Edhe pse Rusia ka humbur ndikimin dhe miqtë që nga rënia e perandorisë sovjetike në vitin 1989, superfuqia bërthamore ende mban pushtetin mbi disa nga fqinjët e saj në Evropë dhe i mban të tjerët në një neutralitet.
Pushtimi rus i Ukrainës fqinje dhe tragjedia humanitare që provokoi gjatë dy javëve të fundit kanë nxitur një zemërim perëndimor dhe kanë nxitur thirrje për një rishikim themelor se si harta gjeopolitike e Evropës duhet të rivizatohet në të ardhmen.
Në realitetin e vitit 2022 është shumë më e vështirë sesa mund të duket. Nxitja e Ukrainës, vendi i dytë më i madh i Evropës, plotësisht në krahun perëndimor kundër vullnetit të Moskës paraqet probleme masive.
Dhe liderët e Bashkimit Evropian do t’i flasin këto jatë një samiti dy-ditor në Versajë, duke filluar nga e enjtja.
“Bashkimi Evropian do të jetë shumë më i fortë me ne. Pra, kjo është e sigurt, “tha Zelenskyy në një fjalim emocional drejtpërdrejt në Parlamentin Evropian të martën.
Duke e komplikuar problemin e BE-së, Moldavia dhe Gjeorgjia, dy kombe më të vogla që gjithashtu i frikësohen pushtimit të Rusisë, ndoqën rrugën brenda disa ditësh dhe kërkuan gjithashtu anëtarësim.
Dhuna e pushtimit rus trembi gjithashtu vendet historikisht neutrale si Suedia dhe Finlanda, të cilat tani shohin një rritje të mbështetjes për anëtarësimin në NATO dhe në rastin e Helsinkit duke u çliruar nga një ndikim rus aq i rëndë sa që u bë një emërtim politik – “Finlandizimi”.
Brenda pak ditësh, njohuritë konvencionale se kush ku i përket hartës gjeopolitike të kontinentit janë vënë në dyshim.
Shumë vende kanë frikë se një zgjerim i bllokut dhe një riformësim i sferave tradicionale të ndikimit do ta vendosë kontinentin në prag të një lufte të plotë. Dhe nuk ka shembull më të mirë se aspiratat e Ukrainës për t’u bashkuar me BE-në 27-vendesh që mund të anojnë balancën e blloqeve në Evropë.
“Nuk ka dyshim se këta njerëz të guximshëm që mbrojnë vlerat tona me jetën e tyre i përkasin familjes evropiane,” tha presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, duke zgjedhur fjalët e saj me kujdes dhe duke shmangur një premtim të drejtpërdrejtë për anëtarësim.
Edhe nëse mbështetja për Ukrainën është e konsiderueshme në mesin e vendeve anëtare të BE-së, dhënia e anëtarësimit nuk është asgjë tjetër veçse automatike. Udhëheqësit e tetë vendeve anëtare lindore thanë zyrtarisht se Ukraina “meriton të marrë një perspektivë të menjëhershme për anëtarësim në BE”.
Por të tjerët variojnë nga të kujdesshëm në skeptikë, me kryeministrin holandez Mark Rutte që thotë se “çdo vend në Evropë është i lirë ta kërkojë atë”, dhe menjëherë renditi pengesat e mëdha burokratike përpara.
Mund të ketë shpejt pasoja politike në Versajë.
“Diskutimi për aksesin e Ukrainës në BE gjithashtu mund të keqpërdorer lehtësisht, duke u dhënë euroskeptikëve një mundësi të përsosur për të përhapur frikën mes votuesve”, tha Pawel Zerka i Institutit të ekspertëve të Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë.
Disa vende tregojnë se nuk është mirë t’i jepet Ukrainës shpresë e menjëhershme me ndonjë vendim të nxituar të marrë në vapën e lakuriqit të natës.
Në të kaluarën, aplikimet për anëtarësim kanë dashur vite, ndonjëherë edhe dekada. Turqia aplikoi për anëtarësim në 1987 dhe nuk është aspak afër anëtarësimit. Katër të tjera janë vende kandidate tani, por BE-ja ka treguar një ngurrim ekstrem për t’u zgjeruar më tej drejt lindjes. Të lejosh Ukrainën të kapërcejë mbi të tjerat do të ngjallte pasionet në Ballkanin Perëndimor.
Komisioni Evropian që thjesht të vlerësojë nëse një komb mund të jetë kandidat për të filluar bisedimet e anëtarësimit, shpesh merr nga një vit deri në 18 muaj.
Dhe për t’u pranuar, vendeve do t’u duhet gjithashtu të përvetësojnë të gjitha rregulloret e BE-së, nga parimet e sundimit të ligjit deri te standardet e tregtisë – rreth 80,000 faqe rregulla.
Dhe si përfundim, çdo kandidat ka nevojë për miratimin unanim të anëtarëve aktualë, duke lejuar shpesh një komb të vendosë për fatin e të gjithë procesit.
Në krahasim, një lëvizje drejt anëtarësimit në NATO, veçanërisht për vende si Suedia dhe Finlanda, do të ishte më e lehtë, pasi të dyja tashmë kanë bashkëpunim shumë të ngushtë me aleancën ushtarake.
Megjithatë, një hap formal me siguri do të ngjallte zemërimin e Moskës dhe do të shihej si një lojë fuqie gjeopolitike.
Burimi: Associated Press
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Për të shmangur konfliktin me Rusinë, SHBA fillimisht duhet të ndihmojë Ukrainën
