Çdo minutë ka rëndësi kur bëhet fjalë për marrjen e diagnozës së saktë për një goditje në tru. Testet specifike imazherike jo vetëm që mund të diagnostikojnë një goditje, por gjithashtu mund të përcaktojnë llojin e goditjes. Një diagnozë e saktë është thelbësore për t’u siguruar që ju të merrni trajtimin e duhur.
Goditja në tru ndodh kur furnizimi me gjak në një zonë të trurit ndërpritet. Ndërsa simptoma të tilla si dobësia në njërën anë të trupit ose të folurit e paqartë mund të tregojnë drejt një goditjeje, testet specifike mund të përcaktojnë nëse keni pasur një goditje në tru dhe ku ka ndodhur.
Njohja e llojit të goditjes që keni pasur është thelbësore për të ndihmuar në drejtimin e trajtimit dhe për të përcaktuar nëse jeni kandidat për medikamente shpëtimtare.
Cilat janë llojet e goditjes në tru?
Ekzistojnë dy lloje kryesore të goditjeve.
Goditja ishemike: Ky lloj goditjeje shkaktohet nga një mpiksje gjaku në tru ose në një enë gjaku që çon në të. Kur një mpiksje prish rrjedhjen e gjakut – dhe rrjedhimisht të oksigjenit – në tru, shfaqen simptoma të goditjes. Kjo është forma më e zakonshme e goditjes, që përbën rreth 80% të të gjitha goditjeve..
Goditja hemorragjike: Një goditje hemorragjike shkaktohet nga gjakderdhja në tru. Goditjet hemorragjike janë zakonisht rezultat i dobësimit dhe këputjes eventuale të enëve të gjakut me kalimin e kohës. Ajo përbën rreth 20% të të gjitha goditjeve.
Cilat teste përdoren për të diagnostikuar një goditje në tru?
Ndërsa një vlerësim fizik i shenjave dhe simptomave të ndryshme është një tregues i shpejtë për të kontrolluar mundësinë e goditjes në tru, testet specifike do të jenë në gjendje të konfirmojnë një diagnozë të goditjes.
*Studime imazherike
Standardi i artë për diagnostikimin e një goditje në tru janë testet imazherike të tilla si:
Tomografia e kompjuterizuar (CT skanimi): Një skanim CT i trurit (i quajtur edhe skanim CT i kafkës) mund të tregojë nëse ka dëmtim ose gjakderdhje në tru.
Imazhe me rezonancë magnetike (MRI): I përdorur vetëm ose me një skanim CT, një MRI mund të zbulojë ndryshimet e indeve të trurit.
Angiografia cerebrale: Një angiografi cerebrale përdor ngjyrë kontrasti për të krijuar një rreze X të qartë të enëve të gjakut në tru, e cila i lejon mjekut të shohë se ku ndodhen bllokimet ose anomalitë.
Të gjitha këto teste prodhojnë imazhe vizuale të enëve të gjakut ose indeve në tru ku mund të zhvillohen mpiksje, gjakderdhje ose probleme të tjera të enëve të gjakut. Studimet e imazherisë jo vetëm që konfirmojnë praninë e këtyre çështjeve, por ato gjithashtu ndihmojnë në identifikimin e llojit, vendndodhjes dhe shtrirjes së saktë të goditjes.
*Analizat e gjakut dhe të zemrës
Ka disa teste të tjera që mund të kryhen nëse mjeku dyshon se keni një goditje në tru.
Këto teste nuk tregojnë domosdoshmërisht praninë ose vendndodhjen e një goditjeje. Në vend të kësaj, ato mund të përdoren për të identifikuar një shkaktar për goditjen, siç është problemi i koagulimit të gjakut, ose për të kontrolluar për komplikime të tjera si mpiksjen e gjakut në zemër.
Disa teste që mund të bëhen përveç testeve të vlerësimit të goditjes përfshijnë:
Testet e gjakut: Disa teste gjaku matin shëndetin e përgjithshëm të gjakut, koagulimin, problemet e elektroliteve dhe dëmtimin e muskujve të zemrës.
Elektrokardiograma (EKG/EKG): Një elektrokardiogram – një test që mat aktivitetin elektrik të zemrës – mund të ndihmojë në diagnostikimin e problemeve të zemrës që mund të çojnë në një goditje në tru.
Ekokardiograma: Një ekokardiogram përdor ultratinguj për të parë lëvizjen e zemrës. Ai gjithashtu mund të zbulojë anomali të caktuara që mund të çojnë në një goditje në tru.
Ekografia karotide: Ky test shikon rrjedhën e gjakut dhe strukturën e arterieve karotide. Ateroskleroza mund të shkaktojë thyerjen e mpiksjeve në këto arterie dhe rrjedhjen në arterie më të vogla në tru.
Punksioni lumbal: Një punksion lumbal teston lëngun e shtyllës kurrizore për substanca të krijuara nga qelizat e prishura të gjakut. Përdoret vetëm për goditje në tru, nëse nuk gjendet ndonjë shkak tjetër i goditjes dhe pacienti është plotësisht i stabilizuar.
Ju gjithashtu mund të keni nevojë për teste të vazhdueshme për të monitoruar kushtet që mund të kenë kontribuar në goditje, duke përfshirë monitorimin e presionit të gjakut dhe të glukozës në gjak.
*Shkalla e komas së Glasgout
Ndërsa Shkalla e Komës së Glasgout nuk mund të diagnostikojë goditjen në tru, është një nga vlerësimet më të shpejta fizike. Asnjë makinë nuk nevojitet dhe cakton rezultate numerike bazuar në:
lëvizjet dhe reagimi i syve
përgjigjet verbale
reagimet motorike dhe lëvizja
Pasi pikëzohet secila kategori, vlerat mblidhen së bashku për të siguruar një rezultat total që varion nga 3 në 15. Një pikë më e ulët zakonisht është tregues i dëmtimit më të rëndë ose dëmtimit të trurit.
Koha është kritike kur bëhet fjalë për diagnostikimin dhe trajtimin e goditjeve në tru. Kjo për shkak se indet e trurit janë jashtëzakonisht të ndjeshme ndaj mungesës së oksigjenit dhe lëndëve ushqyese, të tilla si glukoza. Truri ka nevojë për një furnizim të mjaftueshëm dhe të vazhdueshëm me oksigjen, i cili shpërndahet përmes gjakut.
Kur rrjedhja e gjakut ndalet ose ndërpritet, dëmtimi i përhershëm i trurit dhe paaftësia mund të zhvillohen në vetëm 5 minuta. Pasi këto qeliza dhe inde të trurit vdesin nga mungesa e oksigjenit, ato nuk mund të riparohen ose restaurohen, ndryshe nga disa lloje të qelizave në trup.
Goditja në tru ndodh kur rrjedhja e gjakut në një zonë të trurit ndërpritet. Çelësi për të shmangur dëmtimin e përhershëm dhe paaftësinë nga një goditje është diagnostikimi dhe trajtimi i shpejtë.
Ka mënyra të ndryshme për të diagnostikuar një goditje, por më të sakta janë testet imazherike si skanimet CT ose MRI, të cilat mund të tregojnë dëmtim të indeve të trurit ose gjakderdhje.
Këto teste mund të ndihmojnë në diagnostikimin e pranisë dhe llojit të goditjes që ka ndodhur në mënyrë që të ndihmojnë profesionistët mjekësorë të përcaktojnë trajtimin më efektiv.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë është minigoditja e trurit ose TIA?
Çfarë e shkakton goditjen në tru?
