Përpara përmbysjes së fundit në politikën e jashtme gjermane, komentet e kishin paraqitur Gjermaninë gjatë javëve dhe muajve të fundit si një vend të rrezikshëm frikacak, duke vonuar një front të bashkuar evropian kundër Rusisë.
Në fakt, megjithatë, Gjermania ka qenë fuqia kryesore që ka mbështetur riorganizimin e Ukrainës me Perëndimin dhe është përpjekur të parandalojë Rusinë që të pushtojë vendin që në fillim. Metoda e keqkuptuar gjermane është madje çelësi për t’u marrë me Rusinë.
Kur Lufta e Ftohtë përfundoi me një sukses për Perëndimin, vendet perëndimore nuk kishin treguar aftësi të jashtëzakonshme ushtarake – siç do të donin shumë të shfaqeshin gjatë javëve dhe muajve të fundit. Ata as nuk ishin gati për t’u përballur ushtarakisht me fuqinë sovjetike. Bilanci i fuqisë ushtarake gjatë Luftës së Ftohtë krijoi një ngërç për zgjidhjen e konfliktit.
Lufta e Ftohtë përfundoi për të njëjtën arsye që ka pasur një telash në Ukrainë që nga Revolucioni Portokalli i 2004 dhe 2005: Efekti tërheqës i institucioneve liberale evropiane në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore.
Dëshira për t’u bashkuar me tregun e gjerë evropian të hapur bëri që miliona të largoheshin me këmbët e tyre jashtë bllokut sovjetik, nxiti rënien e qeverive të kontrolluara nga sovjetikët dhe çimentoi status quo-në e pas Luftës së Ftohtë përmes prosperitetit ekonomik të satelitëve dhe republikave ish-sovjetike. Fakti që Ukraina ka gravituar drejt Perëndimit erdhi për asnjë arsye tjetër.
Kush i ka mbështetur kryesisht ato institucione liberale që kanë ushtruar një efekt të tillë tërheqës në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore? As Franca, as Shtetet e Bashkuara, madje as Britania e Madhe.
Në integrimin evropian, Franca kurrë nuk e promovoi realisht liberalizimin. Në vend të kësaj, ajo kërkoi pagesa të shumta anësore nga Gjermania në formën e programeve ndërhyrëse për të zbutur koston e perceptuar të tregjeve të lira për industrinë e saj të subvencionuar dhe monopolet jokonkurruese.
Shtetet e Bashkuara luajtën vetëm një rol të vogël në zhvillimin e arkitekturës evropiane të tregjeve të hapura – ajo që Ukraina dëshiron t’i bashkohet tani është Bashkimi Evropian, jo OECD. Për sa i përket MB-së, ajo ka treguar gjithmonë një strategji hezituese ndaj organizatave të bashkëpunimit evropian dhe nuk është më anëtare e BE-së.
Gjermania është mbështetësi i vërtetë i rendit liberal evropian, i cili ka qenë kaq tërheqës për vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore. Vetë fakti që Ukraina ka shikuar drejt Evropës dhe jo drejt Rusisë gjatë dy dekadave të fundit është kryesisht një arritje gjermane.
Për sa i përket NATO-s, vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore nuk u bashkuan për hir të saj, por për të mbrojtur riorganizimin e tyre me rendin evropian të tregjeve të lira të udhëhequr nga Gjermania. Aftësitë dhe garancitë ushtarake të SHBA-së ishin pa dyshim të dobishme, megjithëse jo të domosdoshme.
Pra, edhe pse Gjermania ka qenë fuqia kryesore që tërheq Ukrainën në Perëndim, a ka ndryshuar roli i saj kaq shumë kohët e fundit për të justifikuar dënimet e fundit të politikave gjermane? Përgjigja është jo.
Përkundrazi, Gjermania ka qenë fuqia kryesore që përpiqet të parandalojë Rusinë të pushtojë Ukrainën.
Cili ka qenë kërcënimi kryesor perëndimor kundër Rusisë në rast të një pushtimi? Jo një hakmarrje e plotë ushtarake e udhëhequr nga SHBA, por sanksione masive që shkurtojnë shkëmbimet ekonomike midis Rusisë dhe Evropës. Gjermania ishte partneri i dytë tregtar i Rusisë pas Kinës. Prandaj, është vendi perëndimor me ndikimin më të madh në Rusi.
Sanksioni i parë ekonomik në tryezë ishte ndërprerja e tregtisë së gazit. Gjermania nuk u pajtua në projektin Nord Stream për shkak të dobësisë ndaj Rusisë. Ky projekt ka qenë në vend të kësaj një instrument i madh gjerman për të rritur kostot për Rusinë për një pushtim të Ukrainës.
Prerja e lidhjeve ekonomike midis Rusisë dhe Perëndimit përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën vetëm sa do ta kishte përshpejtuar këtë pushtim. Vetëm perspektiva e shkëmbimeve të gjera midis Evropës dhe Rusisë mund ta kishte bërë rendin e pas Luftës së Ftohtë të pranueshëm për Rusinë.
Furnizimi me armë i Gjermanisë për Ukrainën përpara pushtimit nuk do ta kishte frenuar as Rusinë. Përkundrazi, do të kishte konfirmuar mendimin e Kremlinit se ishte në një lojë me shumën zero me Perëndimin, dhe me Gjermaninë në veçanti.
Vladimir Putin ka qenë i vetëdijshëm për këtë situatë. Thirrjet e tij për të denazistuar Ukrainën dëshmojnë për obsesionin e tij me Gjermaninë. Ai zgjodhi gjithashtu transferimin e pushtetit në kancelarinë gjermane për të nisur krizën, duke menduar se qeveria e re gjermane mund të jetë më e prirur ndaj llogaritjeve të gabuara.
Me pak fjalë, dënimi i frikacakëve të supozuar të Gjermanisë ka qenë i gabuar. Tani që Putin ka përçmuar ofertat e bashkëpunimit ekonomik, ai do të përballet me pasojat, por vetëm përmes arkitekturës së tyre liberale, Evropa dhe Perëndimi mund të mbizotërojnë edhe një herë.
Emmanuel Comte është studiues i lartë në Fondacionin Helen për Politikën Evropiane dhe të Jashtme (ELIAMEP) dhe një pedagog në Shkollën e Studimeve Ndërkombëtare të Vjenës (Diplomatische Akademie Wien).
Burimi: Gazeta greke Kathinerini
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Një moment përcaktues për Gjermaninë, Europën dhe botën’
