Administrata Biden ka një meritë të madhe për sanksionet e ashpra ekonomike që ka mundur t’i vendosë Rusisë për pushtimin e Ukrainës.
Siç theksojnë Gary Clyde Hufbauer dhe Megan Hogan në një ese, ata “janë më të gjithanshmit kundër një fuqie të madhe që nga Lufta e Dytë Botërore”. Në një “shkallë dënimi nga 1 deri në 10” – të dy autorët u japin sanksioneve të paktën 8.
Por natyra e paprecedentë e këtyre masave po krijon shqetësime në mbarë botën se Shtetet e Bashkuara kanë “penguar” fuqinë e saj financiare dhe mund të çojnë, me kalimin e kohës, në rënien e dominimit të dollarit, gjë që i jep Amerikës superfuqitë e saj financiare.
Unë kam dëgjuar për këtë drejtpërdrejt nga tre burime të cilave u besoj.
I pari, në Nju Delhi, më tregoi kohët e fundit për një bisedë që u zhvillua në nivelet më të larta të qeverisë së Indisë. Tema: si të sigurohemi që Shtetet e Bashkuara nuk mund t’i bëjnë kurrë Indisë atë që sapo i kanë bërë Rusisë.
E dyta, nga Brukseli, ku stafi në Komisionin Evropian është ngarkuar të gjejë mënyra për të reduktuar rolin e dollarit në importet e tij të energjisë.
I treti, një analist aziatik i Kinës, tha se masat tepër të rënda në Shangai – që përfshinin racionimin e ushqimit dhe furnizimeve bazë – mund të jenë pjesë e një përpjekjeje të Pekinit për të eksperimentuar me një skenar në të cilin përballej me sanksione ekonomike nga Uashingtoni. ndoshta pas një pushtimi të Tajvanit).
Një debat ka nisur në mbarë botën nëse dominimi total i dollarit në sistemin financiar ndërkombëtar po zbehet.
Edhe Goldman Sachs dhe FMN kanë paralajmëruar se kjo mund të ndodhë. Unë prirem drejt këndvështrimit të kundërt: Domethënë, dollari mund ta mposhtet vetëm nëse ka një alternativë efektive, e cila deri më tani nuk ekziston.
Por është e qartë se shumë vende – nga fuqitë armiqësore si Kina dhe Rusia te vendet mike si India dhe Brazili – po punojnë shumë në mënyra për të reduktuar cenueshmërinë e tyre ndaj tekave të Uashingtonit.
Asnjë nga këto përpjekje deri më tani nuk rezultuar efektive, megjithëse vlen të përmendet se pjesa e rezervave valutore globale të mbajtura në dollarë ka rënë nga 72 përqind në 59 përqind gjatë dy dekadave të fundit.
Pjesërisht kjo ndodh sepse Shtetet e Bashkuara duken më pak të qëndrueshme dhe të parashikueshme.
Në dy dekadat para pushtimit të Rusisë, Uashingtoni i rriti masivisht sanksionet për të gjitha llojet e arsyeve – me më shumë se 900 për qind. Shumë nga këto masa ishin reagime të tepruara dhe duhet të tërhiqen.
Pas 11 shtatorit, Uashingtoni vendosi masa shumë që synonin të gjurmonin paratë që u shkonin terroristëve. Ajo ka shkaktuar dënime të ashpra për bankat që nuk respektuan të gjitha sanksionet e SHBA. Ajo ka vendosur sanksione ndaj Iranit, Venezuelës, Koresë së Veriut, Kubës dhe vendeve të tjera shpesh thjesht për të kënaqur kritikët vendas që donin të “bënin diçka” pa paguar çmim.
Kjo lloj lufte ekonomike nuk ka arritur të ndryshojë regjimet në këto vende, por ka shkaktuar mjerim për njerëzit e zakonshëm në to.
Sanksionet kundër Rusisë synojnë ndryshimin e politikave, jo ndryshimin e regjimit, dhe për këtë arsye mund të jenë më efektive.
Sanksionet ekonomike u rritën ndjeshëm gjatë administratës Trump, e cila u tërhoq në mënyrë të njëanshme nga marrëveshja bërthamore e Iranit dhe më pas kërcënoi të vendoste sanksione ndaj çdo firme që tregtonte me Iranin – edhe pse Teherani kishte respektuar marrëveshjen, e cila u zhvillua nën një kornizë të OKB-së.
Përsëri, masa të tilla funksionojnë vetëm për shkak të fuqisë së dollarit.
Unë i mbështes sanksionet kundër Rusisë, por Presidenti Biden duhet të mbajë një fjalim duke i shpjeguar ato.
Ai duhet të bëjë të qartë se pushtimi rus i Ukrainës shënon sulmin më serioz ndaj sistemit ndërkombëtar të bazuar në rregulla në dekada. Nëse do të ketë sukses, mund ta shkatërrojë atë sistem.
Kjo është arsyeja pse Uashingtoni ka punuar me aleatët e tij për të vendosur këto masa të jashtëzakonshme. Presidenti duhet të detajojë bazën ligjore për veprimet e ndërmarra nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj.
Si mund të jenë të sigurt njerëzit që këto pushtete nuk do të abuzohen? Biden duhet të theksojë se Shtetet e Bashkuara do të marrin masa të tilla në të ardhmen vetëm kur të ketë shkelje flagrante të ligjit ndërkombëtar, në shkallën e veprimeve të Rusisë.
Dollari ruan rolin e tij vendimtar në sistemin ndërkombëtar, sepse Shtetet e Bashkuara kanë ekonominë më të madhe në botë.
Ajo gjithashtu ka tregjet më likuide të borxhit, monedha e saj qarkullon lirshëm dhe, më e rëndësishmja, konsiderohet si një vend i bazuar në sundimin e ligjit dhe jo i prirur për veprime arbitrare dhe të njëanshme. Ky kriter i fundit nuk është ai që Uashingtoni e ka zbatuar vitet e fundit.
Biden duhet të sigurohet që, duke luftuar këtë betejë kundër Rusisë, të mos fundosë superfuqinë unike financiare të Amerikës.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Me Rusinë, do jemi të ashpër!”
“Dërgoni në Ukrainë sistemin raketor rus!”
