Udhëheqësit evropianë po marrin frymë lirisht pas dështimit të republikanëve për të arritur një “valë të kuqe” në zgjedhjet afatmesme në SHBA.
Ndonëse përbërja përfundimtare e Dhomës së Përfaqësuesve mbetet e panjohur, demokratët janë mbajtur në Senat dhe tashmë është e qartë se Kongresi nuk do të vërshohet nga mbështetësit izolues të Donald Trump dhe Vladimir Putin.
Por në vend që ta përdorin këtë kohë për të festuar, evropianët duhet të përgatiten për stuhinë e ardhshme të mundshme.
Europa, në fund të fundit, ka përfituar nga një moment i jashtëzakonshëm i unitetit transatlantik gjatë vitit të kaluar.
Partneriteti SHBA-Evropian i është përgjigjur pa ndërprerje pushtimit rus të Ukrainës me sanksione të koordinuara dhe me Shtetet e Bashkuara që konsultohen me qeveritë evropiane përpara se të vazhdojnë ndonjë bisedë për të ardhmen e sigurisë evropiane me Kremlinin.
NATO, aleanca që presidenti francez Emmanuel Macron e quajti “të mbaruar” në 2019, tani po lulëzon dhe është gati të mirëpresë Finlandën dhe Suedinë si anëtarë të rinj. Dhe evropianët më në fund po shpenzojnë më shumë për mbrojtjen, me Gjermaninë që arrin objektivin e premtuar prej kohësh prej 2 për qind të PBB-së.
Amerikanët dhe evropianët gjithashtu përgjithësisht bien dakord për sfidën strategjike që paraqet Kina, veçanërisht tani që presidenti kinez Xi Jinping, i cili ka sunduar me kërcënime ekonomike dhe politika të jashtme luftarake, ka zgjeruar dhe konsoliduar pushtetin e tij.
Ekziston një ndjenjë e fortë se “Perëndimi është kthyer”.
SHBA dhe Evropa po kanalizojnë një unitet të ri politik në mbështetje të vlerave të përbashkëta dhe një vizioni të përbashkët të llojit të botës që ata duan.
Por retë e stuhisë tashmë po mblidhen.
Në afat të shkurtër, një Dhomë e kontrolluar nga republikanët mund të përpiqet ende të shtyjë idenë se Amerika duhet të mbulojë një pjesë disproporcionale të madhe të kostove për mbrojtjen e Ukrainës. Siç vë në dukje kolegu im i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë Jeremy Shapiro në një koment të fundit, SHBA-ja ka premtuar 24 miliardë dollarë ndihmë ushtarake për Ukrainën, ndërsa Evropa ka kryer vetëm gjysmën e saj.
Pse amerikanët duhet të paguajnë më shumë se vetë fqinjët e Ukrainës?
Për më tepër, në terma afatgjatë, debatet rreth asaj se si të përcaktohet një fitore e Ukrainës mund të krijojnë tensione të reja. Ndërsa administrata e Biden, Franca dhe Gjermania vënë në dukje se do të duhet të ketë negociata paqeje në një moment, Polonia dhe shtetet baltike e kanë bërë të qartë se duan ta shohin Rusinë të përulur.
Ndërkohë, Trump ka emëruar veten për të ndërmjetësuar një marrëveshje midis Rusisë dhe Ukrainës.
Ka gjithashtu tensione që fryjnë nën sipërfaqe kur bëhet fjalë për Kinën.
Ndërsa aleatët transatlantikë po lëvizin të gjithë në të njëjtin drejtim, kjo nuk do të thotë se ata synojnë të njëjtin destinacion.
Kancelari gjerman Olaf Scholz, për shembull, së fundmi vizitoi Pekinin, ku tregoi pak interes për shkëputjen e ekonomive evropiane dhe kineze (megjithëse ai e pranon plotësisht rreziqet e varësisë së tepruar).
Evropianët janë trembur gjithashtu nga konsideratat proteksioniste që mbështesin Aktin e SHBA-së për CHIPS dhe Shkencë, Aktin e Reduktimit të Inflacionit dhe vendimin e Departamentit të Tregtisë për të kufizuar bashkëpunimin në sektorët e teknologjisë së lartë.
Evropianët me të drejtë janë të shqetësuar se do të bëhen dëm kolateral në luftën ekonomike të Amerikës kundër Kinës dhe atyre nuk u kërkohet ende mbështetje diplomatike në lidhje me Tajvanin.
Por rreziqet më të mëdha vijnë ende nga politika e brendshme e SHBA. Shumë komentues kanë pyetur nëse performanca relativisht e dobët afatmesme e republikanëve sinjalizon fundin e kontrollit të partisë nga Trump.
Jo vetëm që shumë kandidatë të miratuar nga Trump dështuan, por Guvernatori i Floridës, Ron DeSantis, një nga pretendentët kryesorë për nominimin presidencial republikan në vitin 2024, fitoi rizgjedhjen me shumicë. DeSantis është popullor, por nëse sfidon Trumpin, ai mund të përfundojë të ketë të njëjtin fat si Jeb Bush dhe të gjithë të tjerët që votuesit e parë republikanë refuzuan në 2016.
Më e rëndësishmja, Trumpizmi nuk ka vdekur.
Kandidatët republikanë do të vazhdojnë të ndjekin luftërat e kulturës së tokës së djegur dhe të përqafojnë pozicionet Trumpiane kundër tregtisë së lirë, emigracionit, ndërhyrjes së huaj dhe Evropës.
Dhe duke pasur parasysh gjendjen e përkeqësuar të ekonomisë globale, kushtet mund të jenë idealet që republikanët të dalin më mirë në zgjedhjet e ardhshme, veçanërisht nëse ata mësojnë nga gabimet e tyre në 2022.
Për të gjitha këto arsye, evropianët duhet të përdorin dy vitet e ardhshme për të reduktuar varësinë e tyre nga SHBA.
Nëse Biden kandidon përsëri dhe fiton, një Evropë më e vetë-mjaftueshme mund të shërbejë si një partner shumë më i mirë për SHBA-në. Por nëse Trump ose ndonjë figurë tjetër euroskeptike zgjidhet, evropianët të paktën do të jenë më të pozicionuar për t’i bërë ballë stuhisë.
Me vetëm dy vjet për të ngritur mbrojtje efektive kundër një valë të kuqe të ardhshme, është koha që evropianët të ndërtojnë ‘murin’ e tyre.
Mark Leonard, drejtor i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, është autor i Epokës së Paqes: Si Lidhshmëria shkakton Konflikt (Bantam Press, 2021).
Burimi: Project Syndicate
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Acarin” e dimrit mund ta vuajë më shumë Rusia…
A mund ta shpëtojë Biden botën?
