Gjatë ditëve të pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin, sistemi financiar i Rusisë dukej në prag të kolapsit. Perëndimi vendosi një sërë sanksionesh financiare, veçanërisht mbi rezervat valutore të bankës qendrore ruse, të cilat e çuan në rënie rublën dhe i shtynë qytetarët të tërhiqnin para në mënyrë furishme. Pasi banka qendrore rriti normat e interesit, vendosi kontrolle kapitali dhe injektoi likuiditet në sistemin bankar, megjithatë, disa nga këto fatkeqësi u kthyen. Megjithëse një pjesë e rezervave valutore të Rusisë mbetet e ngrirë, vendi ende gjeneron rreth 1 miliard dollarë në ditë nga eksportet e tij të energjisë.
Rusia ka ndaluar publikimin e statistikave të detajuara mujore të tregtisë. Por shifrat nga partnerët e saj tregtarë mund të përdoren për të përcaktuar se çfarë po ndodh. Ata sugjerojnë se, ndërsa importet bien dhe eksportet vazhdojnë, Rusia është në rrugën e duhur për një suficit tregtar rekord.
Më 9 maj Kina raportoi se eksportet e saj në Rusi ishin përgjithësisht të pandryshuara në prill, krahasuar me muajin e kaluar, ndërsa importet e saj nga Rusia u rritën me 13%. Gjermania raportoi një rënie mujore prej 62% në eksportet në Rusi në mars dhe importet e saj ranë me 3%. Duke mbledhur flukse të tilla në tetë nga partnerët më të mëdhenj tregtarë të Rusisë, ne vlerësojmë se importet ruse kanë rënë me rreth 44% që nga pushtimi i Ukrainës, ndërsa eksportet e saj janë rritur me afërsisht 8%.
Importet kanë rënë pjesërisht për shkak se sanksionet ndaj bankës qendrore ruse dhe dëbimi i disa huadhënësve nga rrjeti i mesazheve ndërbankare SWIFT e kanë bërë më të vështirë për konsumatorët dhe firmat blerjen e mallrave perëndimore. Elina Ribakova e Institutit të Financave Ndërkombëtare (IIF), një grup bankierësh, thotë se pasiguria rregullatore ishte gjithashtu një faktor i madh në fillim, pasi firmat perëndimore nuk ishin të sigurta se cilat banka ruse ishin nën sanksione. Ndërprerjet logjistike, përfshirë vendimet e firmave perëndimore për të pezulluar dërgesat në Rusi, kishin gjithashtu rëndësi. Zhvlerësimi i hershëm i rublës uli gjithashtu kërkesën ruse për importe, thotë Claus Vistesen nga Pantheon Macroeconomics, një konsulencë.
Eksportet e Rusisë, ndërkohë, janë mbajtur çuditërisht mirë, përfshirë ato të drejtuara drejt Perëndimit. Sanksionet lejojnë që shitja e naftës dhe gazit në pjesën më të madhe të botës të vazhdojë pandërprerë. Dhe një rritje e çmimeve ka rritur më tej të ardhurat.
Si rezultat, analistët presin që suficiti tregtar i Rusisë të arrijë nivele rekord në muajt e ardhshëm. IIF llogarit se në vitin 2022 suficiti i llogarisë korrente, i cili përfshin tregtinë dhe disa flukse financiare, mund të arrijë në 250 miliardë dollarë (15% të PBB-së së vitit të kaluar), më shumë se dyfishi i 120 miliardë dollarëve të regjistruar në 2021. Këto sanksione kanë rritur suficiti tregtar, dhe kështu ndihmoi në financimin e luftës, është zhgënjyes, thotë z. Vistesen. Zonja Ribakova thotë se efikasiteti i sanksioneve financiare mund të ketë arritur kufijtë e tij. Vendimi për të shtrënguar sanksionet tregtare duhet të vijë më pas.
Por masa të tilla mund të kërkojnë kohë për të hyrë në fuqi. Edhe nëse BE-ja miraton propozimin e saj për të ndaluar naftën ruse, embargoja do të futet në faza aq ngadalë sa që importet e naftës të bllokut nga Rusia do të bien me vetëm 19% këtë vit, thotë Liam Peach nga Capital Economics, një konsulencë. Ndikimi i plotë i këtyre sanksioneve do të ndihej vetëm në fillim të vitit 2023, deri në atë moment zoti Putin do të ketë grumbulluar miliarda për të financuar luftën e tij.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“NOPEC” mund t’i dërgojë çmimet e naftës në 300 dollarë
