbi këtë temë. Domosdoshmëria e dhënies së dozave të vaksinave në vendet me të ardhura të ulëta gjithashtu ka të ngjarë të dalë, nevojiten rreth 23 miliardë doza dhe kjo kërkon përpjekje të koordinuara dhe tregti të hapur për zinxhirët e furnizimit të vaksinave. Dhe ndoshta të ftuarit do të marrin në konsideratë një formë të koordinimit të energjisë, që synon lehtësimin e pengesave të furnizimit dhe uljen e presioneve të çmimeve.
Sigurisht, kushdo që ka organizuar ndonjëherë një festë të madhe festash apo bashkim familjar, e di se disa tema më së miri shmangen në tryezën e darkës, në mënyrë që afera të mos humbasë qytetërimin e saj. Darka e ardhshme e G20-ës nuk do të jetë ndryshe, megjithëse aksionet janë shumë më të larta.
Marrëdhëniet midis liderëve kanë qenë historikisht ato që nxisin përparimin në G20, pavarësisht përpjekjeve për të rënë dakord për angazhime ose gjuhë specifike. Pandemia ka qenë e dëmshme edhe në këtë aspekt, sepse kalimi në takime virtuale i pengoi liderët të kishin llojet e ndërveprimeve të rastësishme, personale që çimentojnë marrëdhënie të tilla. Kapitali politik tani është i pakët.
Për më tepër, vitet e fundit, liderët janë bërë gjithnjë e më të polarizuar në pozicionet e tyre. Pra, edhe pse vetë procesi shumëpalësh është bërë më i qetë, progresi është bërë më i vështirë. Shtetet e Bashkuara dhe Kina mezi po flasin, dhe Rusia është shumë e paparashikueshme. Kërcënimi i fundit i Turqisë për të dëbuar dhjetë ambasadorë, duke përfshirë katër nga vendet anëtare të G20 dhe fakti që Draghi e quajti presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan “një diktator”, ka krijuar tensione të mëtejshme.
Gjetja e bazës së përbashkët dhe bërja e ngjarjes më të këndshme sesa jo për pjesëmarrësit e saj, është thelbësore nëse G20 do të mbetet një forum shumëpalësh efektiv.
Për fat të mirë, Draghi është i praktikuar mirë në lundrimin e kërkesave dhe interesave konkurruese, një aftësi që ai e përforcoi gjatë mandatit të tij si President i Bankës Qendrore Evropiane dhe po demonstron tani në krye të qeverisë së koalicionit të Italisë. Për të parandaluar që mosmarrëveshjet të dalin jashtë kontrollit në darkën e G20-ës, Draghi me shumë gjasa do të përpiqet të identifikojë fruta të ulëta, zona me interes të përbashkët, ku ka më shumë gjasa veprimi i koordinuar.
Vendimi i presidentit kinez Xi Jinping për të mos marrë pjesë në samit mund të ndihmojë në këtë drejtim. Ka precedent për këtë, në vitin 2009, paraardhësi i Xi refuzoi një ftesë për të marrë pjesë në një samit tjetër të organizuar nga Italia, G8 në L’Aquila, ku Kina do të kishte qenë një “mysafirë” dhe jo e barabartë. (As presidenti rus Vladimir Putin nuk do të marrë pjesë në procedurat në Romë.)
Por, ndërsa vendimi i Kinës për të mos marrë pjesë në samitin e G20 mund të lehtësojë marrëveshjen, ai është thellësisht shqetësues. Është e qartë se Xi nuk ndihet më rehat duke marrë pjesë në një mbledhje shumëpalëshe relativisht të vogël dhe të pastrukturuar, siç është G20. Ai më mirë do të humbiste një mundësi të vlefshme për t’u takuar me liderë të tjerë botërorë, veçanërisht me Biden, sesa të rrezikonte t’i zënë pritë dhe të mos respektojnë. Marka e Donald Trump-it “Kina godet” ka lënë plagë të thella.
