Emmanuel Macron hodhi zarin në reformimin e sistemit të pensioneve të Francës. Nuk dihet se çfarë qëlloi për të.
E vendosur në një sfond protestash, ku dy të tretat e popullsisë janë kundër planit të presidentit, qeveria e tij e pakicës ka përdorur anashkalimin e një votimi parlamentar që Macron mendoi se do ta humbiste.
Ndryshimet janë të nevojshme për të mbyllur deficitin e pensioneve në një vend me një popullsi të plakur.
Por mënyra se si Macron është përpjekur të kalojë reformën e lë presidentin dhe Francën me një deficit demokratik.
Në nxitjen e një pushteti të posaçëm kushtetues, Macron ka vënë bast se shanset e qeverisë së tij për të mbijetuar një votë mosbesimi që do të pasojë tani janë më të mëdha se sa ishin shanset për të fituar mbështetje parlamentare për reformat e tij në mënyrën normale.
Besueshmëria e mandatit të tij të dytë si president varet nga kalkulimet e tij.
Ai duhet të shpresojë se ato janë më të sakta se vlerësimi i tij se ai mund të mbështetet te Les Républicains konservatore për ta ndihmuar.
Probabiliteti është që votimi i mosbesimit të dështojë dhe reformat e tij të zbtohen.
Por nuk duhet të kishte arritur deri këtu.
Ndryshimi i sistemit të pensioneve të Francës do të ishte gjithmonë jashtëzakonisht i vështirë. Grevat ishin një e pashmangshme.
Macron nuk është gjithashtu i panjohur me nenin 49.3 që mund të anashkalojë votat parlamentare: qeveria e tij e ka përdorur atë 10 herë më parë.
Por këtë herë Macron nënvlerësoi shkallën e kundërshtimit të tij. Miliona njerëz e kanë ndjerë nevojën për të protestuar që nga janari.
Macron nuk arriti t’i bindë votuesit dhe parlamentarët për domosdoshmërinë e vizionit të tij; diçka që ka qenë jetike që kur ai humbi shumicën e tij parlamentare vitin e kaluar.
Metoda e tij e lartë për t’ia imponuar atij vizioni vendit – pa marrë parasysh meritat e tij – tani rrezikon ta kthejë shqetësimin në trazira, potencialisht në shkallën e protestave të ‘jelekverdhëve’ të vitit 2018 që shkatërroi mandatin e tij të parë.
Macron ka të drejtë se Franca duhet të ndryshojë sistemin e saj të pensioneve me pagesë dhe se më shumë njerëz duhet të punojnë për të ndihmuar financimin e shërbimeve publike. Pensionistët e Francës pritet të rriten nga 16 milionë në 21 milionë deri në vitin 2050. Ndërkohë, borxhi i saj publik i akumuluar qëndron në mbi 113 për qind të prodhimit të brendshëm bruto.
Reformat e presidentit do të rrisin moshën minimale të daljes në pension nga 62 në 64 vjeç, duke e barazuar me fqinjët e saj në BE dhe do të kërkojnë 43 vjet punë për të marrë një pension të plotë.
Megjithatë, metoda e Macron nuk ishte e duhura. Pasi fitoi votat e nevojshme në Senat javën e kaluar, ai duhet ta kishte lënë projektligjin të shkonte për votim në Asamblenë Kombëtare. Një votim i dështuar do të kishte sinjalizuar se ai duhej të rivlerësonte dhe riformulonte reformën. Në afat të shkurtër, e ardhmja e kryeministres së tij, Élisabeth Borne, është e pasigurt. Por ka pyetje më të rënd%sishme për një afat më të gjatë.
Les Républicains kanë mbështetur prej kohësh dhe kanë bërë fushatë për reformën e pensioneve. Nëse Macron nuk mund të mbështetej tek ata për një shumicë, edhe pas disa kompromisesh thelbësore, çfarë shprese mund të ketë për ambicie të tjera për pjesën e mbetur të presidencës së tij deri në vitin 2027?
Jo shume. Dhe kjo rrezikon trashëgiminë e tij, që ka bërë Francën më konkurruese.
Macron u zotua për një stil më konsensual, më pak nga lart-poshtë të politikës franceze.
Duke u përpjekur të kalojë reformat e tij me detyrim, ai po humbet fuqi vazhdimisht.
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Francezëve iu është mbushur kupa…
