Koalicioni qeverisës i Gjermanisë ka miratuar një investim të diskutueshëm kinez në Portin e Hamburgut, por ka kufizuar shkallën e blerjes.
Gjigandi shtetëror i transportit kinez COSCO fillimisht planifikoi të blinte 35% të aksioneve në terminalin e kontejnerëve Tellerort – një nga katër terminalet e kontejnerëve të Hamburgut në pronësi të kompanisë gjermane të logjistikës HHLA.
COSCO do të lejohet të blejë një aksion “nën 25 përqind”, tha Ministria e Ekonomisë në një deklaratë të mërkurën (26 tetor), duke thënë se “arsyeja e ndalimit të pjesshëm është ekzistenca e një kërcënimi ndaj rendit dhe sigurisë publike”.
Kompromisi që thuhet se po shtyhet nga kancelari Olaf Scholz do të bëjë që Berlini të miratojë shitjen në COSCO, megjithëse ministritë e ekonomisë dhe të jashtme të Gjermanisë këshillonin kundër marrëveshjes, edhe me kushtet e ndryshuara.
Kina një “rivale me një vizion alternativ botëror”
Marrëveshja COSCO vjen pasi liderët e BE ranë dakord javën e kaluar se Kina duhet të mendohet kryesisht si një rivale që promovon “një vizion alternativ të rendit botëror”. Të 27 udhëheqësit diskutuan mënyrat për të reduktuar varësinë nga Kina për pajisjet teknologjike dhe mineralet e papërpunuara të përdorura për të bërë mikroçipe, bateri dhe panele diellore.
Por opinioni është i ndarë në nivel kombëtar dhe midis ekspertëve se si të shkohet më mirë përpara.
“Kina nuk do të largohet. Përkundrazi, ajo do të bëhet gjithnjë e më e rëndësishme,” tha Martin Jacques, një ekspert kryesor global për Kinën dhe bashkëpunëtor i lartë i Institutit të Kinës në Universitetin Fudan. “Evropa ka nevojë për një strategji që është e informuar nga kjo dhe jo një përgjigje e gjunjëzuar ndaj faktorëve të ‘sigurisë’, e cila mund të jetë një frazë tërheqëse për të thënë jo,” tha ai për DW.
Disa vëzhgues bëjnë pikërisht atë lidhje strategjike midis ndërvarësisë ekonomike dhe shqetësimeve të sigurisë.
“Ne mund të presim nivele në rritje të vetëbesimit kinez, veçanërisht nëse ekonomia kineze nuk përmirësohet, dhe përpjekje në rritje për të armatosur varësitë ekzistuese tregtare të Evropës,” Matej Simalcik, drejtor ekzekutiv i institutit kërkimor me qendër në Bratislavë, Instituti Qendror Evropian i Azisë. Studimet (CEIAS) thanë për DW.
Ruslan Stefanov nga Programi Ekonomik i Qendrës për Studimin e Demokracisë (CSD) beson se BE-ja duhet të mësojë nga përvoja e saj me Rusinë, ku ai tha se “u fut në gjumë në kurthin e Putinit” të udhëhequr nga Gjermania.
“Evropa e rriti varësinë e saj nga gazi rus edhe pas pushtimit të Krimesë në vitin 2014. Por kompanitë që dalin nga Rusia tani po nxitojnë të investojnë në Kinë,” tha për DW drejtori i grupit të ekspertëve bullgarë.
Financimi i investimeve në Kinë i errët
Arsyet e ngadalësimit përfshijnë rritjen e investimeve të brendshme të qeverisë kineze si pjesë e politikës së saj të ashtuquajtur 2025 Made in China, e cila synon të pozicionojë vendin si një fuqi globale teknologjike.
Ekonomia e dytë më e madhe në botë u pengua gjithashtu nga kontrollet e rrepta të kapitalit, degradimi financiar dhe kufizimet e Covid-19.
Në anën evropiane, IHD-të kineze janë ngadalësuar nga mekanizmat e kontrollit të prezantuar për të kontrolluar këto investime kundrejt rreziqeve të sigurisë kombëtare. Kjo është pjesërisht e lidhur me frikën e një përhapjeje të “kapitalit gërryes”, që do të thotë burime të jashtme financimi që nuk kanë transparencë, llogaridhënie dhe orientim tregu.
“Mekanizmat e shqyrtimit të investimeve të BE-së ende i shqyrtojnë transaksionet në SHBA me një shkallë shumë më të lartë se ato që vijnë nga Kina”, tha për DW Eric Hontz, drejtor i Qendrës për Investime të Përgjegjshme në Uashington.
“Ne duhet të kuptojmë më plotësisht flukset e kapitalit [të Kinës], pronarët e vërtetë përfitues të kompanive dhe strukturën ligjore (dhe rreziqet e saj) në origjinën e investimit”, tha Hontz.
