“Ne refuzojmë të jemi peng në një luftë të re të ftohtë”, thotë Joko Widodo, presidenti i Indonezisë. Jokowi. Është një mesazh çuditërisht i ashpër nga një lider i njohur për ‘pajtime’.
Javën e ardhshme presidenti indonezian do të presë atë që duket si samiti i parë global i një lufte të dytë të ftohtë – takimi i liderëve të G20 në Bali.
Ky do të jetë samiti i parë i G20 që do të zhvillohet që nga pushtimi rus i Ukrainës në shkurt. Është gjithashtu i pari që nga rritja e tensioneve SHBA-Kinë që pasoi vizitën e Nancy Pelosi, kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA, në Tajvan në gusht.
Widodo ka qenë president i Indonezisë, kombi i katërt më i populluar në botë, që nga viti 2014. Por ai paraqet një kontrast të fortë me liderët e fortë si Xi Jinping apo Vladimir Putin.
I veshur thjesht me një këmishë të bardhë, pantallona të zeza, ai thotë se qëllimi i tij kryesor në G20 është të nxisë dialogun. “Ne jemi shumë të shqetësuar për përshkallëzimin e tensioneve midis fuqive të mëdha.”
Në përpjekjen për të qëndruar neutral në një konflikt superfuqish në zhvillim, Indonezia luan një rol kyç.
Instinkti i Indonezisë dhe shumë kombeve të tjera joperëndimore që do të mblidhen në Bali mbetet i njëjtë – për të ulur tensionet midis superfuqive.
Shumë biseda para samitit janë fokusuar tek Putini dhe Biden të ulur në të njëjtën sallë konferencash.
Por Widodo thotë se, bazuar në një bisedë me Putinin javën e kaluar, ka përshtypjen se lideri rus nuk do të marrë pjesë në samitin e Balit. Flitet që Putini mund të zgjedhë të paraqitet virtualisht në G20.
Por Widodo ngre supet kur i thuhet kjo ide.
Për SHBA-në, fokusi më i madh është Xi, i cili patjetër do të vijë në Bali. Madje thuhet lideri kinez do të zhvillojë një takim të drejtpërdrejtë me Biden. Disa zyrtarë të lartë amerikanë e shohin këtë si një mundësi “për të sheshuar marrëdhëniet”.
Por është gjithashtu dukshëm e mundur që një takim i drejtpërdrejtë të jetë i pasuksesshëm.
Ndryshe nga samitet e tjera SHBA-Kinë në dekadat e fundit, të cilat u zhvilluan pas muajsh përgatitjesh, një takim Biden-Xi në Bali do të takohen së bashku në momentin e fundit, pa njoftime të përgatitura me kujdes për të dhënë një përshtypje progresi.
Një politikëbërës kryesor i SHBA-së e krahason atë me samitet SHBA-Sovjetike të Luftës së Parë të Ftohtë – takime të niveleve të larta, të cilat u zhvilluan në terren neutral.
Për Indonezinë dhe vendet e tjera të Azisë Juglindore, kjo është shumë e rëndësishme. Ata kanë përparuar shumë nga dekadat e paqes dhe prosperitetit në rajon, të mbështetur nga një mjedis i qëndrueshëm i sigurisë dhe një rritje e fortë ekonomike në Kinë.
Kjo formulë po funksionon ende për Indonezinë, e cila parashikohet të rritet me mbi 5 për qind këtë vit – gjë që Widodo mendon se do ta bëjë vendin e tij ekonominë me rritjen më të shpejtë në G20.
Dëshira për të vazhduar stabilitetin gjeopolitik, i cili do të lejojë rritjen ekonomike, përcakton gjithashtu qëndrimin e Widodo-s ndaj luftës në Ukrainë. Si president i G20, ai ka udhëtuar në Kiev dhe Moskë.
Por, për indonezianët, lufta në Ukrainë nuk është preokupimi siç është për liderët perëndimorë.
Vëmendja e madhe e Widodo është te pasoajt ekonomike të luftës dhe ndikimi që ajo ka në rritjen e çmimeve globale të ushqimit. Ai e përshkruan kërcënimin e fundit rus (tani të tërhequr) për të ndaluar edhe një herë eksportet e grurit përmes Detit të Zi si “shumë provokues”.
Bazuar në bisedat e tij të fundit me Putinin dhe presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy, Widodo sheh pak perspektivë të menjëhershme për një zgjidhje paqeje. Në vend të kësaj, Indonezia po përpiqet të zgjidhë një konflikt në oborrin e saj të shtëpisë – luftën civile në Mianmar, e cila gjithashtu ka marrë mijëra jetë dhe ka kthyer qindra mijëra në refugjatë.
Si lider, Widodo ka disa ngjashmëri me Luiz Inácio Lula da Silva, presidenti i Brazilit i rizgjedhur së fundmi. Liderët indonezianë dhe brazilianë kanë lindur nga origjina modeste dhe janë krenarë për lidhjet e tyre me njerëzit e zakonshëm.
Të dy duan marrëdhënie të mira me SHBA-në, ndërkohë që kanë një skepticizëm të lindur për motivet amerikane, të bazuar në historitë e vendeve të tyre.
Widodo kryen një akt të ngjashëm balancues në Kinë. Ai e di se tregtia dhe investimet kineze janë kyçe për zhvillimin e ekonomisë indoneziane. Por ai gjithashtu e di se ka kritikë vendas – përfshirë Jusuf Kalla, ish-zëvendëspresidentin e tij – të cilët pretendojnë se Kina ka shumë ndikim brenda Indonezisë.
Në aspektin gjeopolitik, Indonezia duket si një gjigant i fjetur. Pavarësisht përmasave të mëdha dhe shtrirjes gjeografike të vendit (ai përfshin katër zona kohore), Widodo nuk tradhton asnjë aluzion për një aspiratë për të qenë një superfuqi – apo edhe hegjemon rajonal i Azisë Juglindore.
Ai preferon të theksojë përkushtimin e vendit të tij ndaj Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore.
Në një epokë të politikës së njerëzve të fortë dhe nacionalizmit agresiv të fuqive të mëdha, modestia dhe multilateralizmi i liderit indonezian përbëjnë një ndryshim frymëzues.
Do të ishte mirë që një pjesë e kësaj fryme të ishte edhe te liderët e tjerë në G20.
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kina e Xi Jinping mund t’ia arrijë ku Bashkimi Sovjetik ka dështuar”
A është zhdukur rreziku i luftës globale bërthamore
