Katër ditë pasi forcat ruse pushtuan Ukrainën dhe filluan një luftë të përgjakshme që nuk tregon shenja se do të përfundojë së shpejti, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky aplikoi zyrtarisht për anëtarësimin e vendit në Bashkimin Evropian.
Në të njëjtën ditë, më 28 shkurt, ai kërkoi që BE “të pranojë urgjentisht Ukrainën duke përdorur një procedurë të re… qëllimi ynë është të jemi me të gjithë evropianët dhe të jemi të barabartë me ta. Jam i sigurt që e meritojmë. Jam i sigurt është e mundur.”
Gati katër muaj më vonë, Komisioni i BE-së pritet të japë opinionin e tij të premten nëse Ukraina duhet të konsiderohet një shtet kandidat. Më pas do të jetë për 27 shtetet anëtare të BE-së që të vendosin nëse janë ose jo dakord me opinionin e Komisionit.
Çështja nëse Ukraina duhet të anëtarësohet apo jo në BE dhe si do të reagonte Rusia ka qenë një çështje e diskutueshme prej vitesh.
Në vitin 2013, protestat pro-evropiane shpërthyen pasi ish-presidenti ukrainas Viktor Janukoviç mori një vendim të papritur për të mos nënshkruar një marrëveshje me BE-në që do ta tërhiqte Ukrainën më tej në orbitën e BE-së. Në vend të kësaj, ai zgjodhi lidhje më të ngushta me Rusinë e Putinit.
Një vit më pas, Rusia pushtoi Donbasin dhe aneksoi ilegalisht Krimenë.
Telsa shumica e kombeve evropiane mbështesin fort Ukrainën dhe, në shkallë të ndryshme, e kanë ndihmuar Zelenskyn në përpjekjet e tij për luftë, nuk është e sigurt që dëshira e tij do të realizohet.
Për arsye politike dhe procedurale, është e mundur që BE-ja të vendosë përfundimisht se tani nuk është koha e duhur.
Dhe edhe nëse do të pajtoheshin me opinionin e Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, mund të duhen vite, madje dekada që ajo të bëhet realitet.
Ja pse.
Sa kohë do të duhej?
Vërtet varet nga gjendja në të cilën ndodhet Ukraina kur të përfundojë lufta. Duket shumë e pamundur që Ukraina të jetë afër përmbushjes së kritereve për të filluar negociatat për një periudhë të konsiderueshme kohore pas përfundimit të luftës.
Përveç projektit të rindërtimit, Ukrainës do t’i duhet të kalojë nga një vend që vepron nën shkallë të ndryshme të ligjit ushtarak dhe shtetrrethimit në një demokraci funksionale.
Koha mesatare për anëtarësimin e një vendi në BE është katër vjet e 10 muaj, sipas institutit londinez, Mbretëria e Bashkuar në një Evropë në Ndryshim.
Shtetet anëtare që mund të konsiderohen si një lloj plani për anëtarësimin e Ukrainës — Bullgaria, Rumania, Polonia, Sllovenia — ishin të gjitha mbi kohën mesatare të pritjes.
Çfarë do të thotë anëtarësimi në BE për Ukrainën?
Ukraina do të ishte një anëtare e bllokut më të madh tregtar në botë, tregut të vetëm të BE-së dhe bashkimit doganor, dhe do të kishte mbrojtjen e gjykatave të BE-së dhe aksesin në buxhetin e BE-së.
Anëtarësimi në BE do ta vendoste gjithashtu Ukrainën shumë qartë në klubin e vendeve që konsiderohen të jenë pjesë e aleancës perëndimore dhe rendit botëror të udhëhequr nga SHBA.
Si mund të reagojë Rusia?
Moska ka thënë më parë se anëtarësimi në BE do të ishte i barabartë me anëtarësimin në NATO, një pikë më e vështirë për t’u rikthyer tani që BE-ja po bëhet kaq haptazi gjeopolitike.
Rusia tashmë ka reaguar shumë keq ndaj sugjerimit se Finlanda dhe Suedia, vende anëtare të BE-së, mund të anëtarësohen në NATO.
Të shohësh Ukrainën të përqafuar ngrohtësisht nga një institucion kaq i lidhur me Perëndimin, pa dyshim do të shihet si një akt agresioni nga Putini.
Sa ka gjasa që oferta e Ukrainës të ketë sukses?
Nuk do të ndodhë së shpejti, por ka të ngjarë që BE-ja do të bëjë një përpjekje të veçantë për të mbështetur Ukrainën pas pushtimit të saj nga Rusia.
Shumë liderë evropianë kanë qenë për të vizituar Zelensky në Kiev dhe mendimi i disa zyrtarëve është se ata nuk mund të dalin duarbosh nga samiti i liderëve më 24 qershor, pasi kanë pozuar për foto përkrah një presidenti të vërtetë të kohës së luftës.
Nëse von der Leyen i prezanton shtetet anëtare versionin e saj të paralajmëruar për pranimin e kandidaturës së Ukrainës, do të ishte e vështirë për BE-në ta refuzonte atë plotësisht.
Por BE-ja ka një histori të gjatë për të bërë gjëra të papritura, edhe gjatë gjithë kësaj krize. Dhe më shpesh sesa jo, këto debate bëhen një luftë rrënimi midis vendeve që nuk mund të shohin sy më sy.
Burimi: CNN
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
