Nëse jeni të lodhur, por nuk jeni në gjendje të bini në gjumë, kjo mund të jetë për shkak të ritmit tuaj të punës, dremitjes gjatë ditës, ankthit ose shumë faktorëve të tjerë.
Disa ditë – pa marrë parasysh sa kafe konsumoni – është një luftë më vete për të mbajtur sytë hapur, e lëre më për të përfunduar detyrat që duhet të bëni në shtëpi ose në punë.
Megjithatë, shumë shpesh, kur më në fund jeni në shtrat, e gjen veten të zgjuar.
Çfarë po ndodh?
Përpara se të merrni pilula gjumi, zbuloni të gjitha gjërat që mund t’ju bëjnë të jeni të lodhur gjatë gjithë ditës, por të zgjoheni natën. Pasi të identifikoni se çfarë mund të ndodhë, mund të ndërmerrni veprime për të mbështetur një gjumë më të mirë.
Ritmi cirkadian
Ritmi cirkadian është si një matës i brendshëm i kohës për gjithçka që trupi ynë bën në një periudhë 24-orëshe. Ky sistem përdor dritën, errësirën dhe orën tonë biologjike për të rregulluar temperaturën e trupit, metabolizmin, hormonet (përfshirë melatoninën) dhe gjumin.
Ora kryesore e trupit quhet bërthama suprakiazmatike (SCN). E vendosur në tru, SCN kontrollon prodhimin e melatoninës. Ky hormon ndihmon në rregullimin e gjumit.
Gjatë ditës kur jashtë është dritë, nivelet e melatoninës mbeten të ulëta. Më vonë gjatë ditës, ndërsa errësohet, trupi prodhon më shumë melatonin, me nivele që arrijnë kulmin midis orës 2 dhe 4 të mëngjesit përpara se të bien përsëri.
Trupat tanë janë të përgatitur më së miri për të fjetur rreth 2 orë pasi nivelet e melatoninës fillojnë të rriten.
Megjithatë, nëse jeni të lodhur, por nuk mund të flini, ritmi cirkadian mund të jetë “i fikur”.
Kjo mund të jetë një shenjë e sindromës së vonuar të fazës së gjumit (DSPS). Kjo ndodh kur ju bini në gjumë 2 ose më shumë orë më vonë se ajo që konsiderohet “normale” (10 deri në 12:00 në darkë), duke e bërë të vështirë zgjimin në mëngjes për shkollë ose punë.
DSPS prek më shumë të rinjtë, me një prevalencë midis rreth 7 dhe 16%. Rreth 1% e të rriturve kanë DSPS.
A ka ndonjë ndryshim midis të qenit i lodhur, i përgjumur dhe i pafuqishëm?
Shumë njerëz përdorin fjalët “i lodhur”, “i përgjumur” dhe “i pafuqishëm” në mënyrë të ndërsjellë, por ka një ndryshim delikat midis këtyre gjendjeve.
Në fund të një maratonë, ju ndiheni të lodhur – ka të ngjarë të mos keni energji ose motivim për të bër një maratonë tjetër dhe ndoshta as të mos ecni distancën deri te makina juaj.
Por ju nuk jeni të përgjumur – nuk do të dremisni duke u shtrirë në bar përtej vijës së finishit. Përkundrazi, të jesh i përgjumur është kur mezi e mban veten zgjuar.
Megjithatë, të qenit i lodhur gjatë gjithë ditës dhe zgjuar gjatë natës mund të shkaktohet edhe nga zakonet e dobëta të gjumit, ankthi, depresioni, konsumimi i kafeinës, drita blu nga pajisjet, çrregullimet e gjumit dhe madje edhe dieta.
Nëse vazhdoni të thoni: “Jam shumë i lodhur, por nuk mund të fle!” dhe ilaçet e përditshme të gjumit nuk ndihmojnë, bisedoni me një mjek. Ata mund të ndihmojnë në përcaktimin e problemit themelor dhe rekomandojnë zgjidhje që do t’ju ndihmojnë të bëni gjumë të qetë në mënyrë që të keni energji gjatë ditës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
