Pesë javë më parë, kancelari gjerman Olaf Scholz mbajti një fjalim si reagim ndaj pushtimit rus të Ukrainës. Vendimi i qeverisë së tij, ndër të tjera, për të derguar më shumë se 100 miliardë dollarë në ushtrinë e vendit dhe për të ofruar mbështetje vdekjeprurëse për Kievin, shënoi një zhvendosje gjithëpërfshirëse të politikës larg dekadave të pacifizmit kushtetues që e kishte mbajtur Gjermaninë shpesh në periferi të konflikteve të mëdha.
Ishte, sipas fjalëve të Scholz-it dhe aleatëve të tij, një “Zeitenwende” – një pikë kthese në histori, një moment vendimtar i bërë edhe më i theksuar nga aftësia e gjuhës gjermane.
Në një vizitë në Uashington javën e kaluar, ministrja gjermane e Mbrojtjes Christine Lambrecht tha se Gjermania “nuk mund të shikojë larg ose të qëndrojë larg” dhe se kjo “Zeitenwende nuk mund të merret falas”. Lufta në zemër të kontinentit kishte tronditur në veprim establishmentin e kujdesshëm politik të Gjermanisë.
Për shumë njerëz në të dy anët e Atlantikut, betejat në Ukrainë mund të shënojnë edhe diçka më të zymtë – një “Zeitenbruch”, siç u krijua nga ish-ministri i Jashtëm gjerman Joschka Fischer, që është një pikë në histori, mbyllja e një epoke dhe hyrja në një tjetër të mbushur me pasiguri dhe rivalitet =të fuqive të mëdha.
Në Uashington, e lëre më në kryeqytetet e Evropës Perëndimore, ka një ndryshim të dukshëm. Heroizmi i mbrojtësve të Ukrainës dhe mizoritë e raportuara të kryera nga forcat ruse kanë ndezur imagjinatën e klasës Beltway, e cila pas disa vitesh moçali dhe ngërçi në Lindjen e Mesme tani ka një konflikt shumë më të qartë moralisht dhe potencialisht të fitueshëm.
Perëndimi si një entitet gjeopolitik rrallëherë ka qenë më i bashkuar si bllok dhe më koherent si një projekt politik.
Për disa komentatorë amerikanë, Ukraina nuk është vetëm terreni zero në një konfrontim me Kremlinin, por fushëbeteja për të ardhmen e liberalizmit.
“Nëse [presidenti rus Vladimir] Putin është i suksesshëm në minimin e pavarësisë dhe demokracisë së Ukrainës, bota do të kthehet në një epokë nacionalizmi agresiv dhe intolerant që të kujton fillimin e shekullit të njëzetë,” paralajmëroi teoricieni politik Francis Fukuyama. “Shtetet e Bashkuara nuk do të jenë të imunizuara nga ky trend, pasi populistët si [Donald] Trump aspirojnë të përsërisin mënyrat autoritare të Putinit.”
Anne Applebaum tha se në Ukrainë sheh pikënisjen për një luftë ideologjike gjithnjë në zgjerim kundër autokracisë joliberale. “Shumë politikanë amerikanë do të preferonin të përqendroheshin në konkurrencën afatgjatë me Kinën,” shkroi ajo. “Por për sa kohë Rusia drejtohet nga Putini, atëherë Rusia është në luftë edhe me ne. Kështu janë Bjellorusia, Koreja e Veriut, Venezuela, Irani, Nikaragua, Hungaria dhe potencialisht shumë të tjerë.”
Megjithatë, për shumë njerëz jashtë Perëndimit, ky moment është më pak një pikë kthese sesa një kujtesë e së kaluarës.
Kritikët tregojnë për një traditë të gjatë të standardeve të dyfishta perëndimore në skenën botërore. Pushtimi rus shkaktoi një përgjigje perëndimore që ishte e shpejtë dhe gjithëpërfshirëse – refugjatët ukrainas u mirëpritën, ndërsa qeveritë vendosën sanksione gjymtuese ndaj Rusisë për shkeljen e ligjit ndërkombëtar.
Ku ishte një veprim i tillë në kontekste të tjera, argumentojnë ata, përfshirë ato ku Shtetet e Bashkuara dhe aleatët ishin bashkëpunëtorë në luftërat dhe pushtimet shkatërruese?
“Ne kemi parë të gjitha mjetet që na thanë se nuk mund të aktivizoheshin për më shumë se 70 vjet, të vendosura në më pak se shtatë ditë,” tha Ministri i Jashtëm palestinez Riad Malki në një konferencë sigurie në Turqi në mars. “Hipokrizi e mahnitshme.”
Një shofer transporti në Bagdad i tha së fundmi Associated Press se kryengritja irakiane kundër trupave amerikane ishte po aq e justifikuar sa edhe rezistenca e Ukrainës ndaj forcave ruse. “Nëse asgjë, rezistenca ndaj amerikanëve në Irak ishte më e justifikuar, duke qenë se amerikanët udhëtuan mijëra kilometra për të ardhur në vendin tonë, ndërsa rusët po shkojnë pas një kërcënimi të supozuar pranë tyre”, tha ai.
Në Perëndim, lufta për Ukrainën shihet me qartësi thuajse Churchilliane.
Diku tjetër – veçanërisht në vendet që kanë arsye për të dyshuar në Winston Churchill dhe moralizmin perëndimor – dyshimi dhe mosbesimi vazhdon.
Edhe në Gjermani, më shumë se një muaj pas fjalimit të Scholz, nuk është e qartë se sa transformuese mund të jetë kjo “Zeitenwende”.
Lufta në Ukrainë mund të zhytet në një konflikt të zgjatur, duke rritur rrezikun sa më gjatë të zgjasë. Scholz mund të ketë nisur një ndryshim në politikën gjermane të mbrojtjes, por deri më tani i ka rezistuar thirrjeve për ndalime me shumicë të importeve të gazit natyror dhe naftës rus, të cilat mbushin arkat e Kremlinit, por gjithashtu mbështesin pjesën më të madhe të ekonomisë gjermane.
“Fjalimi i Zeitenwende theu disa tabu në politikën e jashtme gjermane, por deri më tani këto janë të mjaftueshme vetëm për të qetësuar ndërgjegjen gjermane”, shkroi analistjaOxana Schmies. “As oportunizmi ekonomik nuk është kapërcyer ende. Mendimi strategjik ende nuk është vendosur në trupin e politikës.”
“Problemi është se askush nuk e di se sa do të zgjasë Zeitenwende sepse tani vjen pjesa e vështirë,” tha Rachel Rizzo, një anëtare e lartë në Këshillin Atlantik.
Ishaan Tharoor është një kolumnist në The Washington Post, ku ai është autor i buletinit dhe rubrikës së Today’s WorldView. Ai më parë ishte redaktor dhe korrespondent në revistën Time, me bazë fillimisht në Hong Kong dhe më vonë në Nju Jork.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Rusia do ta humbas LUFTËN, por edhe peshën gjeopolitike” !
“Diktatori i fundit” dhe Putini, përballë të gjithëve!
“Rusia, sfidë urgjente për sigurinë dhe stabilitetin evropian”
