Tërheqja e trupave të fundit franceze të mbetura nga Mali këtë muaj i ka shkaktuar një goditje serioze përpjekjeve ushtarake perëndimore për të frenuar një kërcënim në rritje islamist që përhapet në rajonin Sahel të Afrikës.
Dështimi i misionit ushtarak francez, i cili përfshinte deri në 5,000 ushtarë në atë që u bë i njohur si Operacioni Barkane, demonstron vështirësitë të zhvillimit të një fushate kundër kryengritjes kundër mbetjeve rajonale të Al-Kaedës dhe Shtetit Islamik.
Ai gjithashtu ngre shqetësime se Rusia dhe Kina mund të shfrytëzojnë zbrazëtinë gjeopolitike të lënë nga qeveritë perëndimore të frustruara dhe të padurueshme.
Ndërsa Shtetet e Bashkuara nxjerrin mësimet e luftës së tyre 20-vjeçare kundër talebanëve në Afganistan, e cila përfundoi në një dalje kaotike një vit më parë, Franca po rishqyrton strategjinë e saj për të përballuar përhapjen e militantëve islamikë në shumë prej ish-kolonive të saj afrikane. .
Presidenti Emmanuel Macron ka caktuar shefat dhe këshilltarët e tij kryesorë të mbrojtjes për të rishikuar të gjitha pozicionet ushtarake të Francës në kontinent pas dështimit për të çrrënjosur kërcënimin e paraqitur nga radikalët e dhunshëm islamikë.
Largimi francez u ka hapur derën mercenarëve rusë nga Wagner Group, një biznes privat sigurie i lidhur me Kremlinin. Sundimtarët e Malit thonë se vendimi i Francës për të prishur marrëdhëniet nuk u la atyre zgjidhje tjetër veçse të kërkonin partnerë të tjerë. Deri në 1000 mercenarë rusë vlerësohet se kanë zbarkuar në Mali muajt e fundit, me shpresën se do të paguhen me ar të nxjerrë nga minierat lokale. Kina po shikon gjithashtu mënyra për të zgjeruar përfshirjen në rajon dhe për të shfrytëzuar pasurinë e saj minerale.
Sahel, një rajon i gjerë gjysmë i thatë që ndan shkretëtirën e Saharasë në veri nga savanat tropikale në jug, është shfaqur vitet e fundit si një tokë pjellore për terroristët islamikë që kanë shfrytëzuar ankesat lokale kundër korrupsionit dhe brutalitetit të sundimtarëve ushtarakë. Sahel strehon popullsinë me rritjen më të shpejtë në botë dhe është gjithashtu një nga më të varfërit, me 80 për qind të njerëzve që jetojnë me më pak se 2 dollarë në ditë. Rajoni përfshin katër vende në kufi me Liqenin Çad – Kamerun, Çad, Niger dhe Nigeri – si dhe Burkina Faso, Gambia, Guinea, Mali, Mauritania dhe Senegali.
Rreth 4 milionë njerëz janë zhvendosur nga luftimet dhe mijëra kanë vdekur.
Dëshpërimi i banorëve vendas është shtuar nga thatësira e vazhdueshme pasi ndryshimet klimatike përhapin shkretëtirëzimin nëpër rajon. Rreth 50 milionë njerëz e marrin ushqimin e tyre të përditshëm nga liqeni Çad, i cili ekspertët parashikojnë se do të avullojë brenda një dekade dhe do t’i detyrojë ata banorë të lëvizin, duke krijuar akoma më shumë vështirësi për rajonin.
Misioni francez në Mali filloi nëntë vjet më parë me një varg premtues suksesesh në shtyrjen e përparimit të militantëve islamikë drejt kryeqytetit Bamako. Por marrëdhëniet përfundimisht u prishën midis forcave franceze dhe sundimtarëve ushtarakë të Malit, të cilët morën pushtetin dy vjet më parë. Një grusht shteti i dytë ndodhi vitin e kaluar. Sundimtarët e ushtrisë kanë refuzuar t’ua dorëzojnë pushtetin civilëve siç kishte kërkuar Franca.
Tërheqja franceze nga Mali mund të rrezikojë fatin e misionit paqeruajtës të Kombeve të Bashkuara të njohur si MINUSMA, i cili ka rreth 14,000 trupa të stacionuara atje.
Kontigjentet nga Britania dhe Gjermania pritet së shpejti të ndjekin drejtimin francez në largimin nga vendi.
Forcat franceze shënuan disa fitore gjatë fushatës së tyre të gjatë dhe vlerësojnë se kanë vrarë rreth 2700 militantë, megjithatë kërcënimi islamik vazhdon të rritet dhe të tërheqë rekrutë nga të rinjtë e pakënaqur.
Guerilët islamikë janë zgjeruar përtej Malit në Burkina Faso dhe Niger dhe së fundmi kanë përhapur terrorin më në jug në shtetet bregdetare si Benini dhe Bregu i Fildishtë.
Pavarësisht nga entuziazmi i tyre politik apo fetar, militantët kanë qenë në gjendje të arrijnë përfitimet e tyre territoriale kryesisht duke përfituar nga forcat shkatërruese të ndryshimit të klimës, thatësirës, zvogëlimit të prodhimit të ushqimit dhe, mbi të gjitha, rritjes së shpejtë të lindjeve.
Është e vështirë të shihet se si këto shoqëri të varfëra do të jenë në gjendje të përballojnë katërfishimin e popullsisë së tyre në dekadat në vijim, siç parashikohet nga Kombet e Bashkuara. Deri në fund të këtij shekulli, Mali pritet të rritet nga 20 milionë në 85 milionë banorë dhe shteti edhe më i varfër i Nigerit do të rritet nga 25 milionë në 165 milionë banorë.
Siç zbuluan Shtetet e Bashkuara në Afganistan, edhe ushtritë më moderne nuk mund të kenë sukses në luftimin e kryengritësve islamikë vetëm me armë të fuqishme.
Ndërsa Franca po mëson rrugën e vështirë në Afrikë, lufta kundër islamistëve të dhunshëm mund të fitohet vetëm duke kombinuar aftësitë ushtarake me qeverisjen lokale më efektive. Frenimi i korrupsionit dhe përmirësimi i jetës së civilëve përmes shkollave më të mira, klinikave mjekësore, ujit të pastër dhe furnizimeve të mjaftueshme ushqimore janë jetike.
Mundja e ekstremistëve islamikë mund të arrihet vetëm duke i ofruar popullatës lokale shpresë për një jetë më të mirë, jo një shkak për të cilin mund të vdesin.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Diplomacia në Afganistan nuk ka marrë fund
