Në muajin e fundit, partitë e ekstremit të djathtë në Suedi dhe Itali tronditën botën me sukseset e tyre elektorale. Vëllezërit e Italisë, një pasardhës i regjimit fashist të Musolinit, morën 26 për qind të votave për t’u renditur të parët në zgjedhjet italiane – nga 4 për qind në 2018.
Të udhëhequr nga Giorgia Meloni, e cila ka folur për “lobet LGBT” dhe pretendon se miliarderi amerikan George Soros financon “emigracionin masiv”, partia përdor një slogan fashist dhe një logo që u krijua për neofashistët në vitet 1940.
Ndërkohë, në Suedi – një vend i njohur për tolerancën dhe një rrjet të fortë sigurie shoqërore – Demokratët e ekstremit të djathtë suedez u renditën të dytin në zgjedhjet e shtatorit me 20 përqind. Partia i ka rrënjët në një lëvizje neo-naziste dhe ka bërë fushatë për të goditur krimin e dhunshëm në rritje.
Partitë e ekstremit të djathtë janë gjithashtu në rritje në Francë, Gjermani, Belgjikë dhe Spanjë.
Pse ky sukses?
Vitet e fundit, një fluks i madh imigrantësh nga Siria, Iraku, Afganistani dhe Afrika ka shqetësuar shumë evropianë. Sulmet terroriste islamike në tokën evropiane kishin krijuar tashmë frikë dhe dyshim për emigrantët myslimanë, i cili u shtua kur komunitetet e varfëra të emigrantëve në periferi të qyteteve të mëdha krijuan bandat e dhunshme të drogës dhe krimin. Pasi pranoi 150,000 refugjatë duke filluar nga viti 2015, Suedia ka shkuar nga një nga normat më të ulëta për frymë të të shtënave vdekjeprurëse në Evropë në më të lartat; pak para zgjedhjeve të fundit, një nënë dhe një fëmijë u vranë nga plumbat gjatë një përleshjeje bandash në një park lojrash. “Po bëhet gjithnjë e më keq përsa i përket krimeve të dhunshme,” tha Torsten Elofsson, një ish-shef policie që u bë kandidat për Kristian Demokratët e qendrës së djathtë. “Kjo i shqetëson njerëzit.”
Franca dhe Italia gjithashtu kanë parë rritje të varfërisë dhe krimit në komunitetet e emigrantëve.
A ka shkaqe të tjera?
Po. Pasiguria ekonomike po rritet në të gjithë kontinentin, duke krijuar një ndjenjë të mungesës dhe konkurrencës për burime. Dhe ndërsa Evropa bëhet më multikulturore dhe fuqia lëviz nga kryeqytetet kombëtare në Bashkimin Evropian, disa njerëz ndjejnë gjithashtu një humbje të identitetit kombëtar. Të gjitha janë kombinuar për të bërë që një numër në rritje njerëzish që të përqafojnë populizmin nacionalist dhe partitë që dikur stigmatizoheshin si ekstremiste dhe raciste. “Nëse shtëpia juaj po digjet,” tha Elofsson, “thirrni zjarrfikësin, mos mendoni se si filloi”.
Çfarë përfaqësojnë këto parti?
Partitë e ekstremit të djathtë në të gjithë kontinentin janë të bashkuara në mbështetjen e tyre për “ligjin dhe rendin”, populizmin dhe nativizmin.Në terma politikë, e djathta radikale dëshiron të kufizojë rreptësisht emigracionin, t’u japë përparësi qytetarëve të lindur në vend mbi të ardhurit dhe të frenojë pushtetin e “elitës” të arsimuar.
Kush i mbështet ata tani?
Votuesit e ekstremit të djathtë dikur ishin kryesisht meshkuj, të paarsimuar, të moshuar dhe fshatarë. Por vitet e fundit, një pjesë shumë më e gjerë e popullsisë i është bashkuar atyre, duke përfshirë të rinjtë. Në Suedi, shtëpia e aktivistes së klimës, Greta Thunberg, më shumë se 20 për qind e 18-21-vjeçarëve votuan për Demokratët e Suedisë, edhe pse partia e minimizon ndryshimin e klimës. Me shumë parti të ekstremit të djathtë që promovojnë rolet tradicionale gjinore, burrat vazhdojnë të jenë më shumë se gratë në radhët e tyre. Por tani lideret femra si Meloni, Marine Le Pen dhe Alice Weidel e Alternativës për Gjermaninë po inkurajojnë gratë të refuzojnë ritmin e shpejtë të ndryshimit demografik dhe kulturor. “Ka prova se hendeku gjinor po zvogëlohet në disa vende,” tha Eelco Harteveld, i cili hulumton populizmin në Universitetin e Amsterdamit.
Duart përtej Atlantikut
Lëvizjet e ekstremit të djathtë në Evropë dhe SHBA. kanë admirim të ndërsjellë për njëri-tjetrin dhe po kërkojnë në mënyrë aktive të kultivojnë një të djathtë ekstreme globale.
Megjithëse ato veprojnë brenda konteksteve të ndryshme politike në kombet e tyre, këto parti ndajnë gjerësisht një botëkuptim tradicionalist dhe synimet e mbështetjes së nacionalizmit dhe vlerave fetare të krishtera dhe frenimit të imigracionit.
Këtë vit, Orban dhe Meloni folën në CPAC, ku mblidhet e djathta amerikane. Katër vjet më parë, ish-këshilltari i Trump, Steve Bannon, i cili aktualisht po përballet me akuzat për komplot dhe pastrim parash, themeloi një organizatë me bazë në Bruksel të quajtur Lëvizja. Ai synonte të bashkonte liderët e ekstremit të djathtë në të gjithë BE-në dhe t’i ndihmonte ata të fitonin vende në Parlamentin Evropian. Bannon ka mbrojtur Melonin, duke parashikuar në vitin 2018. Në gusht, Orban u prit ngrohtësisht vetëm disa javë pasi ai paralajmëroi se imigrimi, martesat e “racave të përziera” dhe liberalët laikë po shkatërronin Evropën. “Ne duhet të koordinohemi sepse ne përballemi me të njëjtën sfidë,” i tha ai audiencës së CPAC. Shtetet e Bashkuara. dhe Evropa, tha ai, janë “dy frontet në betejën që po luftohet për qytetërimin perëndimor”.
Burimi: CNN
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë po pret Evropa?
Gjermania në “sulm frontal” kundër fitores së Melonit! Godet edhe Spanja
