Argumentet në prag të luftës janë gjithmonë të njëjta.
Ata për luftë bërtasin më fort dhe rrahin gjoksin, të etur që tanket të gjëmojnë. Ata që janë kundër konsiderohen mashtrues, dhe humbës. Kur bien sirenat e luftës, logjika harrohet.
Vizita në Tajvan e kryetares së Kongresit Amerikan, Nancy Pelosi, ka qenë provokuese. Ajo tha se është “thelbësore që Amerika dhe aleatët e saj ta bëjnë të qartë se ne kurrë nuk dorëzohemi para autokratëve”.
Reagimi i tepërt i Kinës është një shembull klasik i përshkallëzimit. Megjithatë, kur Joe Biden pohoi se SHBA do të mbronte Tajvanin ushtarakisht, zyra e presidentit u tërhoq menjëherë, duke ripohuar një politikë të “paqartësisë strategjike”.
Askush nuk beson se SHBA do të hyjë në luftë për Tajvanin – deri më tani.
Një paqartësi e ngjashme karakterizon edhe qëndrimin e perëndimit ndaj Rusisë në lidhje me Ukrainën. SHBA dhe Britania përsërisin se Rusia “duhet të dështojë”.
Perëndimi duket se është i vendosur të mbajë Ukrainën në një lojë barazim, duke shpresuar për disa penallti.
Gjithçka që Rusia mund të bëjë është të kryejë gjithnjë e më shumë mizori për të mbajtur ekipin e saj në lojë.
Këto janë të njëjtat pasiguri që pushtuan diplomacinë evropiane në vitin 1914.
Sundimtarët u trembën teksa gjeneralët mprehnin shpatat. Negociatat u shndërruan në ultimatume.
Gjatë dy krizave bërthamore lindje-perëndim të Luftës së Ftohtë, në 1962 mbi Kubën dhe 1983 për një alarm të rremë rakete, katastrofa u shmang nga bisedat informale midis Uashingtonit dhe Moskës. Ata punuan. Ato komunikime thuhet se nuk ekzistojnë sot.
Blloku lindor udhëhiqet nga dy autokratë, të sigurt nga brenda, por paranojakë për kufijtë e tyre.
Perëndimi po vuan nga liderë të dobët dhe të dështuar, të cilët përpiqen të rrisin vlerësimet e tyre duke nxitur konflikte jashtë vendit.
Ajo që është e re është shndërrimi i imperializmit të vjetër perëndimor në një rend të ri “interesash dhe vlerash” perëndimore.
Një rend i tillë është bërë arbitrar dhe nuk njeh kufij. Pavarësisht pretendimit të Pelosit, perëndimi “dorëzohet” sipas leverdisë së tij, duke ndërhyrë ose duke dështuar për ta bërë këtë.
Asnjëherë gjatë jetës sime Ministrisë së Mbrojtjes nuk i është dashur të mbrojë vendin tim kundër një kërcënimi të mundshëm jashtë shtetit, më së paku nga Rusia apo Kina. Në vend të kësaj, për shkak të “interesave dhe vlerave” ka vrarë mijëra të huaj në emrin tonë dhe praktikisht pa asnjë përfitim.
Tani, me kërcënimin e afërt të një konfrontimi serioz lindje-perëndim, më e pakta që duhet të presim nga kryeministrja e ardhshme e mundshme e Britanisë, Liz Truss, është që ajo të heqë dorë nga klishetë e saj dhe të artikulojë qartë ato që i sheh si objektivat e Britanisë, nëse ka, në Ukrainë dhe Tajvan.
Asnjë vend nuk është një aleat zyrtar i Britanisë apo garant për mbrojtjen e saj.
Tmerri nga agresioni rus justifikonte ndihmën ushtarake për Kievin, por kjo ishte një përgjigje humanitare dhe jo strategjike. Ndoshta ndihma më e madhe që mund të japim për Ukrainën është të ndihmojmë në kthimin eventual të fuqisë së saj të punës në mërgim dhe të ndihmojmë në rindërtimin e qyteteve të saj të shkatërruara.
Tajvani gjithashtu meriton mbështetje në luftën e tij historike me Kinën, por statusi i tij nuk përbën kërcënim ushtarak për Britaninë.
Popullsia e saj ka qenë prej kohësh e kënaqur me një marrëdhënie të paqartë me Kinën, pasi ajo e di se është në mëshirën e saj.
Rusia dhe Kina po përjetojnë të dyja mosmarrëveshje kufitare të llojit që ndodhin kudo në botë.
Të huajt rrallë ndihmojnë zgjidhjen e tyre.
Ditët kur fuqitë perëndimore mund të përcaktonin sferat e interesit të shteteve si Kina dhe Rusia, kanë përfunduar, gjatë Luftës së Ftohtë.
Që kur ai konflikt përfundoi, ndërhyrjet globale të perëndimit janë bërë parodi të shtrirjes perandorake, veçanërisht në të gjithë botën myslimane.
Me pak përjashtime, as Kina dhe as Rusia nuk kanë treguar një dëshirë të krahasueshme për të zotëruar botën. Ata thjesht kanë dëshiruar, sado të pashpirt, të rimarrin kontrollin mbi fqinjët.
Fatet e Ukrainës dhe Tajvanit meritojnë çdo mbështetje diplomatike, por ato nuk mund të lejohen të gjunjëzohen.
Mund të ndodhë që një ditë një luftë globale, si ngrohja globale, t’i japë botës një katastrofë me të cilën mund të duhet të përballet.
Për momentin, demokracia liberale me siguri i detyrohet njerëzimit që ta shmangë dhe jo ta provokojë atë rrezik.
Të dyja palët tani po flirtojnë me katastrofën. Perëndimi duhet të jetë gati të tërhiqet – dhe jo ta quajë disfatë.
Simon Jenkins është një kolumnist i The Guardian
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Tajvani po kërkon të nxjerrë mësime nga lufta në Ukrainë!
