Hulumtimi i ri nga Forumi Ekonomik Botëror (WEF) paralajmëron se efektet e pandemisë Covid-19 mund të duhen vite për të mbretëruar dhe hedh dritë mbi shqetësimet kryesore në lidhje me të ardhmen nga elita ekonomike e globit.
“Covid-19 dhe pasojat e tij ekonomike dhe shoqërore vazhdojnë të përbëjnë një kërcënim kritik për botën. Pabarazia e vaksinave dhe një rimëkëmbje e pabarabartë ekonomike që rezulton rrezikojnë të komplikojnë frakturat sociale dhe tensionet gjeopolitike”, thuhet në raportin e ri të rreziqeve globale të publikuar nga Forumi Ekonomik Botëror (WEF) të martën.
Raporti bazohet në opinionet e rreth 1000 ekspertëve dhe drejtuesve globalë të rrezikut nga biznesi, shërbimet civile, qeveria, akademike dhe sfera të tjera. Ai u bën thirrje kombeve të bashkohen kundër “divergjencës” që rrjedh nga normat e pabarabarta të vaksinimit në vendet më të pasura dhe më të varfra, me këto të fundit që përballen me pengesa më të theksuara ekonomike dhe rimëkëmbje më të gjatë si rezultat. Në Etiopi dhe Nigeri, për shembull, më pak se 3% janë plotësisht të vaksinuar kundër Covid-19, tregojnë shifrat nga Bota jonë në të dhëna, ndërsa në SHBA 62% e qytetarëve kanë marrë të paktën dy doza, dhe në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Portugali, gati 90%.
“Divergjenca globale që rezulton do të krijojë tensione, brenda dhe përtej kufijve, që rrezikojnë të përkeqësojnë ndikimet kaskaduese të pandemisë dhe të komplikojnë koordinimin e nevojshëm për të trajtuar sfidat e përbashkëta,” paralajmërojnë autorët.
Shumë ekonomistë vunë re se një nga ndikimet më të këqija të pandemisë, përveç numrit të vdekjeve, ka qenë rritja e pabarazisë ekonomike, me njerëzit në mbarë globin që përballen me pasiguri në punë ose probleme të lidhura me arsimin. Megjithatë, raporti nuk arrin t’i vërë në perspektivë pozitive shqetësimet ekzistuese në lidhje me ritmin e rimëkëmbjes ekonomike globale.
“Megjithëse punësimi po i afrohet niveleve para pandemisë në shumë ekonomi të përparuara, globalisht rimëkëmbja e vendeve të punës nga kriza Covid-19 po vonon rimëkëmbjen ekonomike… Të rinjtë, gratë dhe punëtorët me kualifikim më të ulët janë prekur veçanërisht. Ekonomisë globale do t’i duhet të paktën deri në vitin 2023 për të krijuar vendet e punës të humbura nga Covid-19”, thuhet në raport.
Shumica e të anketuarve pajtohen se stagnimi ekonomik mbetet problemi më serioz që vazhdon nga pandemia, me pasojat e tij ekonomike që vazhdojnë “të mbytin aftësinë e vendeve për të kontrolluar virusin dhe për të lehtësuar një rimëkëmbje të qëndrueshme”.
“Perspektiva makroekonomike mbetet e dobët, me ekonominë globale që pritet të jetë 2.3% më e vogël deri në vitin 2024 sesa do të ishte pa pandeminë,” parashikon raporti. Në përgjithësi, vetëm 16% e atyre që qëndrojnë pas raportit ndjehen optimistë për perspektivën për botë, ndërsa vetëm 11% besojnë se rimëkëmbja globale do të përshpejtohet.
“Shumica e të anketuarve presin që tre vitet e ardhshme të karakterizohen ose nga paqëndrueshmëria e vazhdueshme dhe surprizat e shumta ose nga trajektoret e thyera që do të ndajnë fituesit dhe humbësit relativ,” pohon raporti.Çuditërisht, megjithatë, shumica e ekspertëve të anketuar nga raporti nuk vendosin problemet e lidhura me ekonominë janë të parat në listën e rreziqeve kryesore globale për vitet në vijim. “Krizat e jetesës” zënë vendin e pestë, ndërsa krizat e borxhit dhe “konfrontimi gjeoekonomik” janë përkatësisht në vendin e nëntë dhe të dhjetë. Zyrtarët dhe biznesmenët dukeshin më të shqetësuar për klimën, me ‘dështimin e veprimit klimatik’ që renditej i pari në listën e rreziqeve globale.
Ankthet, megjithatë, ndryshonin sipas vendit, dhe ndërsa shumica e ekspertëve evropianë shqetësoheshin për klimën, të anketuarit australianë, britanikë dhe të Zelandës së Re shqetësoheshin për sigurinë kibernetike. Ekspertët japonezë përmendën ‘stanjacionin e zgjatur ekonomik’ si shqetësimin e tyre kryesor, ata nga SHBA dhe Koreja e Jugut folën për ‘flluska të aseteve’, shqetësimi kryesor i indianëve ishte ‘thyerja e marrëdhënieve ndërshtetërore’ dhe të anketuarit kinezë i quajtën ‘ngjarjet ekstreme të motit’ si shqetësimi i tyre kryesor.
WEF zakonisht publikon raportin e tij vjetor të rrezikut përpara samitit të Davosit të elitës ekonomike botërore, megjithatë, mbledhja e këtij viti u shty kohët e fundit për shkak të Covid-19, për të dytin vit radhazi.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga RT
