MENU
klinika

Editoriali i The Washington Post

Një epokë e vështirë për Kinën dhe botën po vjen…

17.10.2022 - 08:30

Të dielën, 2,296 nga 96.7 milionë anëtarët e Partisë Komuniste Kineze do të mblidhen për një kongres njëjavor të partisë në Pekin, rezultati i të cilit është i sigurt: një mandat i tretë pesëvjeçar radhazi për Xi Jinping si sundimtar i 1.4 miliardë kinezëve.

Në ratifikimin e një zgjatjeje të kohës së Xi si figurë politike që kontrollon më shumë njerëz, me më pak kufizime, se çdo tjetër në botë, partia kineze do të konfirmonte se madhështimi kombëtar dhe diktatura, jo bashkëpunimi global dhe të drejtat e njeriut, janë lodestaret e saj.

Gjëja e parë që duhet vënë re në lidhje me këtë pashmangshmëri në dukje është se, në një kuptim real, nuk duhet të kishte qenë kurrë e mundur.

Nuk po i referohemi vetë kongresit të partisë: Kjo është një ngjarje e planifikuar, çdo pesë vjet. Përkundrazi, zgjatja e mundshme e pushtetit të Xi për pesë vjet – dhe, janë ndërmarrë për të parandaluar përsëritjen e kultit të tij katastrofik të personalitetit.

Ata shkruan një kufi me dy mandate në kushtetutë në 1982; Xi, pasi iu dha mandati i parë në vitin 2012, projektoi largimin e tij në fillim të të dytit, në vitin 2018. Deri atëherë, Xi kishte sfiduar tashmë pritshmëritë optimiste, kineze dhe amerikane, duke vepruar sipas besimit të tij të rrënjosur se politik dhe hapja ekonomike kishte zhbërë Bashkimin Sovjetik dhe do të shkatërronte gjithashtu komunizmin kinez nëse partia nuk dyfishonte atë që Lenini e quajti “centralizëm demokratik”.

Xi ka mbytur mospajtimin, ka riimponuar indoktrinimin marksist-leninist, ka nënshtruar popullsinë në mbikëqyrje sistematike, ka spastruar vetë partinë nga kundërshtarët e mundshëm dhe ka nënshtruar Tibetin, Hong Kongun dhe Xinjiangin, këtë të fundit përmes një fushate gjenocidale të punës së detyruar dhe burgosjeve masive të popullsia myslimane ujgure.

Në mënyrë të tmerrshme, ai ka zgjeruar dhe përmirësuar kapacitetet ushtarake të Kinës, ndërkohë që ripohoi pretendimin e Pekinit ndaj Tajvanit, së fundmi nëpërmjet stërvitjeve masive ushtarake për të treguar pakënaqësinë me vizitën e Kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve Nancy Pelosi në Taipei në gusht.

Gjysmë shekulli pas hapjes së Presidentit Richard M. Nixon në Kinë, dy dekada pasi Presidenti Bill Clinton e shtyu statusin tregtar kinez të kombit më të favorizuar përmes Kongresit, me mbështetjen dypartiake, është e qartë se Shtetet e Bashkuara nuk mund ta ndalojnë ngritjen e Kinës, siç kishin shpresuar shumë.

Për ata që interesohen për politikën e jashtme të SHBA-së, kurorëzimi i Xi është  një moment për të reflektuar mbi mendimet e dëshiruara dhe llogaritjet e gabuara të së kaluarës – dhe se si të shmangen gabime të ngjashme.

Sigurisht, zhvendosja e republikanëve drejt një qëndrimi më skeptik ndaj Kinës do të thotë se Biden ka avantazhin e një konsensusi dypalësh në favor të konkurrencës me Pekinin. Ai ka folur shpesh për të drejtën e Tajvanit për të ekzistuar si një demokraci pa kërcënime kineze, ndërsa mbështet aleancat e SHBA me Australinë, Japoninë dhe Korenë e Jugut.

Presidenti së fundmi ndërmori një hap drejt kufizimit të ofertës së Kinës për dominim teknologjik duke ndërprerë aksesin e saj në gjysmëpërçuesit e avancuar që përfshijnë teknologjinë amerikane.

