Në një reklamë të General Motors të transmetuar gjatë Super Bowl-it të vitit të kaluar, aktori dhe komediani Will Ferrell u ‘inatos’ me faktin që Norvegjia mund të shiste më shumë automjete elektrike për frymë sesa në SHBA. “Norvegjia po na mund në EV!”, u ankua Ferrell, përpara se të promovonte teknologjinë më të fundit të baterive të GM për miliona njerëz.
Pothuajse dy vjet më vonë, ankthi po ndihet në anën tjetër të Atlantikut.
Në vijim të rregullave të Presidentit Joe Biden “Blej Amerikën” për infrastrukturën, Akti i tij për Reduktimin e Inflacionit (IRA) do t’u japë, nga janari, pothuajse 370 miliardë dollarë subvencione dhe ulje taksash për kompanitë me bazë në SHBA të përfshira në kalimin në ekonominë me karbon të ulët.
Rreth 50 miliardë dollarë do të vijnë në formën e kredive tatimore për të bindur amerikanët të blejnë automjete elektrike të prodhuara në Amerikën e Veriut (Kanadaja dhe Meksika u përfshinë në marrëveshje pasi fillimisht u lanë jashtë).
Biden e ka quajtur këtë një mjet për të përshpejtuar përpjekjet e Amerikës në zero neto, për të krijuar vende të mira pune për energji të pastër në të gjithë SHBA-në.
Pamja nga Parisi, Berlini dhe Brukseli është dukshëm më pak sanguine.
Ndërsa një numër në rritje i kompanive kërkojnë të ikin nga kostot penguese të energjisë evropiane, ekziston frika se joshja e subvencioneve të mëdha amerikane do të përshpejtojë një eksod industrial.
Presidenti francez, Emmanuel Macron, sugjeroi muajin e kaluar se nëse SHBA po ndiqte Kinën në një rrugë proteksioniste, Evropa nuk mund të përballonte të lihej pas, duke u përpjekur për një epokë të artë të tregtisë së lirë. “Ne kemi nevojë për një Akt të Blerjes Evropiane si amerikanët,” tha Macron.
“Ne duhet të rezervojmë [subvencionet tona] për prodhuesit tanë evropianë.”
Në Gjermani, duket se mendojnë po njësoj. Robert Habeck, ministri i ekonomisë, ka deklaruar nevojën për një përgjigje të fortë evropiane ndaj IRA-s së Biden, duke përfshirë një theks të ri në prokurimet lokale.
Gjatë një vizite shtetërore këtë javë në Uashington, Macron do të kërkojë të fitojë koncesione për prodhuesit evropianë, duke i lejuar ata të konkurrojnë në një fushë loje më të barabartë me prodhuesit me bazë në SHBA.
Që nga marrja e detyrës, fokusi kryesor tregtar i Biden ka qenë në shkëputjen dhe konkurrimin me Kinën, si dhe në rigjenerimin ekonomik në llojet e vendeve që iu afruan Donald Trump në vitin 2016.
Ai është duke i dhënë përparësi interesave të SHBA-së në zhvillimin global multipolar ekonomisë.
Zyrtarja më e lartë tregtare e Uashingtonit, Katherine Tai, i ka kërkuar BE-së të ndalojë ankesat dhe të prezantojë versionin e saj të programit të subvencioneve të SHBA-së dhe të zvogëlojë varësinë e saj nga Kina në rrugën në zero.
Ndërsa ukrainasit përballen me përpjekjet ruse për t’i ngrirë në nënshtrim këtë dimër, kjo polemikë transatlantike nuk duhet të lejohet të thyejë unitetin perëndimor në një kohë kritike.
Por ndryshimi i politikave të Biden duhet të përfaqësojë një thirrje zgjimi për liderët evropianë.
Për mirë dhe për keq, epoka në të cilën tregtia e lirë ka qenë një synim strategjik i padiskutueshëm në perëndim ka mbaruar. Anët negative të këtij konsensusi u ekspozuan nga revoltat populiste në rajonet post-industriale të perëndimit, dështimet e zinxhirit të furnizimit të lidhura me Covid-in, shqetësimet e sigurisë kombëtare dhe kriza globale e energjisë.
Sfida për Evropën është të ruajë angazhimin e saj ndaj hapjes dhe tregtisë ndërkombëtare, duke zhvilluar në të njëjtën kohë një koncept të sovranitetit ekonomik evropian që është adekuat për ndryshimin e kohërave.
Komisioneri i tregut të brendshëm të BE-së, Thierry Breton, i ka përshkruar subvencionet e Biden si një shembull të “vendosmërisë dhe guximit” ndërsa bota po shkon drejt energjisë së pastër.
Europa tani duhet të vendosë nëse do të përgjigjet.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
