Nga Laurence Peter, BBC
Siç kemi raportuar, Rusia filloi të transportojë grurë nga qyteti port juglindor i Ukrainës, Berdyansk, të enjten. Kievi ka akuzuar për javë të tëra Rusinë për vjedhjen e grurit nga Ukraina jugore dhe bllokimin e porteve – diçka që Moska e ka mohuar vazhdimisht duke kontribuar në mungesat globale të ushqimit.
Ukraina është një eksportues i madh bujqësor -por pushtimi i Rusisë ka nxitur rritjen e çmimeve nw mbarw botën për grurin, vajin e gatimit, karburantin dhe plehrat. Rusia dhe Ukraina së bashku përbëjnë gati një të tretën e furnizimeve globale të grurit – kontributi i Ukrainës është gati 10%.
Bllokada e Ukrainës dhe grumbullimi i grurit nga disa vende po kontribuojnë në mungesat në vendet tashmë të goditura nga pasiguria ushqimore. OKB-ja ka paralajmëruar për potencialin e urisë në vendet që varen shumë nga eksportet ukrainase, veçanërisht në Afrikë, raporton abcnews.al.
Fuqitë perëndimore kanë akuzuar presidentin rus Vladimir Putin për përdorimin e të korrave të bllokuara si një armë për të rritur presionin ndaj komunitetit ndërkombëtar. Bllokada aktuale e Ukrainës dhe grumbullimi i drithit nga disa vende po kontribuojnë në mungesat në vendet tashmë të goditura nga pasiguria ushqimore. Petroc Wilton i Programit Botëror të Ushqimit në Somali tha se thatësira në Bririn e Afrikës është tashmë shkatërruese.
“Katër sezone radhazi të dështuara me shi. Pesëmbëdhjetë milionë njerëz të uritur, duke u rritur në 20 deri në fund të vitit,” tha ai.
Rusia po dërgon grurë nga Ukraina jashtë shtetit, thonë zyrtarët e emëruar nga Rusia në Ukrainën jugore të okupuar. Pretendimi – të cilin BBC nuk ka qenë në gjendje ta verifikojë -vjen pasi zyrtarët ukrainas akuzojnë Rusinë se ka vjedhur rreth 600,000 tonë drithë dhe ka eksportuar një pjesë të saj.
Rusia nga ana tjetwr ka mohuar akuzat. Qasja në grurin e grumbulluar të Ukrainës është bërë urgjente ndërkombëtarisht: miliona tonë eksportohen çdo vit në Afrikë dhe Lindjen e Mesme.
Por ajo nuk mund të transportohet tani sepse marina ruse po bllokon portet e Ukrainës në Detin e Zi.
Çfarë thonë rusët?
Yevgeny Balitsky, përgjegjës për zonat e kontrolluara nga Rusia në rajonin e Zaporizhzhia, tha se gruri ishte larguar nga rajoni në trenat e mallrave me destinacion Krimenë të cilën Rusia e aneksoi në 2014 dhe, prej andej, Lindjen e Mesme.
Ai i tha televizionit shtetëror rus “kontratat kryesore janë duke u lidhur me Turqinë” pa dhënë detaje. Një zëdhënës i autoritetit rus pushtues në Krime, Oleg Kryuchkov, tha se 11 vagonë me drithë kishin mbërritur në Krime nga Melitopol, një qytet në Zaporizhzhia.
Ai foli për agjencinë shtetërore ruse të lajmeve RIA, e cila gjithashtu tha se gruri po transportohej nga rajoni i pushtuar Kherson. BBC u është drejtuar autoriteteve ruse për koment.
Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov diskutoi problemin e grurit me homologun e tij turk Mevlut Çavusoglu të mërkurën në Ankara, por nuk pati asnjë përparim. Lavrov mohoi se Rusia po pengonte eksportet e grurit të Ukrainës, duke thënë se ngarkesa ishte e Ukrainës për të çminuar ujërat në Odesa dhe portet e tjera.
Një zëdhënës i ministrisë së jashtme të Ukrainës tha se Ukraina nuk mund të çminojë bregdetin sepse Rusia do të “përdorte korridoret e grurit për të sulmuar Ukrainën jugore”. Rusia fajëson gjithashtu sanksionet perëndimore për krizën ushqimore. Megjithatë, Perëndimi thotë se Rusia ka “armatosur” furnizimet ushqimore.
Turqia po përpiqet të ndërmjetësojë një marrëveshje për të krijuar korridore të sigurta detare.
Çfarë thonë ukrainasit?
Javën e kaluar ambasadori i Ukrainës në Turqi, Vasyl Bodnar, tha se Rusia po transportonte grurë të vjedhur nga Krimea dhe Turqia ishte ndër destinacionet.
“Ne kemi bërë thirrjen tonë që Turqia të na ndihmojë dhe, me sugjerimin e palës turke, po hapim çështje penale në lidhje me ata që vjedhin dhe shesin drithërat,” e citoi Reuters të thoshte ai.
Shefi i Shoqatës së Drithërave të Ukrainës, Mykola Gorbachov, ka paralajmëruar se, nëse eksportet nuk mund të rifillojnë nga portet e Ukrainës, korrja e ardhshme, duke filluar nga fundi i korrikut, do të ndikohet rëndë.
Ai tha se eksportet e grurit të Ukrainës do të kufizohen në maksimum 20 milion ton vitin e ardhshëm – nëpërmjet rrugëve, lumenjve dhe hekurudhave ndërsa vitin e kaluar ajo arriti të eksportojë 44.7 milion ton.
Pse është kjo një çështje kaq urgjente ndërkombëtare?
Pushtimi rus i Ukrainës ka nxitur rritje të mëdha të çmimeve në mbarë botën për grurin, vajin e gatimit, karburantin dhe plehrat. Një pjesë e kësaj është rezultat i sanksioneve perëndimore ndaj Rusisë.
Rusia dhe Ukraina së bashku përbëjnë gati një të tretën e furnizimeve globale të grurit kontributi i Ukrainës është gati 10%. Në vitin 2019 Ukraina përbënte 16% të furnizimeve botërore të misrit dhe 42% të vajit të lulediellit, sipas të dhënave të OKB-së.
Bllokada aktuale e Ukrainës dhe grumbullimi i drithit nga disa vende po kontribuojnë në mungesat në vendet tashmë të goditura nga pasiguria ushqimore.
Petroc Wilton i Programit Botëror të Ushqimit në Somali thotë se thatësira në Bririn e Afrikës është tashmë shkatërruese. “Katër sezone radhazi të dështuara me shi. Pesëmbëdhjetë milionë njerëz të uritur, duke u rritur në 20 deri në fund të vitit,” tha ai.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mund të transportohet më shumë grurë nga Ukraina?
“Një stuhi që kërcënon ekonomitë e shumë vendeve”