Sipas EY, kompanitë kineze po marrin pjesë gjithnjë e më shumë në financimin e kapitalit sipërmarrës, duke e bërë të vështirë mbledhjen e të dhënave. Datenna – një kompani holandeze që monitoron investimet kineze në Evropë – ka zbuluar se 40% nga 650 investime kineze në Evropë midis 2010 dhe 2020 kishin “përfshirje të lartë ose të moderuar nga kompanitë shtetërore ose të kontrolluara nga shteti”.
Për shembull, pasi kinezët morën përsipër prodhuesin italian të dronëve Alpi Aviation, autoritetet italiane zbuluan se blerësi Mars Technology ishte një kompani guaskë e gjurmueshme në dy kompani shtetërore kineze. Kohët e fundit, një ent i lidhur me shtetin kinez mori përsipër Newport Wafer Fab, prodhuesi më i madh në Mbretërinë e Bashkuar të gjysmëpërçuesve.
Firmat më të vogla në fokus
Faza e ardhshme e investimeve në infrastrukturën kineze në Evropë nuk ka gjasa të ngjajë me ato të mëparshme, me Pekinin që shikon gjithnjë e më shumë kompanitë më të vogla për t’u përpjekur të qëndrojnë nën pragun e vëmendjes së shqyrtimit të BE-së.
Sipas firmës GP Bullhound për këshillim dhe investim teknologjik me qendër në Londër, Tencent ishte investitori më aktiv kinez në Evropë në fund të vitit 2021. Pesë nga gjashtë marrëveshjet që shkojnë në fintechs evropiane u bënë nga konglomerati i teknologjisë, duke përfshirë investimet në platformën franceze të pagesave Lydia, firma “Bli tani, paguaj më vonë” e Gjermanisë, Billie, dhe kompania polake e programeve kompjuterike të lojërave Gruby Entertainment.
Sektorët më tërheqës për investimet e kapitalit sipërmarrës të Kinës në Evropë janë bioteknologjia, teknologjia e pastër, fintech, tregtia elektronike, lojërat dhe inteligjenca artificiale. Në vitin 2021, fondet kineze VC dhe kripto-fondet më shumë se dyfishuan fondet e tyre në Evropë në një nivel rekord prej 1.2 miliardë euro, të përqendruara kryesisht në MB dhe Gjermani.
Një mënyrë tjetër për të shmangur shqyrtimin e BE-së është investimi në fushën e gjelbër, që do të thotë ndërtimi i qendrave të kërkimit dhe zhvillimit dhe partneriteti me universitetet evropiane.
BE e ndarë apo e bashkuar?
Çfarëdo që të vendosë BE-ja, disa vëzhgues shqetësohen për mungesën e unitetit brenda bllokut mbi mënyrën se si të merret me nxitjen e investimeve të Kinës.
Eric Hontz mendon se Kina po zgjedh fituesit dhe humbësit për të ushtruar presion të konsiderueshëm ekonomik, duke shkaktuar fërkime midis vendeve anëtare të BE-së. “Nëse ne tregtojmë gazin e prodhuar nga Rusia me energjinë diellore dhe të erës të prodhuar nga Kina, ku e lë Evropa?” tha ai.
Pra, si duhet të bëjë biznes BE-ja me Kinën? “Me një fjalë – me kujdes,” theksoi Hontz, duke shtuar se BE-ja duhet të pranojë se kjo nuk është Kina e 15 viteve më parë. “Qëllimi i dukshëm i Xi nuk është të maksimizojë prosperitetin e njerëzve, por të rrisë fuqinë dhe ndikimin e shtetit,” paralajmëroi ai.
Martin Jacques merr një këndvështrim tjetër, duke pyetur se çfarë ka qenë “në raundin e përvojës së investimeve kineze deri tani?”
“Më duket se investimi i [prodhuesit kinez të makinave] Geely ka qenë vendimtar për transformimin e Volvo në një forcë gjithnjë e më konkurruese. Shumë më mirë se pronari i tij i mëparshëm Ford që po e çonte atë në tokë,” vuri në dukje ai.
Skepticizmi evropian ndaj investimeve kineze mund të motivohet nga “një luftë e re e ftohtë dhe mentaliteti sinofob”, supozon ai.
“Mendimi im është shumë – është kjo për të mirë apo për të keq? Unë personalisht do të thosha për të keqen. Evropa duhet të veprojë në mënyrë të pavarur nga SHBA dhe të ketë mënyrën e saj të veçantë të të menduarit dhe të lidhjes me Kinën,” përfundoi ai.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Deutsche Welle
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pas bllokimit të negociatave nevojitet një qasje tjetër me Francën!
“Duhet të afroheni me Francën pas Jo-së nga BE”
Fitimtarë dhe humbës, si po ndryshon bota nga pandemia
