Çmimet globale të ushqimeve kanë arritur një nivel të ri, duke u rritur me normën më të shpejtë mujore në 14 vjet pasi lufta në Ukrainë goditi furnizimin me drithëra dhe vajra bimore, në një ndryshim që ka gjasa të shkaktojë dëmin më të madh në vendet më të varfra anembanë botës.
Indeksi i çmimeve të ushqimit të marsit nga Organizata e OKB-së për Ushqimin dhe Bujqësinë u rrit në rekordin e tretë radhazi, duke u rritur me 34 për qind nga e njëjta kohë e vitit të kaluar, pasi lufta mbylli linjat e furnizimit nga Ukraina dhe Rusia. Indeksi ishte 12.6 për qind më i lartë se në shkurt, një rritje që organizata e përshkroi si një “hap gjigant”.
Shumë vende më të varfra tashmë po luftojnë nga ndikimi i Covid-19, dhe disa në Lindjen e Mesme dhe Afrikën Veriore mbështeten si tek Ukraina ashtu edhe tek Rusia për vajrat e tyre drithëra dhe vegjetale. Inflacioni i ushqimit ka ndihmuar në nxitjen e protestave në një numër vendesh, duke përfshirë Sri Lankën, ku çështja ka krijuar një krizë të rëndë ekonomike dhe politike.
“Konflikti i vazhdueshëm në Ukrainë po rrit shqetësimet për ndikimin në sigurinë ushqimore në mbarë botën”, tha Beth Bechdol, zëvendësdrejtoresha e përgjithshme e FAO. “Ne jemi dëshmitarë të rritjes së çmimeve të ushqimeve në të gjithë bordin.”
Sipas vlerësimeve nga FAO dhe qeveria ukrainase, 20 deri në 30 për qind e tokës në Ukrainë që prodhon drithëra dimërore, misër dhe luledielli do të mbetet e pambjellur këtë pranverë ose do të mos korret në korrik dhe gusht.
Hendeku global që rezulton midis ofertës dhe kërkesës për ushqim dhe ushqim për kafshë mund të rrisë çmimet ndërkombëtare të ushqimeve me 8 deri në 22 për qind të tjera mbi nivelet e tyre tashmë të ngritura, sipas FAO.
Rusia dhe Ukraina janë eksportues të rëndësishëm të drithërave dhe vajit të lulediellit, duke zënë rreth 30 për qind të tregtisë globale të grurit. Rusia ka vazhduar dërgimin e grurit që kur pushtoi fqinjin e saj në shkurt, por sanksionet perëndimore kanë komplikuar pagesat, duke çuar në pasiguri të furnizimit.
Banka Botërore ka paralajmëruar tashmë se çmimet e larta të ushqimeve mund të shkaktojnë dëme të qëndrueshme për vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme dhe mund të kontribuojnë në shtyrjen e miliona njerëzve në varfëri.
Kostot e ushqimit përbëjnë 17 për qind të shpenzimeve të konsumatorëve në ekonomitë e përparuara, por një përqindje shumë më e lartë në vendet në zhvillim. Për shembull, në Afrikën Sub-Sahariane, ushqimi përbën 40 për qind të shpenzimeve të konsumatorëve.
Inflacioni i çmimeve të ushqimeve kishte zënë rrënjë përpara se të fillonte lufta në Ukrainë, pas korrjeve të dobëta vitin e kaluar për shkak të motit të keq dhe një rikthim të mprehtë të kërkesës për bllokim pas pandemisë. Por sipas FAO-s, gati 50 vende varen nga Rusia dhe Ukraina për të paktën 30 për qind të importeve të grurit të tyre.
Në vitin 2021, 36 nga 55 vende me kriza ushqimore vareshin nga eksportet ukrainase dhe ruse për më shumë se 10 për qind të importeve totale të grurit, duke përfshirë 21 vende me një krizë të madhe ushqimore.
Nëse mungesa e mallrave ushqimore vazhdon, numri global i njerëzve të kequshqyer mund të rritet me 8 milion në 13 milion, me rritjen më të theksuar në Azi-Paqësor, e ndjekur nga Afrika Sub-Sahariane dhe Afrika e Lindjes së Afërt dhe e Veriut, tha FAO. .
Rritjet më të shpejta në indeksin e marsit ishin çmimet e vajit vegjetal, i cili u rrit me 56 për qind nga një vit më parë, në një nivel rekord.
“Citimet ndërkombëtare të vajit të farave të lulediellit u rritën ndjeshëm në mars, të nxitura nga furnizimet e reduktuara të eksportit në mes të konfliktit të vazhdueshëm në rajonin e Detit të Zi”, tha FAO.
Çmimet e drithërave u rritën 37 për qind nga viti në vit, gjithashtu në një rekord të lartë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
