Heroit mitik të shqiptarëve, strategut dhe luftëtarit të krishterimit në Evropë, Gjergj Kastriotit Skënderbeut, pa reshtur i janë thurur aq shumë vargje, saç ishte e lavdishme jeta e tij.
Mes tyre është poeti bullgar, i lindur në Ohër, Grigor Përliçev ( 1830-1893). Mësimet e para, ai do t’i merrte në shkollën greke, në vendlindje.
Përliçev iu kushtua gjuhës shqipe. Punoi si mësues i greqishtes, në qytete të ndryshme të Maqedonisë e më pas, në Tiranë, ku u njoh nga afër me historinë e popullit shqiptar dhe mësoi gjuhën shqipe. Kësisoj, njohu historinë e Shqipërisë, luftrave të popullit shqiptar nën udhëheqjen e heroit Skënderbe.
Kjo e frymëzoi të shkruajë në greqisht, poemën “Skënderbeu” (1861), që mbeti dorëshkrim. Aty i këndon heroizmit të luftëtarëve shqiptarë dhe prijësit të tyre, Skënderbeu, i cili jepet edhe si mbrojtësi i popujve të tjerë të Evropës.
Poema e Përliçevit është e frymëzuar nga vepra e Barletit. Aty tregon të mëdhenj edhe strategun, dhe ushtarin. Këta të fundit, ai i quan bij gjigantësh. Vepra përshkohet nga ide të fuqishme çlirimtare dhe demokratike.
Valle hyjnore ngritur kanë burra
heronj, në mendjen time
Skënderbeut,
stuhi e gjëmë, dua t’i këndoj,
në krye luftëtarësh kryetrima,
që osmanllinj dërmoi miriada.
Ashtu si një tufan që vjen nga jugu,
përkul pemët e vogla të një kopshti
edhe si kallamishte i shkul nga rrënja
pemët e moçme-edhe Skënderbeu
vërsulej duke korrur majtas djathtas
ara që ngelin prapa, o nga pesha
e mishit që pengon këmbët e,
shkathta,
o ng’ ajo frik’ e madhe që ngrin
gjakun,
o nga një jet’ e butë reehatie.
Siç digjet një qytet i madh nga
zjarri,
që flakëron veriu i furishëm
dhe burrat qajn’ e pleqtë ulërijnë,
ndihet vajtimi i çjerrë i fëmijëve
dhe gratë leshlëshuar bredhin
udhëve
duke përplasur duart-ulërinin
dhe turqit, duke ikur djersëmbytur;
dhe mjaft prej tyre, duke dhënë,
shpirt,
i përqafonin shokët që largoheshin
e qanin për fëmijët e për gratë,
duke kërkuar vdekjen sa më parë.
Në çast iu kënaq zemra
Skënderbeut,
ashtu siç e kënaq shiu që bie
arën që përcëllon flaka e diellit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Skënderbeu hero, politikan, mbret dhe simbol i shqiptarve’
‘Hora degli Albanesi’, jeta e pasardhësve të Skënderbeut në Palermo
