Lufta mes Kinës dhe Tajvanit nuk duket larg.
Forcat e Armatosura të Taipeit vazhduan edhe dje të zhvillojnë stërvitje ushtarake duke simuluar forcat e përbashkëta kundër një armiku pushtues nga deti në Tajvanin jugor. Tanke amfibe dhe ushtarë të Korpusit Detar u panë duke qëlluar në objektiva në bazën detare Kaohsiung. Tensioni në Paqësor është ende i lartë me Kinën, e cila, siç u riafirmua në kongresin e fundit të Partisë Komuniste Kineze nga Presidenti Xi Jinping, beson se “ribashkimi” i ishullit me gjigantin aziatik është vetëm çështje kohe.
Ndërkohë, 15 avionë kinezë dhe katër anije ushtarake kanë kryer bastisje në orët e fundit në zonat përreth Tajvanit. Ministria e Mbrojtjes e ishullit e raportoi atë në Twitter, duke shpjeguar se 6 prej avionëve kinezë kaluan Zonën e Identifikimit Ajror Tajvanez (ADIZ) ose vijën mesatare të ngushticës Formosa, një kufi jozyrtar i respektuar në heshtje nga Taipei dhe Pekini në vitet e fundit, por e cila është shkelur disa herë gjatë muajve të fundit nga forcat kineze.
Midis avionëve që morën pjesë në bastisje ishin luftarakë të Ushtrisë Kineze J-10 dhe SU-30.
Sipas ministrisë, forcat ajrore të ishullit kanë monitoruar situatën me patrullat luftarake ajrore dhe detare dhe sistemet e raketave me bazë tokësore.
Presidenti kinez Xi Jinping ka thënë se Kina do të fokusohet në përgatitjen për luftë, pasi siguria e vendit është gjithnjë e më e paqëndrueshme dhe e pasigurt.
“Pekini do të forcojë plotësisht stërvitjen ushtarake dhe do të përgatisë ushtrinë për çdo luftë,” tha pak kohë më parë Xi Jinping. Siguria e Kinës është gjithnjë e më e paqëndrueshme dhe e pasigurt. Paralajmërimi i tij vjen pasi Xi muajin e kaluar bëri thirrje për zhvillim më të shpejtë ushtarak, besim dhe forcë në teknologji dhe mbrojtje të interesave të Kinës jashtë vendit, duke rritur gjasat për konflikt të mëtejshëm.
Njoftimi i Xi se Kina do të fokusohet në përgatitjen për luftë do të nxisë frikën se kombi mund të pushtojë ishullin vetëqeverisës të Tajvanit, të cilin Pekini e pretendon si të tijin. Kina, e cila ka ekonominë e dytë më të madhe në botë, ka kërcënuar vazhdimisht se do të aneksojë Tajvanin me forcë nëse është e nevojshme.
Nëse Kina do të sulmonte Tajvanin, konflikti pothuajse me siguri do të përfshinte Shtetet e Bashkuara, të cilat i ofrojnë Tajvanit armë mbrojtëse dhe janë të detyruara me ligj t’i trajtojnë kërcënimet ndaj ishullit si çështje të “shqetësimit serioz”, së bashku me aleatët e saj të traktatit, ku më e rëndësishme dhe më e afërta gjeografikisht është Japonia.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë thënë më parë se do t’i dilnin në mbrojtje Tajvanit, nëse ai sulmohet nga Kina.
Kina dhe Tajvani kanë një mosmarrëveshje të gjatë mbi sovranitetin e ishullit. Kina e konsideron Tajvanin si pjesë të territorit të saj, më saktë një provincë, por shumë tajvanezë duan që ishulli të jetë i pavarur.
Nga viti 1683 deri në 1895, Tajvani sundohej nga dinastia Qing e Kinës. Pasi Japonia shpalli fitoren e saj në Luftën e Parë Sino-Japoneze, qeveria Qing u detyrua t’ia dorëzonte Tajvanin Japonisë. Ishulli ishte nën sundimin e Republikës së Kinës pas Luftës së Dytë Botërore, me pëlqimin e aleatëve të saj, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe. Udhëheqësi i Partisë Nacionaliste Kineze, Chiang Kai-shek, iku në Tajvan në vitin 1949 dhe krijoi qeverinë e tij pasi humbi Luftën Civile ndaj Partisë Komuniste dhe liderit të saj Mao Ce Dun. Djali i Chiang vazhdoi të sundonte Tajvanin pas babait të tij dhe filloi demokratizimin e Tajvanit, shkruan DailyMail. Në vitin 1980, Kina paraqiti një formulë të quajtur “një vend, dy sisteme”, sipas së cilës Tajvanit do t’i jepej autonomi e konsiderueshme nëse pranonte ribashkimin kinez. Tajvani e refuzoi ofertën.
Tajvani sot, me kushtetutën e vet dhe udhëheqësit e zgjedhur në mënyrë demokratike, pranohet gjerësisht në Perëndim si një shtet i pavarur.
Por statusi i saj politik mbetet i paqartë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kina do të pushtojë Tajvanin deri në 2025”
“AlJazeera”: Çfarë e pret botën në 2023?
