Ekonomia e Rusisë ishte parashikuar të shembet pasi vendet perëndimore vendosën sanksione të papara ndaj Moskës për luftën në Ukrainë. Por këtë javë, Byroja Ruse e Statistikave Rosstat tha se produkti i brendshëm bruto (PBB) në gjashtë muajt e parë të vitit kishte rënë me vetëm 0.4%.
Investimet kapitale janë rritur, rubla është rimëkëmbur dhe inflacioni – i cili u rrit kur filloi lufta – ka filluar të ulet, sipas të dhënave zyrtare. Këtë javë, një zyrtar i lartë i qeverisë ruse parashikoi se PBB-ja për të gjithë vitin do të ishte vetëm 3% më e ulët dhe nuk do të tkurret me një të tretën. Pra, çfarë po ndodh?
Siç pritej, të ardhurat nga nafta dhe gazi, veçanërisht nga Bashkimi Evropian, po vazhdojnë të forcojnë financat e vendit, pavarësisht se Gjermania dhe Italia e ndërpresin varësinë e tyre nga energjia ruse. Gjigandi shtetëror i energjisë Gazprom sapo njoftoi një fitim rekord të gjysmës së parë prej 2.5 trilion rubla (41.36 miliardë dollarë, 41.41 miliardë euro), duke shkaktuar një rritje prej 30% në çmimin e aksioneve të saj.
“Edhe nëse ekonomia ruse po ecën më keq se gjashtë muaj më parë, nuk është e mjaftueshme për të ndaluar [presidentin rus Vladimir] Putin nga financimi i luftës”, tha për DW Maxim Mironov, profesor i financave në Shkollën e Biznesit IE në Madrid.
Nuk ka dyshim se sanksionet perëndimore kanë filluar të kafshojnë. Muajin e kaluar, një studim nga Universiteti Yale zbuloi se importet në Rusi kanë rënë dhe prodhuesit po luftojnë për të marrë komponentë, duke përfshirë gjysmëpërçuesit dhe pjesë të tjera të teknologjisë së lartë.
Pozicioni i Rusisë si eksportues i mallrave është gërryer në mënyrë të pakthyeshme, thuhet në raport, pasi Moska është detyruar të shesë më shumë naftë dhe gaz në Azi me një zbritje të madhe.
Kolapsi ekonomik në “dy vjet”
Një nga bashkautorët e raportit, profesori i menaxhimit, Jeffrey Sonnenfeld, i tha kohët e fundit radios britanike Times se ekonomia e Rusisë mund të “mbijetojë me vështirësi të jashtëzakonshme vetëm për dy vjet apo më shumë”, për sa kohë që Perëndimi mbetet i vendosur ndaj sanksioneve. Ekspertë të tjerë të tregtisë mendojnë se një kolaps i plotë ekonomik do të zgjasë shumë më tepër.
“Në planin afatgjatë, Rusia nuk do të jetë më shumë se një pikë karburanti për Kinën…por unë nuk e blej këtë argument se ekonomia do të shembet pas dy vjetësh,” Rolf J. Langhammer, një ekspert gjerman i tregtisë dhe ish-zëvendës. presidenti i Institutit të Kielit për Ekonominë Botërore (IfW-Kiel), tha për DW. Ai tha se Rusia kishte shpenzuar disa vite duke ndërtuar gjoksin e saj të luftës dhe vuri në dukje se si ekspertët ndërkombëtarë të financave mendojnë se vendi është i përgatitur mirë për çdo shkëputje ekonomike nga Perëndimi.
“Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) shkroi vitin e kaluar se Rusia kishte grumbulluar para që nga konflikti i vitit 2014 në Ukrainën lindore dhe aneksimi i Krimesë dhe ishte e përgatitur për një luftë shkatërrimi”.
