Nga pikëpamja e Ukrainës, është jetike që ata ta bëjnë një gjë të tillë. Në vetvete, momentumi nuk do ta fitojë luftën, por është themeli për gjithçka tjetër, duke përfshirë pistën e dytë: mbështetjen e palëkundur perëndimore për përpjekjet e Ukrainës. Putini ka llogaritur se Perëndimi do ta braktiste Ukrainën, ose të paktën do ta detyronte atë të vendosej për një paqe të pabarabartë. Prandaj ai është përpjekur të përballet me ndryshimet në fushëbetejë duke e ndërprerë furnizimin me gaz në Evropë dhe duke paralajmëruar luftë bërthamore.
Këto kërcënime kanë rezultuar të kundërta, duke i bindur qeveritë perëndimore se humori i Putinit do të ishte i rrezikshëm. Dorëzimi ndaj Kremlinit sot, sikurse në vitin 2014 kur Rusia e sulmoi për herë të parë Ukrainën, do ta krijonte vetëm skenën për konfliktin e radhës. Prandaj, armët perëndimore do të vazhdojnë të shpërndahen drejt lindjes dhe gazi rus nuk do të rrjedhë më asnjëherë drejt perëndimit në sasi të mëdha. Ky dimër do të jetë i vështirë—dhe dimri tjetër mund të jetë edhe më i keq, veçanërisht nëse kërkesa kineze për energji ringjallet, duke e rritur çmimin e naftës dhe gazit. Megjithatë, për aq kohë sa Ukraina po shënon progres në fushëbetejë, vendosmëria evropiane do të zgjasë.
Pista e tretë përfshin pjesën tjetër të botës. Kina vazhdon ta mbështesë Rusinë në mënyrë të hapur. India dhe shumë vende në zhvillim i kanë qëndruar prapa, të irrituara nga kërkesat që edhe ato të regjistrohen në axhendën e Perëndimit kur Perëndimi shumë shpesh e injoron të tyren. Megjithatë, edhe këtu Putini po e humb mbështetjen. Putini pati një pritje indiferente nga kolegët e tij udhëheqës në samitin e Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait në muajin shtator. Në tetor, në një votim në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së për aneksimin rus, Putin pësoi humbjen e tij më të madhe që nga pushtimi i Ukrainës.
As rusët dhe as ukrainasit nuk janë ende gati të dorëzojnë armët
Këto tri pista të para po puqen në të katërtën: presioni ndërkombëtar në rritje për t’i dhënë fund luftimeve. Në këto kohë të vështira, lufta është e vështirë të përballohet. OECD, një klub i vendeve kryesisht të pasura, vlerëson se do të kushtojë 2.8 trilionë dollarë në vitin 2023. Mungesa e armëve në Perëndim do të bëhet një shqetësim në rritje. Prandaj, shumë bisedë pritet të bëhet në vitin 2023 për skenarët e paqes.
Problemi është se as rusët dhe as ukrainasit nuk janë ende gati t’i dorëzojnë armët. Putini ose do të dëshirojë të luftojë, duke vënë bast se ai mund ta bëjë një ofensivë dhe të rifitojë momentumin, ose ta ngrijë konfliktin, me synimin për të parandaluar që Ukraina të bëhet një demokraci e begatë dhe paqësore evropiane. Volodymyr Zelensky, presidenti i Ukrainës, i ngazëllyer me sukses, është zotuar ta marrë përsëri të gjithë territorin që vendi i tij ka humbur që nga viti 2014. Vendet perëndimore këmbëngulin se Ukraina e vetme duhet të vendosë se kur do të negociojë. Në realitet, megjithatë, janë vetë ukrainasit që paguajnë për luftën. Në një moment të caktuar, vetë ukrainasit do të ushtrojnë presion për negociim.
Lufta përfundon në Moskë
Koha e atij momenti ndoshta do të përcaktohet nga pista e pestë dhe më e pasigurta. Që paqja të jetë e qëndrueshme, diçka duhet të ndryshojë në Moskë. Armët e tij bërthamore nënkuptojnë se një dorëzim nuk mund t’i imponohet Kremlinit me forcën e armëve. Në vend të kësaj, rusët do të duhet të kuptojnë të vërtetën se Putini po e shpërdoron jetën e tyre në një luftë të kotë dhe të pafitueshme.
Putini mund të përdorë armë kimike ose bërthamore, megjithëse edhe kjo nuk do ta hapte rrugën drejt një fitoreje ruse. Më shumë gjasa ai do t’i shkurtojë humbjet e tij në një përpjekje për ta kapur pushtetin ose për t’u braktisur nga elitat. Viti 2023 do të fillojë me shpresën e Putinit për diçka që do të ndodhë: ndryshimi i momentumit në fushëbetejë, ndihma ushtarake kineze, çarja e unitetit evropian ose perspektiva e një Donald Trumpi të rizgjedhur që ta braktisë Ukrainën. Putini e di se çdo gjë është e mundur në luftë. Por ai duhet të dijë gjithashtu se rrjedha e zhvillimeve është kundër tij.
Edward Carr: Zëvendës redaktor, The Economist
