Presidenti rus Vladimir Putin e justifikoi pushtimin e tij të paprovokuar dhe të paligjshëm të Ukrainës duke pretenduar se “është një çështje jete dhe vdekjeje, një çështje e së ardhmes sonë historike si komb”.
Këto fjalë nuk u zgjodhën rastësisht, por më tepër lidhen me doktrinën bërthamore të Rusisë. Në qershor 2020, Rusia publikoi një dokument që përshkruan rrethanat në të cilat do të përdorte armë bërthamore në konflikt, duke përfshirë “agresionin kundër Federatës Ruse me përdorimin e armëve konvencionale kur vetë ekzistenca e shtetit është në rrezik”.
Duke e lidhur çështjen e Ukrainës me ekzistencën e vetë Rusisë si shtet, Putini ka hapur derën për përdorim të mundshëm të armëve bërthamore.
Megjithëse nuk ka gjasa që Rusia të përdorë armë bërthamore në Ukrainë, rreziqet janë reale. Për të kuptuar këto rreziqe, ia vlen të përshkruhen tre skenarë të mundshëm:
Putin mund të autorizojë përdorimin e një sulmi të vetëm demonstrues bërthamor për të sinjalizuar vendosmërinë e Rusisë.
Putini mund të autorizojë përdorimin e armëve bërthamore më të vogla në fushëbetejë, ndoshta për të shkatërruar një përqendrim të ushtarëve ukrainas, veçanërisht nëse Ukraina është në gjendje të detyrojë trupat ruse të tërhiqen nga pozicionet e saj pranë Kievit drejt Bjellorusisë ose Rusisë.
Putini mund të përdorë një armë bërthamore për të shkatërruar një objektiv ukrainas shumë të vlerësuar dhe simbolik, si Odessa ose Lviv, për të shkatërruar vullnetin e Ukrainës për të luftuar.
Pra, si munden shtetet perëndimore të parandalojnë realizimin e këtyre skenarëve?
Parandalimi bërthamor mbështetet në dy faktorë: aftësitë dhe besueshmëria. Ju duhet të keni armë që janë të përdorshme dhe kundërshtari juaj duhet të besojë se jeni në gjendje dhe të gatshëm t’i përdorni ato.
Putini ka rivendosur aftësitë bërthamore të Rusisë që kur erdhi në pushtet në vitin 2000.
Udhëheqësit e NATO-s tregojnë përmbajtje krahasuese në mesazhet ndaj Rusisë, duke çuar në dyshime mbi besueshmërinë e parandalimit bërthamor të NATO-s.
Putin beson se Perëndimi do të tërhiqet në vend që të rrezikojë një konfrontim, edhe pse ai bombardon qytetet, vret civilë dhe granaton korridoret humanitare.
Për të frenuar Putinin, NATO duhet ta bëjë të qartë se futja e armëve bërthamore në konflikt nga Rusia do të sillte kosto diplomatike, ekonomike dhe ushtarake.
Në të vërtetë, përdorimi i armëve bërthamore do të rezultonte në izolim të menjëhershëm; edhe miqtë dhe partnerët e dikurshëm, si India dhe Kina, do të përfundonin menjëherë mbështetjen e tyre ekonomike dhe diplomatike.
NATO do të udhëheqë një përpjekje globale për të dëbuar në mënyrë efektive Rusinë nga komuniteti ndërkombëtar.
Ambasadat ruse do të mbylleshin, zyrtarët rusë do të dëboheshin nga pozicionet e tyre në organizatat ndërkombëtare dhe përpjekjet për të frenuar të drejtën e vetos së Rusisë në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara do të përshpejtoheshin.
Përveç kësaj, udhëheqësit duhet të deklarojnë se përdorimi bërthamor do të rrezikonte një përgjigje ushtarake nga NATO.
Një përgjigje e tillë duhet të paraqesë fundin efektiv të fushatës ushtarake të Rusisë në Ukrainë.
Pa dyshim, angazhimi në veprime të drejtpërdrejta ushtarake kundër Rusisë nuk është pa rrezik dhe mund të hapë derën për përshkallëzim të mëtejshëm.
Por lënia pa përgjigje e përdorimit të armëve bërthamore si pjesë e një sulmi të paligjshëm ndaj një shteti fqinj është e paqëndrueshme.
Do t’i sinjalizonte botës se Perëndimi do t’i lejojë agresorët të bëjnë çfarë të duan nëse bëjnë kërcënime bërthamore, duke i hapur rrugën mizorive të mëtejshme, përdorimit bërthamor dhe, me shumë gjasa, përhapjes së pakontrolluar bërthamore.
Asnjë vend që aktualisht përballet me një dilemë sigurie dhe me mjetet për të zhvilluar një arsenal bërthamor nuk do të hiqte dorë nga një gjë e tillë nëse Perëndimi tërhiqet.
Nëse Perëndimi është i interesuar të parandalojë Putinin nga përdorimi i armëve bërthamore në Ukrainë, Shtetet e Bashkuara dhe NATO do të duhet t’i bëjnë të qartë Rusisë se janë të gatshme të përgjigjen.
Mesazhet e besueshme parandaluese nga Shtetet e Bashkuara dhe NATO do të komplikonin planifikimin e Moskës dhe do të ngushtonin hapësirën e Putinit për përshkallëzim.
Është një gjë e tmerrshme të avokosh kundër de-përshkallëzimit përballë kërcënimeve bërthamore, por drejtim8 i kundërt do të nënkuptonte pranim – dhe kjo mund të çojë në vuajtje në një shkallë të paimagjinueshme.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Diplomacia: art i frenimit të pushtetit”
‘Makthi’ i Biden mund të jetë Kina
“Lukashenko do ‘hedhë’ ushtrinë e tij me 48 mijë trupa në Ukrainë”
