MENU
klinika

Analiza

Turqia, Erdogan dhe shumë pikëpyetje…

28.01.2023 - 10:00

Administrata Biden po vazhdon me synimin e saj për të furnizuar Turqinë me 40 avionë të rinj luftarakë F-16 dhe për të përmirësuar 80 nga më të vjetrit e vendit.

Megjithatë, do të ishte mirë nëse fillimisht do t’i përgjigjej një pyetjeje të rëndësishme: si mundet një anëtar i NATO-s të injorojë aleancën së cilës i përket, të kërcënojë drejtpërdrejt një anëtar tjetër me luftë, t’i afrohet politikisht dhe të sigurojë sisteme të armëve moderne nga një vend që është padyshim një konkurrent gjeopolitik – nëse jo një rival apo armik i aleancës – por gjithashtu pengon zgjerimin e NATO-s dhe për këtë arsye kontribuon në dobësimin e saj.

Në fakt, pas protestave të fundit kundër Turqisë në Suedi, të cilat kulmuan me aktin e papranueshëm dhe të dënueshëm të djegies së Kuranit nga turmat e ekstremit të djathtë, presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan “ngriu” bisedimet për zgjerimin e NATO-s me dy vendet kandidate, Suedia dhe Finlanda.

Sjellja e Turqisë lind shumë pikëpyetje të arsyeshme, të cilat nuk kufizohen vetëm në veprimet që i interesojnë kryesisht Greqisë.

Turkey’s Prime Minister Tayyip Erdogan addresses members of parliament from his ruling AK Party (AKP) during a meeting at the Turkish parliament in Ankara June 25, 2013. Turkish anti-terrorism police detained 20 people in raids in the capital Ankara on Tuesday in connection with weeks of anti-government protests across the country, media reports said. The unrest began at the end of May when police used force against campaigners opposed to plans to redevelop a central Istanbul park. The protest spiralled into broader demonstrations against Prime Minister Tayyip Erdogan and his government. REUTERS/Umit Bektas (TURKEY – Tags: POLITICS) – RTX1102A

Për sa i përket shitjes së F-16-ve, përpjekja do të duhet të kalojë përmes një Kongresi ngurrues ku do të ketë një debat rreth asaj se sa një aleate e besueshme është Turqia.

Nuk janë vetëm kërcënimet e drejtpërdrejta të pashembullta të Erdoganit për pushtimin e Greqisë dhe numri në rritje i inkursioneve turke në hapësirën ajrore greke dhe mbi territorin grek, të cilat padyshim janë një çështje shqetësimi të thellë për Athinën.

Është sjellja e Turqisë në përgjithësi, me blerjen e S-400 të prodhuar nga Rusia që kryeson listën e veprimeve që irriton shumë në të dy anët e rreshtit.

Lëvizjet e tjera përfshijnë qëndrimin e Ankarasë ndaj Sirisë, ku po përgatitet të sulmojë edhe një herë kurdët, një nga aleatët më besnikë të Amerikës, si dhe pengimit të zgjerimit të NATO-s.

Muslims gathered outside the Hagia Sophia in Istanbul, Turkey, on July 10, 2020 to celebrate the historic cathedral’s conversion into a mosque. Following a court decision, the Ayasofya, as it’s known in Turkish, will host Islamic prayers starting July 24, fulfilling a long term goal of President Recep Tayyip Erdogan. (Photo by Diego Cupolo/NurPhoto)

Në shkelje të parimit që drejton shitjet e armëve amerikane për aleatët, “Turqia duket se beson se pasi të ketë armë amerikane, ajo është e lirë t’i përdorë ato kundër interesave të Amerikës, aleatëve, partnerëve dhe në kundërshtim me ligjin amerikan, Siç theksoi kohët e fundit koalicioni #NoJetsForTurkey në një deklaratë që përfshinte një numër argumentesh thelbësore që administrata dhe Kongresi Biden nuk mund dhe nuk duhet t’i hedhin poshtë lehtë.

Greqia është e para që dëshiron një Turqi të qëndrueshme dhe të besueshme që nuk po kërcënon një aleat tjetër në NATO.

Kjo duhet të jetë edhe qasja e Uashingtonit, dhe përmes këtij prizmi të vazhdojë në lidhje me shitjen e mundshme të avionëve të avancuar në Ankara.

Burimi: Gazeta greke Kathimerini

Përktheu dhe përshtati: Konica.al