Energjia, inteligjenca artificiale, fuqizimi ekonomik dhe madje edhe tema e Arktikut. Pas dy orësh bisedimesh me dyer të mbyllura në Kremlin, e ndjekur nga një seancë publike në prani të delegacioneve përkatëse, dalin në pah detajet e para të takimit ballë për ballë mes Vladimir Putin dhe Xi Jinping.
Putin foli dje për një “shkëmbim të sinqertë dhe thelbësor pikëpamjesh” që u zhvillua me të ftuarin e tij dhe renditi temat dhe objektivat që Moska synon të arrijë me mbështetjen e Pekinit. Presidenti rus shpjegoi se pothuajse të gjitha parametrat për ndërtimin e gazsjellësit Poëer of Siberia 2 për eksportin e gazit rus në Kinë janë rënë dakord.
“Rusia është në gjendje të plotësojë nevojat në rritje të Kinës,” tha Putin ndërsa njoftoi “zgjerimin e bashkëpunimit energjetik midis Rusisë dhe Kinës” duke deklaruar se me potencialin e tyre të dy vendet mund të bëhen “liderë në inteligjencën artificiale”. Deri tani asgjë e papritur.
Risia e vërtetë, ose të paktën fakti që u ngrit kur të gjithë prisnin çështje të tjera, qëndron në vullnetin kino-rus për të krijuar një grup të përbashkët pune për zhvillimin e rrugës detare të Arktikut.
“Ne e shohim bashkëpunimin me partnerët kinezë në zhvillimin e potencialit tranzit të rrugës së Arktikut si premtues. Ne jemi të gatshëm të krijojmë një trup të përbashkët pune për zhvillimin e rrugës veriore”, theksoi Putin. Pse dy liderët folën për rrugën e Arktikut? Lajmi ka kuptim nëse lidhim Arktikun me energjinë. Po, sepse Moska mund të llogarisë në disa projekte aktive që janë të lumtur të marrin çdo financim të mëtejshëm kinez, Yamal LNG dhe Arctic LNG 2, për shembull, u zhvilluan bashkërisht nga Rusia dhe Kina.
Ne detaje, kompanitë kineze CNPC dhe Silk Road Fund zotërojnë përkatësisht 20% dhe 9.9% të Yamal LNG. Megjithatë, në projektin Arktik LNG 2, CNPC kineze dhe CNOOC zotërojnë të dyja 10% të aksioneve. Kujtojmë se projekti i parë është funksional që nga fundi i vitit 2017, ndërsa i dyti duhet të nisë prodhimin në fund të vitit 2023. Dy projektet e Arktikut u krijuan për të nxjerrë sasi të mëdha gazi për t’u rishitur blerësve të jashtëm.
Tani, duke gjykuar nga fjalët e Putinit, është e sigurt të supozohet se kompanitë kineze të përfshira në fund mund të bashkohen edhe me kompaninë e naftës Rosneft për t’i bërë operacionet edhe më efikase.
Megjithatë, që shumë përpara shpërthimit të luftës në Ukrainë, Kina ka filluar të rrisë praninë e saj në Arktik përmes partneriteteve të gjera me Rusinë, në fusha duke përfshirë portet dhe aeroportet me shumë qëllime, nxjerrjen e energjisë së lartpërmendur, për të mos përmendur kërkimin shkencor dhe shkëmbimi i të dhënave të inteligjencës, vëzhgimit dhe zbulimit.
Edhe nëse Pekini i konsideron zonat e tjera si thelbësore, si Deti i Kinës Jugore dhe Indo-Paqësori, Dragoi, falë afërsisë së tij me Moskën, po e shikon gjithnjë e më shumë rrugën e Arktikut me më shumë interes. Ne mund të argumentojmë se Kina dëshiron një “Arktik të hapur” në të cilin të vendosë Rrugën Polare të Mëndafshit, krahun e vjetër të Brezit dhe Rrugës, i cili, fillimisht i synuar, ishte krijuar për të garantuar Republikën Popullore të Kinës një furnizim të qëndrueshëm me gaz natyror të lëngshëm si dhe një rrugë detare alternative për ato të përdorura tradicionalisht deri tani.
Një përdorim hipotetik i rrugës së Arktikut, në fakt, për Pekinin do të nënkuptonte uljen e mëtejshme të kostove të transportit global, ofrimin e një rruge alternative për kompanitë e transportit detar dhe tejkalimin e Dilemës së Malacca-s. Tregtia detare përbën gjithashtu rreth 60% të tregtisë totale dypalëshe midis Kinës dhe Bashkimit Evropian; mirë, rruga Arktike mund të zvogëlojë kohën e transportit midis Kinës dhe BE-së me një të tretën në krahasim me Kanalin e Suezit, duke ulur kostot, konsumin e karburantit dhe ndotjen.
Në të gjitha këto, Rusia do të merrte nga partneri i saj kinez njohuri të çmuara, ndihmë ekonomike dhe investime jetike.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
