Veronika Mironova, e cila drejton një shtëpi për kafshët shtëpiake të sëmura dhe të braktisura në Voronezh në Rusinë jugore, nxitoi të grumbullonte ushqime speciale mjekësore për macet, ndërsa sanksionet kundër vendit filluan të godasin. Ajo kishte frikë se çmimet e produkteve të importuara së shpejti mund të rriteshin dhe furnizimet do të mbaronin.
“Vetëm më pas e kuptova se duhej të bëja të njëjtën gjë për veten time,” tha Mironova. 39-vjeçarja ka diabet dhe kujdeset për nënën e saj e cila gjithashtu vuan nga kjo sëmundje. Ata mbështeten në barna dhe pajisje mjekësore nga Danimarka, Irlanda dhe Japonia.
“Por deri atëherë ishte tepër vonë. Të gjitha ilaçet ishin zhdukur. Insulina mungonte këtu dhe në Moskë”, tha Mironova, duke folur me telefon nga shtëpia e saj në Voronezh, një qytet më pak se 200 km nga kufiri me Ukrainën lindore.
Nga pajisjet mjekësore te mallrat bazë dhe pajisjet elektronike, çmimet në shumë produkte janë rritur pasi sanksionet e vendosura në përgjigje të pushtimit të Ukrainës hapin një vrimë në ekonominë e Rusisë. Blerja me panik e mallrave bazë, çmimet e të cilave ishin të kufizuara është raportuar gjerësisht, pasi rusët parashikojnë mungesa të mallrave të importuara dhe një krizë të kostos së jetesës pasi rubla ra në vlerë.
Çmimi për makinat e reja të markave të huaja ishte mesatarisht 16 për qind më i lartë javën e kaluar se në shkurt, sipas shërbimit shtetëror të statistikave, ndërsa televizorët ishin rritur me 20 për qind, fshesat me korrent 17 për qind dhe telefonat inteligjentë 12 për qind.
“Është një rritje e kërkesës paniku për shkak të mungesave të pritshme,” tha një ekonomist me bazë në Moskë, i cili kërkoi të mos përmendet emri. “Është inflacion i klasës së mesme që nxiton të blejë diçka, inflacioni i të varfërve do të pasojë.”
Kostoja e disa produkteve ushqimore, si sheqeri, bananet dhe domatet, është rritur më shumë se 15 për qind që nga muaji i kaluar, shtoi shërbimi.
Duke pranuar dhimbjen ekonomike të shkaktuar nga sanksionet, Vladimir Putin, presidenti i Rusisë, tha të mërkurën se do të rriste pensionet dhe pagat. “Unë e kuptoj se rritja e çmimeve po godet seriozisht të ardhurat e njerëzve,” tha ai. Qeveria ka krijuar një linjë telefonike për njerëzit që të ankohen për rritje të padrejta të çmimeve.
Për shumë, megjithatë, masat mund të mos jenë të mjaftueshme. Në javën deri më 15 mars, gati gjysma e atyre që fitonin më pak se 50,000 Rb (506 dollarë) në muaj thanë se kushtet e tyre financiare ishin përkeqësuar gjatë vitit të kaluar, 4 pikë përqindjeje më shumë nga java deri më 15 shkurt, sipas grupit të të dhënave Morning Consult. .
Ekonomistët presin që një kombinim i sanksioneve, normave të larta të interesit, rritjes së inflacionit, daljeve të kapitalit, investimeve më të ulëta të biznesit dhe besimit të dobët të konsumatorit për ta tërhequr Rusinë në një recesion të thellë këtë vit. Scope, agjencia e vlerësimit, parashikoi se ekonomia do të tkurret me më shumë se 10 për qind këtë vit, pasi kishte parashikuar rritje prej 2.7 për qind në dhjetor.
Në javën e parë pas pushtimit, pati një dalje 2.5 trilion rubla parash nga sistemi bankar rus, sipas bankës qendrore të vendit, pasi depozituesit u rreshtuan në rrugë për të tërhequr fondet. Por ndërhyrjet e bankës qendrore kanë ndihmuar që atëherë në stabilizimin e ekonomisë. Baza monetare, totali i parave të gatshme në qarkullim dhe të mbajtura në depozitat bankare, u rrit me 14 për qind në më shumë se 16.3 trilion Rb në muajin e kaluar.
