Personat me aftësi të shkëlqyera verbale, por me vështirësi për t’u orientuar në hapësirë dhe kohë, mund të tregojnë shenja të çrregullimit të të mësuarit joverbal.
Çrregullimi i të mësuarit joverbal (NVLD) është një çrregullim neurozhvillues që shpesh është i vështirë për t’u zbuluar në fëmijëri.
Fëmijët me NVLD janë zakonisht folës dhe lexues të hershëm. Ata zakonisht kanë aftësi të shkëlqyera verbale dhe kujtime të shkëlqyera, por kanë tendencë të kenë vështirësi me aktivitetet vizuale-hapësinore, të tilla si bërja e enigmave, ndërtimi me blloqe ose lidhja e këpucëve.
Nganjëherë i gabuar për çrregullimin e spektrit të autizmit (ASD), NVLD është një gjendje e veçantë që mund t’i bëjë aktivitetet e përditshme mjaft të vështira, veçanërisht kur fëmijët rriten.
Çfarë është çrregullimi i të mësuarit joverbal?
NVLD, e cila prek 3%–4% të popullsisë, është një çrregullim neurozhvillues i karakterizuar nga deficite në aftësitë vizuale-hapësinore, veçanërisht kur krahasohet me aftësitë verbale të dikujt.
Njerëzit me NVLD mund të kenë probleme me menaxhimin e kohës, aftësitë sociale, matematikën më të lartë dhe aftësitë motorike të shkëlqyera – aftësi që zakonisht lidhen me hemisferën e djathtë të trurit. Në fakt, NVLD shpesh përshkruhet si sindroma e kundërt e disleksisë, e cila besohet të përfshijë deficite të “trurit të majtë”.
Aftësitë verbale (p.sh., kujtesa, drejtshkrimi, dekodimi i tekstit) të një personi me NVLD janë relativisht shumë më të forta se aftësitë e tyre vizuale-hapësinore, duke shkaktuar një mospërputhje të gjerë midis dy fushave njohëse.
Në fakt, aftësitë vizuale-hapësinore të një personi me NVLD mund të jenë mesatare, ose edhe më të mira se mesatarja. Por këto aftësi janë ende shumë më të dobëta se aftësitë e tyre verbale.
NVLD aktualisht nuk është renditur në Manualin Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore, botimi i 5-të (DSM-5) dhe nuk njihet si paaftësi e mbuluar nga Ligji për Edukimin e Individëve me Aftësi të Kufizuara (IDEA).
Simptomat e çrregullimit të të mësuarit joverbal
Njerëzit me NVLD mund të kenë inteligjencë mbi mesataren, por ende kanë vështirësi me situatat e përditshme, si përfundimi i një projekti, shkuarja në punë dhe krijimi i miqve.
Me aftësitë e tyre të forta verbale, fëmijët me NVLD të butë shpesh do të anashkalohen dhe do të dalin shumë mirë në shkollën fillore. Gjendja shpesh identifikohet më vonë, kur fëmijët fillojnë të mësojnë matematikë dhe shkencë, pasi këto lëndë kërkojnë vizualizimin dhe manipulimin e objekteve në hapësirën perceptuese.
NVLD prek çdo person ndryshe në shkallë të ndryshme, por një fëmijë mund të ketë NVLD nëse:
janë shumë verbale
kanë një kujtesë të fortë
kanë një stil të të mësuarit dëgjimor (të mësojnë përmes fjalës së folur)
janë shumë fjalëpërfjalë (mund të kenë vështirësi të kuptojnë sarkazmën ose nënkuptimin)
janë naivë ose tepër të besueshëm
nuk janë të interesuar për enigma
nuk mund të kuptojë diagramet
i kushtojnë vëmendje detajeve, por kanë vështirësi për të parë “tablon” e madhe
kanë probleme me udhëzimet me shumë hapa
kanë vështirësi në zgjidhjen e problemeve që nuk përfshijnë gjuhën e shkruar apo të folur
kanë vështirësi në njohjen e shenjave sociale joverbale (gjuha e trupit, shprehjet e fytyrës)
kanë aftësi të dobëta motorike fine (vështirësi me lidhjen e këpucëve, përdorimin e gërshërëve)
kanë vështirësi me problemet e avancuara të matematikës që kërkojnë njohje modeli ose vizualizim hapësinor
kanë vështirësi të tregojnë kohën në një orë analoge
kanë koordinim të dobët (mund të shihet si “i ngathët”)
kanë vështirësi në kuptimin e të lexuarit
kanë frikë nga situatat e reja dhe kanë vështirësi të përballen me ndryshimin
kanë vështirësi të “prodhojnë” në situata ku kërkohet përshtatshmëri dhe shpejtësi
Opsionet e trajtimit për çrregullimin e të mësuarit joverbal
NVLD nuk i përgjigjet mjekimit dhe ndryshe nga paaftësitë e tjera të të mësuarit, ai nuk mbulohet nga Ligji për Edukimin e Individëve me Aftësi të Kufizuara (IDEA). Pra, fëmija juaj me NVLD mund të mos kualifikohet për një plan edukimi të individualizuar (PEI) nëse nuk ka një diagnozë ose paaftësi tjetër.
Nuk ka asnjë trajtim standard për NVLD, por ka ndërhyrje dhe strategji që mund të ndihmojnë.
Ndërhyrjet mund të përfshijnë:
Terapia profesionale: Kjo mund të ndihmojë në zhvillimin e aftësive të shkëlqyera motorike.
Terapia fizike: Kjo mund të përmirësojë forcën dhe ekuilibrin.
Trajnimi i aftësive sociale: Ky trajnim mund të ndihmojë fëmijët që kanë vështirësi në interpretimin e shprehjeve të fytyrës ose nuancave në gjuhë. Mund ta ndihmojë gjithashtu fëmijën të mësojë të qëndrojë i sigurt me të huajt, të bëjë miq dhe të dallojë kur e ngacmojnë.
Terapia e integrimit ndijor: Ky është një lloj terapie që përdor lojëra për të përmirësuar ndjenjën e prekjes, lëvizjes dhe pozicionit të trupit të fëmijës.
Mësimi akademik: Mësimi mund ta ndihmojë fëmijën të përmirësohet në lëndë të vështira, të tilla si matematika vizuale-hapësinore.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pse foshnja ime ka lindur para kohe?
Mësoni shenjat dhe simptomat e aftësisë së kufizuar intelektuale!
