Drejtori i CIA-s, william Burns, tha se agjencia e inteligjencës vlerëson se gjashtë muajt e ardhshëm do të jenë “kritikë” për Ukrainën përballë një pushtimi rus, duke shtuar se rusët kanë bërë disa përfitime të vogla javët e fundit. Duke folur në një ngjarje të politikës së jashtme në Universitetin Georgetoën në Uashington DC, Burns tha gjithashtu se agjencia beson se presidenti kinez Xi Jinping është disi i kthjelluar nga lufta në Ukrainë, por se do të ishte gabim të nënvlerësohej angazhimi i Pekinit dhe Moskës për partneritetin e tyre të përbashkët. Rusia dhe Kina nënshkruan një partneritet “të pakufizuar” shkurtin e kaluar, pak para se forcat ruse të pushtonin Ukrainën, dhe lidhjet e tyre ekonomike janë forcuar ndërsa lidhjet e Rusisë me Perëndimin janë dobësuar. Kina është përmbajtur nga dënimi i operacionit të Rusisë kundër Ukrainës, por ka qenë e kujdesshme që të mos ofrojë mbështetje të drejtpërdrejtë materiale për Rusinë, e cila mund të shkaktojë sanksione perëndimore si ato të vendosura ndaj Moskës.
Reagimi i CIA
Por Burns, i cili së fundmi udhëtoi në Ukrainë për t’u takuar me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, tha se Xi ka të ngjarë të ishte i befasuar dhe i mërzitur nga ajo që ai e përshkroi si performancën e dobët të ushtrisë ruse. Burns shtoi se miqësia midis Rusisë dhe Kinës nuk është plotësisht e pakufishme. “Mendoj se është gabim të nënvlerësohet përkushtimi i ndërsjellë ndaj atij partneriteti, por nuk është një miqësi krejtësisht pa kufij”, tha Burns. Pushtimi rus ka nxitur shqetësimet perëndimore se Kina mund të bëjë një lëvizje të ngjashme në Tajvan, një ishull që Pekini pretendon se është territori i saj. Sipas Burns, presidenti kinez Xi ka ende ambicie serioze mbi Tajvanin dhe paralajmëroi se një konflikt mbi kombin ishull do të ishte “veçanërisht për të ardhur keq” për të gjithë të përfshirët. Burns tha gjithashtu se SHBA-ja e dinte “si një çështje inteligjence” se Xi kishte urdhëruar ushtrinë e tij të ishte gati për të pushtuar Tajvanin deri në vitin 2027. “Kjo nuk do të thotë se ai ka vendosur të pushtojë në 2027 ose ndonjë vit tjetër, por është një kujtesë për serioziteti i fokusit dhe ambicies së tij”, pohoi Burns. Gjatë fjalimit të Burns, u publikua lajmi se një balonë e supozuar spiune kineze kishte fluturuar mbi SHBA për disa ditë dhe se zyrtarë të lartë amerikanë e kishin këshilluar presidentin Joe Biden të mos e rrëzonte nga frika se mbeturinat mund të përbënin një kërcënim sigurie.
Kina, një rrezik
Burns nuk e komentoi këtë, por e quajti Kinën “sfidën më të madhe gjeopolitike” me të cilën përballet SHBA tani. “Konkurrenca me Kinën është unike në shtrirjen e saj dhe me të vërtetë zhvillohet në pothuajse çdo fushë, jo vetëm ushtarake dhe ideologjike, por edhe ekonomike, teknologjike, çdo gjë nga hapësira kibernetike në vetë hapësirën. Është një konkurrencë globale në mënyra që mund të jenë më intensiv se konkurrenca me sovjetikët”, tha ai. Burns foli gjithashtu për çështjet në Lindjen e Mesme, duke thënë se qeveria iraniane është gjithnjë e më e alarmuar nga zhvillimet brenda vendit, duke përmendur guximin e asaj që ai e përshkroi si “kapelë” ndaj grave iraniane. Ai gjithashtu shprehu shqetësimin për mundësinë e dhunës më të madhe midis izraelitëve dhe palestinezëve.
Alarmohet SHBA
SHBA është e shqetësuar nga aktiviteti ushtarak i Kinës pranë Tajvanit, të cilin e quajti “provokues” dhe “destabilizues. Kina e portretizon profilin e saj ushtarak si krejtësisht mbrojtës, pasi sipas saj ajo po mbron të drejtat e saj sovrane nga Tajvani deri në Detin Jugor të Kinës dhe kufirin e saj të gjatë dhe të diskutueshëm malor me Indinë. Por kjo nuk i pëlqen aspak SHBA-së dhe shumë fqinjë të Kinës e shohin këtë qëndrim si agresiv dhe kanë rritur praninë e tyre me qëllim që të frenojnë përpjekjet e Kinës për të ndryshuar faktet që janë në terren. Kina, pasi për vite të tëra ka rritur shpenzimet ushtarake, tani mburret se është shteti i dytë në botë me buxhetin më të madh të mbrojtjes pas SHBA. Ku vetëm për këtë vit buxheti i Kinës arriti në rreth 209 miliardë dollarë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kufiri” që ndan miqësinë mes Xi Jinping dhe Putin
A do t’i ofrojë Kina ndihmë financiare Rusisë?