Në fakt, në ditët e sotme Kina duket më pak e interesuar për angazhimin shumëpalësh më gjerësisht. Ajo merrte pjesë aktive në iniciativat shumëpalëshe, veçanërisht për financat dhe politikat fiskale. Por bashkëpunimi tani është veçanërisht i vështirë në këto fusha dhe gjatë gjithë presidencës së G20 të Italisë, Kinës duket se i mungon shumë motivimi për të provuar.
Ky është një problem serioz. Ne nuk mund t’i japim fund pandemisë Covid-19, të adresojmë krizën e përshkallëzuar të klimës ose të lehtësojmë urgjencën e furnizimit me energji që po kërcënon të prishë rimëkëmbjen ekonomike globale pa Kinën, veçanërisht, pa një Kinë që kontribuon në mënyrë aktive dhe pozitive në G20.
Fuqitë e tjera të G20-ës duhet të tërheqin Kinën, me SHBA-në, në veçanti, të miratojnë një qëndrim më pajtues. Kjo nuk do të thotë të pajtoheni me çdo interes apo preferencë të Kinës. Përkundrazi, do të thotë të akomodohen nevojat në ndryshim të Kinës, aty ku është e mundur, pasi ajo i nënshtrohet një tranzicioni ekonomik dhe social kompleks dhe gradual. Do të thotë gjithashtu t’i japësh kredi Kinës kur dhe ku duhet kredia.
Dhe Kina ka bërë disa përpjekje. Një nga historitë e suksesit të presidencës së Italisë G20 është anëtarësimi i Kinës në Kornizën e Përbashkët për Trajtimet e Borxhit, miratuar nëntorin e kaluar, për të mbështetur vendet me të ardhura të ulëta me borxhe të paqëndrueshme. Muajin e kaluar, 12 vende formuan komitetin e parë të kreditorëve, me Kinën si bashkëkryetare, për të nisur negociatat me Etiopinë, e cila, së bashku me Çadin dhe Zambinë, aplikuan për trajtimin e borxhit. Shumica e borxheve të këtyre vendeve u detyrohen kreditorëve privatë ose kinezë.
Kjo tregon se, duke pasur parasysh kontekstin dhe rrethanat e duhura, Kina është e gatshme të koordinojë me vendet e tjera për çështje të caktuara. Për shembull, Kina nuk është anëtare e Klubit të Parisit të kreditorëve sovranë dhe heziton të bashkohet me institucionet që mund të zvogëlojnë autonominë e saj në negociatat me vendet e G7. Kina gjithashtu ka kërkesa specifike në lidhje me transparencën dhe zbulimin. Vendet e tjera të G20, duke përfshirë Indonezinë, e cila do të fillojë presidencën e saj vitin e ardhshëm, duhet ta marrin parasysh këtë në përpjekje për ta rikthyer Kinën në grup.
Sa i përket Italisë, ajo ka bërë mirë gjatë presidencës së saj të G20 për të mbajtur fokusin në qëllimet e përbashkëta dhe për të kufizuar ndikimin e pandemisë në procedura. Ajo ka sjellë gjithashtu disa përparime të prekshme, në çështje të tilla si tregtia e hapur, ndihma ndërkombëtare dhe barazia gjinore. Tani, ndërsa presidenca e tij përfundon, Draghi duhet të forcojë ato marrëdhënie personale shumë të rëndësishme, veçanërisht në darkën private. Dhe, si në çdo ribashkim, duhet të përfundojë me një “foto familjare” të liderëve që ishin të lumtur që bënë udhëtimin.
*Paola Subacchi, Profesore e Ekonomisë Ndërkombëtare në Institutin e Politikave Globale të Mbretëreshës Mary të Universitetit të Londrës, është autorja, së fundmi, e “Kostoja e parave pa pagesë”.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Project Syndicate
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë do t’i ndodhë botës pas koronavirusit?!
BBC/ “Ekonomia do të vuajë për vite me radhë”
Bota pas virusit Korona me ekonomi ndryshe
