Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë u ka bërë thirrje vendeve anëtare që të miratojnë “masa urgjente” për të ulur kërkesën për naftë pas pushtimit rus të Ukrainës, duke përfshirë kufizimet e drejtimit të automjeteve, kufijtë më të ulët të shpejtësisë dhe kufizimet e udhëtimit ajror.
Fatih Birol, kreu i mbikëqyrësit të energjisë, të premten paralajmëroi se hapa të tillë mund të jenë të nevojshëm sepse “tregjet e naftës janë në një situatë emergjente”. . . dhe mund të përkeqësohet”. Deri në 2.5 milionë fuçi në ditë eksportet ruse të naftës mund të ndërpriten nga muaji i ardhshëm për shkak të ndikimit të luftës dhe bojkotimit të konsumatorit të naftës së papërpunuar ruse, tha ai. Rusia është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në botë.
IEA ka propozuar 10 masa për të reduktuar kërkesën për naftë me 2.7 milionë fuçi në ditë brenda katër muajve të ardhshëm, të cilat sipas saj do të ndihmonin në balancimin e humbjeve të mundshme nga tregu rus. “Si rezultat i agresionit të tmerrshëm të Rusisë kundër Ukrainës, bota mund të përballet me goditjen më të madhe të furnizimit me naftë në dekada”, tha Birol.
Ai u kërkoi vendeve anëtare të IEA, të cilat përfshijnë shumë nga konsumatorët më të mëdhenj të energjisë në botë si SHBA, Japonia dhe Gjermania, të ulin kërkesën tani, “për të shmangur rrezikun e një krisje të dëmtuar të naftës”. Masat përfshijnë uljen e kufijve të shpejtësisë në autostrada me 10 km/h, gjë që do të kursente 430,000 b/d, duke reduktuar udhëtimin ajror të biznesit dhe marrjen e trenave në vend të avionëve aty ku është e mundur.
Puna nga shtëpia tre ditë në javë do të ndihmonte gjithashtu në uljen e kërkesës për naftë, së bashku me bërjen e transportit publik më të lirë apo edhe falas. Shumë nga propozimet do të reduktonin vozitjen, duke përfshirë ndalimin e makinave private nga qytetet të dielave dhe kufizimin e aksesit të makinave private në rrugët në qytetet e mëdha.
IEA u themelua në vitet 1970 për të ndihmuar vendet konsumuese të naftës t’i përgjigjen krizës së naftës të vitit 1973 dhe të monitorojnë tregjet globale të energjisë. Por rrallëherë organit i është dashur të përdorë hapat dramatikë të uljes së kërkesës që përshkroi të Premten.
Çmimi i naftës së papërpunuar Brent, pikë referimi ndërkombëtar, u rrit në 139 dollarë për fuçi pas pushtimit rus të Ukrainës mes shqetësimeve për furnizimin. Të premten u tregtua me 107 dollarë për fuçi.
Barbara Pompili, ministrja e tranzicionit ekologjik e Francës, tha se plani i IEA për të ulur konsumin ofronte “ide interesante” që mund të jenë një udhërrëfyes për vendet për të reduktuar varësinë e tyre nga nafta. “Franca dhe të gjitha vendet evropiane duhet të dalin nga varësia e tyre nga lëndët djegëse fosile sa më shpejt të jetë e mundur. Është një domosdoshmëri absolute për klimën, por edhe për sovranitetin energjetik”, tha ajo.
IEA do t’i paraqesë rekomandimet ministrave të energjisë javën e ardhshme si pjesë e planit të saj të reagimit për krizën aktuale të energjisë. Birol paralajmëroi se kombinimi i humbjes së eksporteve ruse, rritja e kërkesës gjatë sezonit të udhëtimit veror dhe nivelet e ulëta të magazinimit nënkuptonin se tregu i naftës mund të shtrëngohej edhe më shumë se tani. “Arsyeja që ne dolëm me këtë raport është se tregjet e naftës janë në një situatë emergjente dhe jo vetëm kaq, por mund të përkeqësohet”, tha ai.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ku do të preket më shumë ekonomia shqiptare?
Çmimet rriten në nivelin më të lartë që nga viti 2008
OPEC përballë një tregu të pasigurtë të naftës
