Si mbijetojnë tiranët? Historia është e mbushur me shembuj të diktatorëve dhe despotëve mizorë që dominuan vendet e tyre për vite të tëra, duke shtypur miliona “subjekte” dhe nuk u rrëzuan kurrë me forcë.
Jozef Stalini vdiq në shtratin e tij në moshën 74-vjeçare. Mao Ce Duni zgjati më shumë, duke vdekur nga shkaqe natyrore në vitin 1976, në moshën 82-vjeçare. Diktatori bandit i Spanjës, Francisco Franco, mori pushtetin në vitin 1939 dhe ishte ende në detyrë kur vdiq në 1975.
Përgjigja e qartë është frika.
Faktorë të tjerë – dinakëria, karizma – luajnë gjithashtu një rol. Por terrori është mjeti i zgjedhur për tiranin tuaj tipik. Ky është një mësim që Kim Jong-un, “udhëheqësi suprem i Koresë së Veriut”, e mësoi nga babai i tij. Dhe kur Kim Jong-il vdiq, 10 vjet më parë javën e kaluar, djali i tij në atë kohë 26-vjeçar u çua me dëshirë apo pa dëshirë në majën e dinastisë totalitare të themeluar në vitin 1948 nga gjyshi i tij, Kim Il-sung.
Nuk ishte aspak e sigurt në vitin 2011 se i riu Kim Jong-un ishte në gjendje të shtypte 26 milionë njerëz.
Analistët parashikuan se ai së shpejti do të rrëzohej. Disa në Korenë e Jugut shpresonin për një revolucion demokratik. Në vitin 2013, Jang Song-thaek, xhaxhai i tij dhe mentori i tij prej kohësh, u arrestua dhe u ekzekutua.
Spastrimet e zyrtarëve të tjerë të lartë pasuan me shpejtësi. Më pas, në vitin 2017, në një komplot të errët Jakobean, gjysmëvëllai më i madh i Kim, Kim Jong-nam, që dikur shihej si trashëgimtar i dinastisë, u vra nga dy vajza të reja që përdornin një agjent nervor në një aeroport në Malajzi.
Që atëherë, askush nuk ka guxuar të sfidojë sundimin e Kim Jong-un.
Dëshmi të mëtejshme të brutalitetit të zakonshëm dhe të pamëshirshëm të Kim u dha javën e kaluar nga Grupi i Punës për Drejtësinë Tranzicionale, një organizatë për të drejtat e njeriut në Seul, e cila publikoi detaje të tmerrshme të 23 ekzekutimeve publike.
Shumica e varjeve nuk ishin për krime të vrasjes ose përdhunimit, por për shikimin ose shpërndarjen e videove nga Koreja e Jugut, tha ai.
Frika e brendshme e Kim – se koreano-veriorët mund të “infektohen” nga standardet superiore të jetesës, politika demokratike dhe liritë publike dhe mediat e Jugut – nxit sjellje paranojake.
Kufizimet në çdo aspekt të punës dhe jetës personale janë shtrënguar vitet e fundit. Për të shënuar përvjetorin e vdekjes së babait të tij, koreano-veriorët thuhet se u udhëzuan “të mos pinin alkool, të qeshnin ose të angazhoheshin në aktivitete të kohës së lirë”.
Rezultati i parashikueshëm i tiranisë 10 vjeçare të Kim është një vend i varfër, i prapambetur social dhe ekonomikisht.
Është një vend ku mungesat e ushqimit në kufi me kushtet e urisë janë të zakonshme, ku shumica e njerëzve luftojnë dhe ku dhuna shtetërore, korrupsioni dhe frika gjithnjë e pranishme e një gulag burgu stalinist i kanë ulur qytetarët e tij në heshtje të tmerrshme.
Koreanët e Veriut janë pengjet e Kim.
Pra duhet shtruar sërish pyetja, por këtë herë të fuqive të mëdha: si mbijeton kjo tirani?
Duke filluar nga lufta koreane, Kina ka më shumë për t’u përgjigjur.
SHBA dhe aleatët si Japonia kanë dështuar gjithashtu të bëjnë sa duhet për t’i dhënë fund kësaj fyerje të rëndë ndaj dinjitetit dhe ligjit ndërkombëtar.
Për një kohë të gjatë, ata u kënaqën me izolimin, sanksionimin dhe injorimin e Veriut. Tani që Kim ka ndërtuar raketa balistike të armatosura bërthamore të afta për të goditur një qytet amerikan – “suksesi” më i madh i udhëheqjes së tij – mund të jetë tepër vonë për ta rrëzuar atë, politikisht ose ndryshe.
Donald Trump, siç është zakon i tij, i përkeqësoi gjërat me samitet e drejtuara nga egoja që nxitën Kim dhe nuk arritën asgjë.
Tani Kina dhe Rusia komplotojnë në heshtje për të ruajtur status quo-në, ndërkohë që SHBA miraton sanksione shtesë, joefektive dhe godet në mënyrë të pafuqishme.
Për koreano-veriorët, më shumë dekada tiranie bëjnë thirrje.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: News31
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ç’kërkon Kim Jong-un në Kinë?
“Trump e Kim Jong-un”, në rrugët e Hanoit
