Duke ofruar një plan bindës për llojin e transformimit gjithëpërfshirës që NATO-s do t’i duhet të kalojë për rikthimin e konkurrencës së fuqive të mëdha, Koncepti i ri Strategjik i miratuar rishtazi i aleancës është produkt i kompromisit të pashmangshëm.
Megjithatë, dokumenti i miratuar në Samitin e Madridit të javës së kaluar dallohet gjithashtu për gjithëpërfshirjen dhe ekuilibrin e tij – si dhe ambicien e tij.
E megjithatë, ende nuk mjafton.
Në sfondin e luftës së vazhdueshme në Ukrainë, detyra fillestare e NATO-s për mbrojtjen kolektive është tani – çuditërisht – të rrisë forcat e saj të gatishmërisë së lartë nga 40,000 në mbi 300,000 deri në vitin 2023.
Për më tepër, liderët transatlantikë riinterpretuan dy detyrat e tjera thelbësore të prezantuara nga Koncepti Strategjik i vitit 2010 – menaxhimi i krizave dhe siguria bashkëpunuese.
Si rezultat, siguria bashkëpunuese, e cila në dokumentin e mëparshëm strategjik ishte e lidhur ngushtë me një “rivendosje” në marrëdhëniet me Moskën, tani është e orientuar drejt shfrytëzimit të partneriteteve të NATO-s për t’iu kundërvënë Rusisë si “kërcënimi më i rëndësishëm dhe më i drejtpërdrejtë për sigurinë e aleatëve”. ”, përveç Kinës.
Në të vërtetë, për herë të parë, Koncepti Strategjik tani përshkruan se si NATO mund të kontribuojë në trajtimin e një Kine gjithnjë e më të sigurt dhe të aftë ushtarakisht – një temë që hyri në diskutimet e brendshme të aleancës vetëm disa vjet më parë.
Por megjithatë – në fund të fundit, Presidenti francez Macron e kishte diagnostikuar atë me gati “vdekje truri” në 2019-n – dhe nevojitet ende më shumë për një ndjenjë qëllimi në marrëdhëniet transatlantike.
Prandaj, pas dokumentit të ri strategjik të NATO-s, është koha që liderët transatlantikë të miratojnë gjithashtu një tekst politik – një Kartë të Re të Atlantikut të ndryshëm, që angazhon Evropën dhe Shtetet e Bashkuara për një sërë synimesh shumë përtej politikës ushtarake dhe të sigurisë, dhe që shkon shumë më larg se Marrëveshja anglo-amerikane e nënshkruar mes Presidentit të SHBA Joe Biden dhe kryeministrit britanik Boris Johnson vitin e kaluar.
Çështja sigurisht që nuk është të kesh një copë letër të mbushur me koncepte.
Përkundrazi, si Karta historike e Atlantikut e 1941-shit, ky dokument duhet të artikulojë në mënyrë pragmatike një axhendë të përbashkët për SHBA dhe Evropën, pavarësisht nga ndikimi i tyre i zvogëluar ndërkombëtar.
Në mënyrë thelbësore, ai duhet të identifikojë çështjet që gëzojnë mbështetje transatlantike dhe dypartiake, duke mbrojtur kështu bashkëpunimin e ardhshëm nga ndikimi që zgjedhje do të vazhdojnë të kenë në marrëdhënie.
Teksti i vitit 1941 u miratua gjithashtu në një kohë lufte.
Dhe siç ka theksuar lufta e vazhdueshme në Ukrainë, kjo kartë e re duhet të përgatisë shoqëritë transatlantike për mundësinë që, diku në një të ardhme jo shumë të largët, kontestimi i lidershipit dhe normave perëndimore mund të çojë në një konflikt ndërkombëtar në shkallë të gjerë.
Prandaj, fokusi i saj duhet të jetë i dyfishtë: Nga njëra anë, karta e re duhet të përditësojë “katër liritë”, duke zgjeruar gjithashtu listën.
Krahas lirisë së fjalës, lirisë së fesë, lirisë nga nevoja dhe lirisë nga frika, mund të parashikohen të tjera, si liria e shprehjes në internet, e cila kohët e fundit është sulmuar nga autoritarët.
Nga ana tjetër, karta duhet të avancojë gjithashtu paradigmën e re të “rezistencës transatlantike”, duke përcaktuar parimet që SHBA dhe Evropa do të përqafonin së bashku për të ruajtur shoqëritë kohezive dhe qeverisjen funksionale.
Artikulimi i një axhende transatlantike të aftë për të tërhequr mbështetjen dypartiake është, natyrisht, një sfidë e madhe.
Megjithatë, është gjithashtu një detyrë imperative në funksion të një fitoreje të mundshme republikane në zgjedhjet e ardhshme afatmesme në SHBA.
Për të përballuar këtë sfidë, kjo kartë e re mund të hartohet në mënyrë inovative nga politikëbërësit transatlantikë, me Parlamentin Evropian që luan një rol proaktiv. Sepse ndërsa polarizimi politik do të mbetet padyshim një sfidë si në SHBA ashtu edhe në Evropë, edhe gjatë viteve të trazuara të Trump, një konsensus i gjerë midis organeve legjislative përtej Atlantikut ekzistonte ende për çështje kyçe – siç është nevoja për të mbrojtur NATO-n.
Dhe është pikërisht kjo lloj konvergjence politike që mund ta përkthejë një kartë të tillë në një vizion të ripërtërirë për partneritetin transatlantik.
Domènec Ruiz Devesa është anëtare e Parlamentit Evropian.
Burimi: Politico.eu
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
