Tubacioni i gazit Nord Stream 2, i ndërtuar për të përmbushur nevojat e ardhshme të energjisë të Gjermanisë, ka shkaktuar polemika midis fqinjëve të saj. Projekti po përballet sërish me thirrjet për t’u anuluar në përplasjen e fundit midis Rusisë dhe Perëndimit.
Çfarë është Nord Stream 2?
Nord Stream 2 është tubacioni i dytë i gazit natyror që kalon nën Detin Baltik nga Rusia perëndimore në Gjermaninë verilindore.
Së bashku me kushëririn e tij të mëparshëm Nord Stream 1, i cili u hap në 2011, tubacioni i ri ka një kapacitet transporti prej 55 miliardë metra kub gaz natyror në vit.
Nord Stream 2 kushtoi 9.5 miliardë euro (10.6 miliardë dollarë) për t’u ndërtuar dhe, me 1,230 kilometra të gjatë (764 milje), është tubacioni më i gjatë nënujor në botë. E konceptuar për herë të parë më shumë se një dekadë më parë, ndërtimi filloi në maj 2018 dhe përfundoi në shtator.
Megjithatë, Nord Stream 2 ende nuk ka filluar të pompojë gaz pasi licenca e tij e funksionimit është vonuar.
Pse nevojitet Nord Stream 2?
Gjermania është pothuajse tërësisht e varur nga importet e gazit natyror, me Rusinë që përbën më shumë se gjysmën e furnizimeve në vitin 2020, sipas IHS Markit.
Ekonomia numër 1 e Evropës duhet të heqë dorë nga qymyri dhe bërthama si pjesë e tranzicionit të saj energjetik dhe dëshiron të përdorë gazin natyror si urë derisa të mund të ndërtojë ose importojë mjaftueshëm energji të rinovueshme.
Nevoja për gaz është bërë më e mprehtë me mbylljen e tre nga gjashtë stacionet e fundit të energjisë bërthamore të Gjermanisë muajin e kaluar. Tre finalet do të mbyllen në dhjetor.
Ndërsa Nord Stream 2 do të ndihmojë Gjermaninë të rrisë furnizimin e saj, pjesa më e madhe e gazit natyror do të dërgohet në Austri, Itali dhe vende të tjera të Evropës Qendrore dhe Lindore.
Disa grupe mjedisore kanë këmbëngulur gjatë gjithë kohës se tubacioni është i panevojshëm.
Kush është i përfshirë në Nord Stream 2?
Tubacioni i përket kompanisë shtetërore ruse Gazprom dhe është ndërtuar me mbështetjen e pesë firmave evropiane të energjisë.
Ato janë: OMV e Austrisë, Shell e Britanisë, Engie e Francës, Uniper e Gjermanisë dhe njësia Wintershall e BASF.
Pesë kompanitë vendosën rreth gjysmën e investimit fillestar.
Pse është Nord Stream 2 kaq i diskutueshëm?
Shtetet e Bashkuara dhe disa nga partnerët evropianë të Gjermanisë kanë qenë kundër Nord Stream 2 që në fillim dhe kanë lobuar te qeveria e ish-kancelares Angela Merkel që të tërhiqet nga marrëveshja.
Aleatët kanë paralajmëruar se Nord Stream 2 do ta bënte Evropën shumë të varur nga gazi rus, të cilin ata thonë se presidenti rus Vladimir Putin mund ta përdorë si levë në mosmarrëveshjet me Perëndimin.
Pjesa më e madhe e gazit të Evropës kalon aktualisht përmes Ukrainës, e cila merr tarifa tranziti nga Rusia.
Polonia nuk e miraton Nord Stream 2 pasi edhe ajo ka kërkuar të rrisë rolin e saj si një vend tranziti për gazin rus.
Berlini ka këmbëngulur prej kohësh se tubacioni është thjesht një çështje ekonomike.
Pse Nord Stream 2 pothuajse ‘u eleminua’?
Në vitin 2018, ndërsa po ndërtohej, atëherë presidenti i SHBA-së, Donald Trump, vendosi sanksione ndaj kujtdo që ishte i përfshirë në ndërtimin e Nord Stream 2.
Rreth 18 kompani evropiane u tërhoqën, duke përfshirë Wintershall të Gjermanisë, nga frika se mos goditeshin nga ndëshkimet financiare.
Gazprom tha se do të vazhdojë vendosjen e vetë tubacionit dhe projekti u përfundua gjithsesi.
Majin e kaluar, administrata Biden hoqi dorë nga të gjitha sanksionet kundër Nord Stream 2 në mënyrë që të mos acarojë marrëdhëniet me Gjermaninë.
Pse Nord Stream 2 është sërish nën kërcënim?
Tubacioni tani ka zënë qendër të vëmendjes gjatë një krize të përshkallëzuar midis Rusisë dhe Perëndimit mbi Ukrainën.
SHBA dhe NATO thonë se Rusia ka grumbulluar më shumë se 100,000 trupa në kufirin e saj me Ukrainën, gati për të pushtuar. Moska e ka mohuar këtë.
Perëndimi ka kërcënuar se do të vendosë sanksione të reja ndaj Moskës, këtë herë duke synuar bankat ruse.
Një mundësi teorike është përjashtimi i tyre nga sistemi global i pagesave SWIFT, i cili është përgjegjës për 35 milionë transaksione financiare ditore me vlerë rreth 5 trilion dollarë (4.4 trilion euro).
Një propozim tjetër është shtyrja e mëtejshme e miratimit zyrtar për Nord Stream 2 për të filluar operacionet si levë për të detyruar Rusinë të kthehet nga pragu i luftës.
Në një kthesë të kohëve të fundit, Berlini nuk po përjashton më lënien e projektit të tubacionit. Por Evropa aktualisht po përballet me një krizë energjie dimërore. Çmimet e gazit natyror janë rritur në qiell gjatë muajve të fundit dhe rezervat në vendet e BE-së janë në nivelin më të ulët të pesë viteve.
Ndërkohë, rregullatori gjerman i energjisë së fundmi tha se Nord Stream 2 nuk ka gjasa të fitojë miratimin para verës.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga DW
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Investoj 1 mld euro nëse heq sanksionet kundër Nord Stream 2”
“SHBA shkel sovranitetin evropian për të ndaluar Nord Stream 2”
“Gazsjellësi rus tregon mungesë solidariteti në Europë”
