Qeveritë duhet të përdorin fuqinë e tyre fiskale për të mbrojtur qytetarët më të varfër nga rritjet shkatërruese të çmimeve të ushqimit dhe energjisë, tha OECD të enjten në vlerësimin e parë nga një organizatë ndërkombëtare për kostot ekonomike të pushtimit rus të Ukrainës.
Mbështetja e synuar për të varfërit pothuajse do të përgjysmonte mesataren e pritur prej 1 për qind ndaj produktit të brendshëm bruto të ekonomive të pasura nga lufta, por do të shkaktonte vetëm një rritje të vogël të inflacionit, tha OECD, duke e bërë atë deri tani mjetin më efektiv të ndërhyrjes.
Një mbështetje e tillë ishte më urgjente në Evropën Lindore dhe në shtetet baltike, ku shpenzimet për ushqim dhe energji përbënin më shumë se 40 përqind të totalit midis 20 përqindëshit më të varfër të familjeve, shtoi ai.
Laurence Boone, kryeekonomistja e OECD-së, i tha Financial Times se ajo e kuptonte se qeveritë, përfshirë Francën, Gjermaninë dhe Suedinë, po shqyrtonin uljen e taksave me bazë të gjerë për karburantin, pasi ishte “një situatë emergjente”.
Por ajo tha se do të kishte një ndikim shumë më të madh dhe më pozitiv duke ofruar “ndihmë me kosto efikase, të synuar dhe idealisht të përkohshme” në formën e rritjeve të përkohshme të pagesave të sigurimeve shoqërore për familjet më të varfra për t’i ndihmuar ata të përballen me çmimet më të larta të energjisë.
Kjo nuk do të nxiste inflacionin, shtoi Boone. “Nëse [mbështetja] thjesht po i ndihmon njerëzit të paguajnë për energjinë dhe ushqimin, ajo nuk do ta shtyjë kërkesën përpara ofertës efektive,” tha ajo.
Në vend të kësaj, mund të zvogëlojë kërkesat e njerëzve për paga më të larta, duke kufizuar ndikimet inflacioniste që shkaktohen nga shpenzimet shtesë. “Nëse arrijmë të ndihmojmë familjet me të ardhura më të ulëta dhe klasën e mesme të ulët gjatë kësaj periudhe, do të ndihmojë gjithashtu në parandalimin e një spiraleje të çmimeve të pagave. Kjo është shumë e rëndësishme”, tha Boone.
Ajo shtoi se mbështetja ishte veçanërisht e rëndësishme në shtetet baltike dhe në Evropën Lindore.
Parashikimet e OECD-së u mbështetën të enjten nga François Villeroy de Galhau, guvernator i Banque de France, i cili tha se ekonomia e Francës ka të ngjarë të humbasë 1 për qind të të ardhurave kombëtare, por ka pak rrezik recesioni. Ai tha se dëmi nuk kërkon një përgjigje të politikës monetare “çfarëdo që të duhet”.
OECD përdori një model simulimi për të vlerësuar efektet ekonomike të pushtimit të Rusisë në ekonominë globale. Ai përfshinte rritjen e fundit të çmimeve të mallrave, një nënçmim prej 50 për qind të rublës ruse kundrejt dollarit, rënie të monedhave të Europës Lindore, rënie të mëdha në prodhimin ekonomik të Rusisë dhe Ukrainës dhe norma më të larta interesi rus.
Ky skenar çoi në një rënie prej 1 pikë përqindje të PBB-së globale, por me dëme më të mëdha për ekonominë e eurozonës dhe më të vogla në SHBA. Krahasuar me perspektivën para pushtimit, inflacioni ishte 2 pikë përqindjeje më i lartë në 2022 në skenar, me efekte më të mëdha në vendet më të varfra ku njerëzit shpenzojnë më shumë nga të ardhurat e tyre për ushqim dhe energji.
Për SHBA-në, e cila ka problemin më serioz të inflacionit midis ekonomive të përparuara, OECD nuk sugjeroi “një stimul të përgjithshëm [fiskal]”, sipas Boone, por një vonesë në planin e saj të reduktimit të deficitit.
Këto politika, së bashku me mbështetjen financiare kolektive në Evropë për të ndihmuar vendet më të prekura nga ardhja e miliona refugjatëve, do të kishin ndikimin më efektiv në pakësimin e dëmit ekonomik të brendshëm të luftës në Ukrainë, shtoi OECD.
Në terma afatgjatë, prioriteti për vendet e përparuara duhet të jetë promovimi i burimeve të rinovueshme të energjisë dhe diversifikimi i kërkesës për energji nga Rusia. Kjo ishte gjithashtu më e vështirë në shumë vende të Evropës Lindore, sepse ato kishin një varësi më të madhe nga karburantet fosile të importuara sesa shumica e ekonomive të tjera të përparuara.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
