Sytë janë “pasqyrë e shpirtit”, siç thonë poetët, por gjithashtu tregojnë shumë për shëndetin.
Sytë e thatë mund të jenë shenjë e artritit reumatoid. Nivelet e larta të kolesterolit mund të bëjnë që një unazë e bardhë, gri ose blu të formohet rreth pjesës së ngjyrosur të syrit tuaj, të quajtur iris. Një unazë ari prej bakri që rrethon irisin është një shenjë kryesore e sëmundjes së Ëilson, një çrregullim i rrallë gjenetik që shkakton grumbullimin e bakrit në tru, mëlçi dhe organe të tjera, duke helmuar ngadalë trupit.
Jo vetëm kaq, dëmtimi i enëve të gjakut në pjesën e pasme të syrit, e quajtur retina, mund të jetë shenja e hershme e dëmtimit nervor për shkak të diabetit, presionit të lartë të gjakut, sëmundjes së arterieve koronare, madje edhe kancerit, si dhe glaukomës dhe moshës
Kontrollimi për shenja të sëmundjeve është arsyeja kryesore pse mjekët okulistë kontrollojnë sytë për të parë në thellësi të tyre sa herë shkoni të bëni vizitë.
Së shpejti, mund të ketë një arsye tjetër të mirë për të bërë një vizitë. Një studim i ri, për të cilin studiuesit thonë se është i pari i këtij lloji, thotë se retina mund të jetë në gjendje të na ofrojë një mënyrë të lehtë për të përcaktuar moshën e vërtetë biologjike të trupit tone, e cila mund të pasqyrojë moshën tonë kronologjike.
“Retina ofron një “dritare” unike, të aksesueshme për të vlerësuar proceset themelore patologjike të sëmundjeve sistemike vaskulare dhe neurologjike që shoqërohen me rrezik të shtuar të vdekshmërisë,” shkroi autori i studimit Dr. Mingguang He, një profesor i epidemiologjisë okulistike në Universitetin e Melburnit.
Studimi që u botua të martën në British Journal of Ophthalmology analizon mbi 130,000 imazhe të retinës nga mostrat e dhëna nga pjesëmarrës në BioBank në Mbretërinë e Bashkuar, një studim afatgjatë i qeverisë me mbi 500,000 pjesëmarrës midis moshës 40 dhe 69 vjeç.
Studiuesit vlerësuan një “hendek të moshës së retinës” midis shëndetit aktual biologjik të syrit dhe moshës së personit që nga lindja. Kishte një rritje prej 2% në rrezikun e vdekjes nga çdo shkak për çdo vit diferencë midis moshës aktuale të një personi dhe moshës më të vjetër biologjike të identifikuar në sy.
Diferencat më të mëdha prej tre, pesë dhe 10 vjeç midis moshës aktuale dhe moshës biologjike të matur nga retina u shoqëruan në mënyrë të konsiderueshme me një rrezik deri në 67% më të lartë të vdekjes nga sëmundje specifike, edhe pas llogaritjes së faktorëve të tjerë si presioni i lartë i gjakut, pesha dhe dallimet në stilin e jetesës si duhanpirja.
“Duke përdorur një algoritëm të të shikuarit të thellë, kompjuteri ishte në gjendje të përcaktonte moshën e pacientit nga një foto me ngjyra e retinës me saktësi mjaft të mirë. Këto nivele ndryshimesh nuk janë gjëra që ne si klinicistë do të jemi në gjendje t’i tregojmë, ne mund të themi nëse dikush është fëmijë kundrejt një të rrituri më të vjetër, por jo nëse dikush është 70 vs 80, “tha Dr. Sunir Garg, një zëdhënës klinik për Akademinë Amerikane të Oftalmologjisë, i cili nuk ishte i përfshirë në studimin.
“Aspekti vërtet unik i këtij punimi është përdorimi i atij ndryshimi në moshën reale të një pacienti në krahasim me moshën që kompjuteri mendonte se një pacient ishte për të përcaktuar vdekshmërinë. Kjo nuk është diçka që ne e mendonim të mundur,” tha Garg.
Ka dy grupe sëmundjesh për të cilat modeli nuk arriti të parashikonte një rrezik të shtuar të vdekjes: sëmundjet kardiovaskulare dhe kanceri. Kjo mund të jetë për shkak të një numri më të vogël të rasteve të tilla në popullatën e studiuar, thanë studiuesit, ose për përmirësimet në trajtimet e kancerit dhe sëmundjeve të zemrës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Sy të kuq”, llojet, simptomat dhe si mund ta parandalojmë
5 mënyra për t’i mbajtur sytë tuaj të shëndetshëm
