Çfarë është Perestrojka? Kuptimi i termit rus: seri reformash socio-ekonomike dhe politike të dëshiruara nga Gorbaçovi për “rindërtimin” e BRSS-së./Konica.al
Vdekja në orët e fundit e Mihail Gorbaçovit, presidentit të fundit të ish-BRSS, e ka kthyer në modë termin “perestrojkë” në mediet sociale dhe në internet. Një fjalë që studiohet në shkollë pas Luftës së Dytë Botërore, duke qenë se mund të vendoset kronologjikisht afërsisht 40-vjet pas përfundimit të luftës.
Mihail Gorbaçov lindi në vitin 1931, vit kur Josif Stalin u përpoq të eliminonte klasën e fshatarësisë “me dorën e hekurt”, duke ndaluar fermat private dhe në vend të tyre krijoi fermat kolektive, ndërsa zbatoi politika terrori kundër atyre që nuk ishin dakord. Politikat e Gorbaçovit çuan në rënien e Murit të Berlinit. Në vitin 1990 iu dha çmimi “Nobel” për Paqen.
Por, çfarë saktësisht, do të thotë Perestrojka? Dhe pse lidhet me Gorbaçovin?
Le të shpjegojmë fillimisht kuptimin: “perestrojka” mund të përkthehet me termin “rindërtim”. Kjo për faktin se udhëheqësi sovjetik synoi të zbatonte një sërë reformash të natyrës ekonomike, politike dhe sociale me qëllim modernizimin e ekonomisë dhe tregut rus.
Në fakt, me “perestrojkën”, BRSS-ja do t’i hapej kapitalizmit, duke e përqafuar atë në të gjitha aspektet e tij, pasi reformat e planifikuara përfshinin zhvillimin e pronës private, garantimin e më pak ndërhyrjeve nga shteti dhe riorganizimin e sistemit bankar, element ky i fundit, i dobishëm për të ushtruar një magjepsje më se të moderuar me kapitalin e huaj. Ai synonte gjithashtu, të negocionte me Shtetet e Bashkuara të Amerikës për çarmatimin e raketave.
“Perestrojka”, çfarë do të thotë?
Megjithatë, përpjekjet për reformën ekonomike të vendosura nga Gorbaçovi nuk patën efektet që ish-udhëheqësi i BRSS kishte parashikuar në prag të tyre dhe fillimisht pati tkurrje të forta në prodhimin bujqësor dhe industrial, me një ulje të të ardhurave të shumicës së popullsisë. Probleme u ngritën edhe në lidhje me ushqimin, strehimin dhe çështjet ekonomike, falë katastrofës bërthamore që ndodhi në Çernobil në 1986. Kushtet e punës u përkeqësuan dhe, mes grevave dhe protestave, mbi 300,000 minatorë vetëm në Donbas vendosën të rebelohen
Shkurt, “perestrojka” nuk funksionoi dhe e përçau shoqërinë, duke çuar në tensione dhe përplasje politike dhe ekonomike midis republikave dhe grupeve etnike: Gorbaçovi dha dorëheqjen më 25 dhjetor 1991, me shpërbërjen e aneksuar të Partisë Komuniste dhe zhdukjen përfundimtare të BRSS. Diçka që, deri disa vite më parë, ishte krejtësisht e paparashikueshme./Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çingiz Aitmatov: Si të kemi paqen?
“Shkatërroi gjithë ç’bëri” – çfarë mendonte Gorbaçovi, për Putinin?