Langhammer vuri në dukje se si Gjermania i kishte paguar Rusisë 20 miliardë euro (19.97 miliardë dollarë) për importet e energjisë në gjysmën e parë të 2022 – një rritje prej 50% nga e njëjta periudhë e vitit të kaluar. “Edhe nëse vëllimet bien, me çmimet në rritje ne do t’i paguajmë ato afërsisht 3 miliardë euro çdo muaj”, ose 15 miliardë euro çdo gjashtë muaj.
Por pavarësisht pamjes ekonomike më të mirë se sa pritej, Kremlini ka ndaluar së publikuari një sërë të dhënash ekonomike menjëherë pasi tanket ruse u futën në Ukrainë.
Putin digjet nëpër rezerva
Studiuesit e Yale vunë në dukje se si Rusia po tërhiqte 600 miliardë dollarë rezerva valutore që kanë vepruar si një jastëk për Putinin në muajt e parë të luftës. Ata thanë se 80 miliardë dollarë tashmë janë përdorur, ndërsa gjysma tjetër e rezervave është ngrirë nga Perëndimi.
Alexander Mihailov, profesor i asociuar i ekonomisë në Universitetin e Reading në Mbretërinë e Bashkuar, beson se Putinit do t’i mungojnë paratë për luftën vetëm kur Perëndimi mund ta shkurtojë plotësisht mbështetjen e tij në energjinë ruse, për të cilën ai tha se ka të ngjarë të duhen 2-3 vjet të tjera.
Nëse opsionet e Putinit bëhen të kufizuara, Rusia mund të fillojë efektivisht të shtypë para për të përballuar kostot ushtarake në rritje, të cilat Mihailov tha se do të ishin “çmenduri” pasi do të “çonin në zhvlerësim të madh të rublës, hiperinflacion dhe trazira sociale”.
Mironov, ndërkohë, tha për DW se rusët kishin përjetuar vështirësi të rënda në komunizëm dhe në vitet 1990, pas rënies së Bashkimit Sovjetik dhe paralajmëroi të mos mbivlerësohej se kur publiku do të ngrihej kundër Putinit.
“Në Perëndim, ju keni inflacion prej 10% dhe njerëzit janë vërtet të frikësuar dhe kërkojnë që politikanët të bëjnë diçka. Shoqëria ruse nuk funksionon kështu, kështu që Putini ka më shumë liri veprimi që standardi i jetesës të bjerë me 20-30% pa rreziku i rezistencës së madhe”.
Sanksionet dytësore do ta izolonin më tej Putinin
Shumë vende në Azi, Amerikë Latine dhe Afrikë nuk kanë vendosur sanksione ndaj Rusisë, me disa që kanë përfituar nga tërheqja e Perëndimit. Raportet e kësaj jave sugjerojnë se Kina po shet në heshtje gazin e saj të tepërt rus përsëri në Evropë.
Tani po rritet presioni për Perëndimin për të vendosur të ashtuquajturat sanksione dytësore ku shtetasit e huaj mund të shkëputen nga sistemi financiar ndërkombëtar nëse bëjnë biznes me Rusinë. Masat u përdorën me efekt të madh nga Uashingtoni kundër palëve të treta për të izoluar eksportet e naftës dhe ambiciet bërthamore të Iranit.
“Kina është vendi kryesor që injoron sanksionet perëndimore, së bashku me Turqinë dhe Indinë”. Langhammer tha për DW. “Një tërheqje kineze nga mbështetja e Putinit [si rezultat i sanksioneve dytësore] do të ishte një pengesë e madhe për efektivitetin e sanksioneve.”
Uashingtoni ka thënë më parë se sanksionet dytësore janë një opsion, por ekspertët kërkojnë durim, sepse nëse ato do të futeshin tani, ato mund të rrisin më tej kërkesën për naftë dhe gaz dhe çmimet do të rriteshin edhe më shumë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Deutsche Welle
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A do t’i ofrojë Kina ndihmë financiare Rusisë?
A do ndihmojë konfiskimi i aseteve ruse rindërtimin e Ukrainës?