Strategjia e sigurisë kombëtare e Biden, e publikuar të mërkurën, e cilëson në mënyrë të përshtatshme Kinën “konkurrentin e vetëm [SHBA] me synimin për të riformuar rendin ndërkombëtar dhe, gjithnjë e më shumë, fuqinë ekonomike, diplomatike, ushtarake dhe teknologjike për ta bërë këtë”.

Megjithatë, dokumenti paraqet perspektivën se Kina dhe Shtetet e Bashkuara mund të “punojnë së bashku, për të mirën e popullit tonë dhe për të mirën e botës” për çështje të tilla si klima apo pandemitë.

Shpresojmë që kjo është e vërtetë, por kemi frikë se nuk është.

Xi ka penguar hetimet globale për origjinën e koronavirusit dhe është takuar më shpesh me presidentin rus Vladimir Putin sesa me çdo lider tjetër botëror.

Ai e ka përshkruar autorin e luftës agresive në Ukrainë si “mikun dhe kolegun e tij më të mirë”, me të cilin është “i ngjashëm në karakter”. Kina e mbështeti pushtimin rus që nga fillimi i tij në shkurt dhe nuk ka bërë asgjë thelbësore për ta frenuar atë që nga ajo kohë.

Do të jetë e vështirë për Biden të konkurrojë me Kinën në përgjithësi, duke bashkëpunuar me të në mënyrë selektive.

E megjithatë, Xi përballet me një detyrë ndoshta edhe më të vështirë: të mbështesë ngritjen e Kinës duke mbytur sektorin privat dhe duke frenuar qarkullimin e lirë të ideve.

Rritja ekonomike e Kinës është në rënie.

Kjo rezulton pjesërisht nga faktorë strukturorë të tillë si ngadalësimi i rritjes së fuqisë punëtore, që nga ana tjetër është pasojë e një gabimi historik komunist: politikës së dikurshme.

Vice President Joe Biden gestures toward Chinese President Xi Jinping and his wife Peng Liyuan during an arrival ceremony in Andrews Air Force Base, Md., Thursday, Sept. 24, 2015. Chinese President Xi Jinping and his wife Peng Liyuan are traveling to Washington for a State Visit. (AP Photo/Carolyn Kaster)

Megjithatë, zgjedhjet më të fundit të politikave të Xi po dëmtojnë gjithashtu ekonominë. Njëra është sulmi i tij ndaj tregtisë elektronike të suksesshme dhe bizneseve të tjera, në emër të barazisë socialiste. Tjetra është politika e tij “zero covid”.

Nëse Kina do të donte vërtet të gjente një mënyrë për të reduktuar rreziqet duke rifilluar jetën normale, ajo do të kishte importuar vaksina të prodhuara nga perëndimi në vend që të këmbëngulte për produktin e saj më pak efektiv.

Efekti neto është një vend që ka paguar një çmim të madh për shkallën e ulët të raportuar të infeksioneve dhe vdekjeve, por mbetet i pambrojtu.

Duke pasur parasysh këto çështje dhe kontrollin partiak të medias, popullariteti i vërtetë i Xi është i pamundur të matet.

Por ai ka të ngjarë të testojë durimin e njerëzve të tij. Të enjten, një protestues i guximshëm shpalosi parulla në Pekin, një duke bërë thirrje për rrëzimin e Xi dhe një tjetër ku lexohej pjesërisht, “Ne duam liri, jo masa kufizuese. Ne duam vota, jo liderë.”

Kur ekonomitë e tyre kanëprobleme dhe pakënaqësia rritet, autokratët ndonjëherë përpiqen të shpërqendrojnë njerëzit e tyre me ‘aventura’ jashtë vendit.

Kjo është arsye për t’u shqetësuar se Xi mund të veprojë shpejt për të pushtuar Tajvanin.

Deri më tani, është suksesi i Xi ai që ka krijuar rrezik për Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre.

Ata duhet të përgatiten për mundësinë që dështimet e tij të shtojnë edhe më shumë rrezikun.

Burimi: The Washington Post

Përktheu dhe përshtati: Konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Marrëdhëniet me botën, pas zgjedhjeve?

Ku ndryshon politika e jashtme, mes Trump e Biden?

“Kërcënimet luftarake janë imagjinare”

Një botë pa luftë

Editoriali i The Guardian

Xi Jinping dhe Kina: Fundi nuk duket…