“Rusët morën disa trilionë rubla nga bankat në ditët e para të luftës, por tani ajo po kthehet për shkak të normave më të larta, pa dështime të mëdha bankare dhe kontrolleve të kapitalit,” tha ekonomisti me bazë në Moskë, duke shtuar se një “kolaps bankar” kishte është “shmangur”.
Megjithatë, mundësia e një rritjeje të mprehtë të papunësisë shfaqet teksa bizneset që mbështeteshin në importe luftojnë për të vazhduar veprimtarinë. Disa biznese perëndimore që ishin punëdhënës të mëdhenj kanë pezulluar operacionet ruse.
Për momentin, kanalet e mediave sociale ruse janë të përmbytura me fotografi të rafteve të zbrazëta në supermarkete dhe video të njerëzve që përpiqen të blejnë thasë me sheqer dhe drithëra.
Mironova tha se kishte parë rafte bosh edhe në Voronezh. “Njerëzit këtu po blejnë sheqer, miell dhe hikërror në ton.”
“Ne nuk po e bëjmë këtë,” tha ajo, duke shtuar se mendonte se nuk kishte asnjë rrezik për furnizimet me ushqime dhe nuk kishte nevojë për të nxitur konsumimin e hikërrorit në një rajon të pasur bujqësor.
Produktet ushqimore ishin ndër më pak të mundshme për t’u prekur nga sanksionet, thanë analistët, pasi supermarketet më të mëdhenj kanë një pjesë relativisht të vogël të mallrave të importuara. Rusia ka rritur prodhimin bujqësor që nga viti 2014, kur kufizoi importet e disa produkteve të freskëta nga Evropa në hakmarrje për sanksionet e vendosura pas aneksimit të Krimesë.
Por një ekzekutiv në një shitës të madh rus, duke kërkuar të mbetet anonim, tha: “Problemi do të jetë me mallrat e importuara. Të gjitha çmimet për mallrat e importuara po rriten. Çfarë do të vijë më pas është e paqartë, për të qenë i sinqertë.” Biznesi i tij tashmë kishte rritur çmimet e disa pijeve të importuara.
Duke shkruar në platformën e mediave sociale VKontakte, pasi Instagrami u ndalua nga qeveria ruse, një bukëpjekës me bazë në Shën Petersburg tha se çmimet e çokollatës belge dhe kakaos franceze që ajo përdor në ëmbëlsirat e saj ishin rritur tashmë 25 për qind. Bazat si arrat dhe produktet e qumështit ishin gjithashtu në rritje.
Shumë rusë që fitojnë para nga tregtia jashtë shtetit janë ndërprerë gjithashtu nga burimi i tyre i të ardhurave, në pamundësi për të marrë pagesa ndërkombëtare për shkak se Visa, Mastercard, Western Union dhe PayPal pezulluan operacionet. Disa kanë nxituar të regjistrohen në sistemin e pagesave të UnionPay të Kinës, por përballen me javë të tëra me vonesa për shkak të mungesës së kartave plastike.
Në shtëpinë e saj në Voronezh, Mironova tha se kishte luftuar për të gjetur barnat që i nevojiteshin dhe kishte mjaft furnizime mjekësore vetëm për dy muajt e ardhshëm. Ajo shpreson se shërbimi shëndetësor shtetëror do t’i sigurojë asaj insulinë të importuar në një takim muajin e ardhshëm, por ka frikë se nuk ka gjasa.
Për momentin, Mironova tha se në vend të saj ka grumbulluar qetësues, e vetmja mënyrë për të përballuar stresin e një lufte që dëshiron t’i japë fund. Shtëpia e saj është afër një baze ajrore dhe dëgjon zhurmën e avionëve luftarakë që ngrihen në drejtim të Ukrainës nga agimi deri në muzg.
“Ne po monitorojmë të gjitha farmacitë në internet dhe të gjithë thonë se nuk e kanë në magazinë, prisni dërgesat, prisni dërgesat,” tha ajo.
“Njerëzit e kuptojnë se në një moment gjërat do të ndryshojnë, por ata nuk e dinë se kur. Nje muaj? Dy? Sa kohë duhet të kalojë?”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Sanksionet kundër Rusisë, si goditen ekonomitë evropiane?
SHBA ka gati “bombën me sanksione” ndaj Rusisë
Sa ka gjasa që Rusia të shkëputet nga Swift?
