Beteja e shumëpritur e Francës mbi reformën e pensioneve ka nisur.
Në mes të krizës energjetike, vendi i lodhur dhe i shqetësuar është gati të përjetojë një nga ato episodet e tensionit social me të cilin është mësuar. Konfirmimi i kryeministres Elisabeth Borne të martën, më 10 janar, se qeveria donte të shtynte moshën e daljes në pension në 64 vjeç në 2030 me një normë prej tre muajsh shtesë çdo vit, shkaktoi kundërshtimin e pritur.
Sapo u bë njoftimi, sindikatat, të bashkuara kundër reformës dhe të mbështetura unanimisht nga partitë e majta, bënë thirrje për ditën e parë të mobilizimit më 19 janar.
Ndër kundërshtarët e vendosur është edhe Marine Le Pen e ekstremit të djathtë, e cila u zotua të “bllokojë një reformë të padrejtë”. Masa e moshës shoqërohet me një rritje të gjatësisë së kontributit të kërkuar për të përfituar pension të plotë nga 42 në 43 vjeç deri në vitin 2027.
As konsultimet e bëra në tre muajt e fundit dhe as koncesioni i dukshëm i bërë për moshën e pensionit, që në planin fillestar do të ishte rritur në 65 vjeç, nuk e kanë ndihmuar qeverinë të arrijë kompromisin më të vogël me sindikatat. Shumica prej tyre sigurisht kanë kontribuar në mendimin e qeverisë për karrierë të gjatë, punë të mundimshme, punësim të të moshuarve dhe përmirësimin e pensioneve të vogla.
Megjithatë, ata kurrë nuk janë përfshirë në qëllimin përfundimtar të projektit, i cili do të ndikojë kryesisht tek ata që kanë filluar punën herët, me fjalë të tjera, më pak të kualifikuarit.
Sa herë që një qeveri franceze është përpjekur të reformojë pensionet, ajo është përballur me greva dhe demonstrata. Kështu ka qenë në vitet 1995, 2010 dhe 2020.
Këtë herë përballja merr një dimension të veçantë, sepse nuk kufizohet vetëm në çështjen e financimit të pensioneve.
Presidenti francez Emmanuel Macron e pranon këtë përballje si një betejë politike për të vendosur mes dy grupeve të papajtueshme.
Macron, për të ribalancuar sistemin e pensioneve, ka përjashtuar rritjen e kontributeve të punonjësve apo punëdhënësve, apo edhe kërkesën për kontribut nga pensionistët. Sipas tij, puna është e vetmja variabël rregulluese në një vend që është shumë i zhytur në borxhe dhe ka një nivel shumë të lartë të shpenzimeve publike.
E majta dhe sindikatat e refuzojnë arsyetimin e tij.
Disa, natyrisht, kishin rënë dakord në të kaluarën për të mbështetur një zgjatje të periudhës së kontributeve.
Por të gjithë ndjejnë se kupa është mbushur tashmë.
Reforma e Macron, e përqendruar në shtresat e mesme të ulëta, u duket atyre edhe më e padrejtë.
Refuzimi kokëfortë i kreut të shtetit për të përdorur armën e taksave është, në sytë e tyre, një shenjë e një politike pro pasurisë.
Dy elementë të tjerë po kontribuojnë në forcimin e pozicioneve: përpjekja e së majtës për të rifituar elektoratin popullor, pjesërisht i tërhequr nga Le Pen në zgjedhjet e fundit, dhe frika e sindikatave për t’u mposhtur nga shpërthimi i protestave spontane.
Rezultati i përballjes do të varet nga disponimi i vendit, i cili është bërë i paparashikueshëm.
I mbështetur nga pensionistët, por i mohuar nga dy të tretat e francezëve, të cilët thonë se janë kundër rritjes së moshës së pensionit, Macron ka marrë një rrezik real për ‘t’i vënë flakën’ vendit.
Burimi: Le Monde
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
