Kufiri i çmimit të naftës: kjo është arma më e madhe e energjisë që SHBA duket se ka kundër Rusisë. E parashtruar fillimisht nga kryeministri italian Mario Draghi në fillim të këtij viti në lidhje me të gjithë prodhuesit e naftës, ideja u përdor më vonë nga Sekretarja e Thesarit Janet Yellen në diskutimet me Bashkimin Evropian se si të ndëshkohej Moska. Tani, ajo është marrë nga G7. Grupi po shqyrton vendosjen e një tavani në çmimin e naftës së papërpunuar të eksportit rus, por kishte pak mundësi për të shpjeguar se si do të funksiononte saktësisht një kufi i çmimit. I vetmi sugjerim specifik ishte lidhja e çmimeve të naftës me sigurimet, ku Rusia ishte në gjendje të siguronte vetëm ngarkesat e saj të naftës me një çmim nën një nivel të caktuar.
Kryeministri i Japonisë, Fumio Kishida, sugjeroi këtë javë që kufiri duhet të vendoset në gjysmën e çmimit aktual të naftës së papërpunuar ruse. Nafta ruse tashmë shitet me një zbritje të madhe ndaj alternativave dhe një ulje e mëtejshme në gjysmë do ta vendosë çmimin afër nivelit që Rusia përdor për buxhetin e saj federal.
Bisedimet po vazhdojnë midis zyrtarëve nga G7, por analistët tashmë po peshojnë dhe komentet e tyre nuk duken veçanërisht inkurajuese.
“Diçka e tillë mund të funksionojë vetëm nëse i detyroni të gjithë prodhuesit kryesorë dhe kryesisht të gjithë konsumatorët kryesorë të punojnë së bashku dhe më pas të gjeni një mënyrë për të zbatuar çfarëdo plani që keni dalë”, tha Neil Atkinson, një analist i pavarur i naftës, për CNBC këtë javë.
Kjo duket si një punë e vështirë: të bësh të gjithë OPEC+, apo edhe anëtarët e tij më të mëdhenj, të kthejnë kundër partnerit të tyre Rusinë, sigurisht që do të ishte më e lehtë të thuhej sesa të bëhej. Marrja e Kinës dhe Indisë me një kufi çmimi mund të jetë gjithashtu më e lehtë të thuhet sesa të bëhet, edhe pse të dy janë importues të rëndë dhe sigurisht që do të vlerësonin çmime më të ulëta.
Por ka një problem shumë më të madh me sugjerimin për kufirin e çmimit: “A mendojmë vërtet se Rusia do ta pranojë këtë dhe nuk do të hakmerret? Unë mendoj se ky tingëllon si një koncept shumë, shumë i mirë teorik, por thjesht nuk do të funksionojë në praktikë,” tha Amrita Sen nga Energy Aspects për CNBC.
Sen bëri gjithashtu një vërejtje vendimtare në komentet e saj mbi kufirin e çmimit të naftës. Ajo tha për CNBC se ideja që vendet në mbarë botën janë në të njëjtën faqe me politikanët perëndimorë për çdo gjë, por veçanërisht për sigurinë e energjisë, ishte “keqkuptimi më i madh për momentin”.
Ajo që sugjeron në thelb është se presidentët dhe kryeministrat e G7 mund të kenë idenë e kufizimit të çmimeve të naftës për të ndëshkuar Rusinë, por pjesa tjetër e botës ka një mendim tjetër që mund të jetë i vështirë për t’u ndryshuar, veçanërisht shpejt.
Në një analizë të kohëve të fundit për Carnegie Endowment for International Peace, një grup studimi për çështjet ndërkombëtare, Sergei Vakulenko, një analist energjetik me bazë në Gjermani, shkroi supozimin se Rusia nuk do të hakmerret ndaj një kufiri çmimi mund të jetë i gabuar.
Supozimi, shkroi Vakulenko, ishte “se Rusia do të preferonte të shihte disa të ardhura, për sa kohë që mbulon koston marxhinale të prodhimit dhe lejon njëfarë fitimi, në vend që të linte naftën në tokë dhe të mos shihte fare para”.
Megjithatë, shtoi ai, “Rusia është një lojtar strategjik me një funksion vlerash disi ekzotike, e aftë në lojërat me shumë negative. Për më tepër, të paktën tani për tani, të ardhurat nga monedha e fortë kanë vlerë të kufizuar për Rusinë, siç ilustrohet nga rënia e kursit të këmbimit të dollarit dhe euros në bursën e Moskës.”
Pra, ekzistojnë dy pengesa mjaft të konsiderueshme për krerët e shteteve të G7 dhe qeveritë e tyre. E para, dhe më e vogla, është të kuptojmë saktësisht se si të vendoset kufiri i çmimit të naftës. Skenari i sigurimit tingëllon sikur ka kuptim, megjithëse ka dyshime se mund të përfundojë duke dënuar siguruesit në vend të Rusisë.
Pengesa e dytë, dhe shumë më e madhe, është supozimi se Rusia do t’i marrë të gjitha duke u tërhequr. Është një supozim i rrezikshëm, siç është theksuar tashmë nga analistët, dhe një supozim i kushtueshëm, siç raportohet nga JP Morgan, e cila ka vlerësuar se nëse Rusia vendos të shkurtojë eksportet në përgjigje të kufirit, nafta mund të rritet në 380 dollarë për fuçi.
Ekziston edhe një problem shtesë: G7 po i mbaron koha për të kufizuar çmimin e naftës ruse. BE-ja do të zbatojë një embargo për të gjitha importet e naftës ruse nga deti në fund të vitit. Shtetet e Bashkuara tashmë kanë ndaluar importet e hidrokarbureve ruse. Një kufi çmimi pas hyrjes në fuqi të embargos evropiane do të kishte pak kuptim.
Ka pasur shumë batuta në internet se Evropa ka qëlluar këmbën e vetë me sanksionet e saj kundër Rusisë, duke e dëmtuar veten shumë më tepër se armiku i saj i deklaruar. Bazuar në komentet e analistëve, vendosja e një kufiri çmimi për eksportet e naftës të Rusisë mund të jetë edhe më kundërproduktive se disa nga politikat aktuale.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
