Ndërsa konflikti ukrainas vazhdon ende të jetë i ndezur, me vëmendjen e botës në qytetin e Bakhmutit, Shtetet e Bashkuara nuk i heqin sytë nga armiku i tyre kinez.
Filipinet kanë identifikuar katër baza të reja ushtarake në të cilat amerikanët do të kenë akses: tre janë të vendosura në një ishull afër Tajvanit, i cili është gjithnjë e më i shqetësuar për qëndrimin agresiv të Pekinit.
Njoftimi zyrtar vjen në mes të tensioneve të tensionuara ndërkombëtare, pasi Uashingtonin është i shqetësuar për të ardhmen e Tajvanit, si dhe vendosmërinë në rritje të Kinës në Detin e Kinës Jugore.
Katër bazat u zgjodhën “për të rritur reagimin e vendit ndaj fatkeqësive, pasi selia do të përdoret gjithashtu për operacione humanitare dhe ndihme gjatë emergjencave dhe fatkeqësive natyrore”, tha zyra e presidentit të Filipineve Ferdinand Marcos Jr, në një deklaratë.
Katër baza të reja
Bazat janë ajo e Camilo Osias në Sta Ana dhe aeroportin Lal-lo, të dyja në provincën Cagayan, ajo e Melchor Dela Cruz, në Gamu, një në provincën Isabela, dhe në fund baza e Balabac, në Palawan. Isabela dhe Cagayan janë në ishullin kryesor të Luzon, me pamje nga veriu drejt Tajvanit, ndërsa Palawan është afër ishujve Spratly në Detin e Kinës Jugore. Fuqia strategjike e selisë së re i shtohet asaj nga pesë vende ekzistuese: Baza Ajrore Antonio Bautista në Palawan, Baza Ajrore Basa në Pampanga, Fort Magsaysay në Nueva Ecija, Baza Ajrore Benito Ebuen në Cebu dhe Baza Ajrore Lumbia në Mindanao. Drita jeshile për përdorimin e katër bazave të tjera nga SHBA u dha gjatë vizitës së Sekretarit të Mbrojtjes të SHBA Lloyd Austin në Manila.
Sipas marrëveshjes, Shtetet e Bashkuara mund të vendosin trupat e tyre në Filipine për qëndrime të zgjatura, si dhe të ndërtojnë dhe menaxhojnë objekte në bazat filipinase si për forcat amerikane ashtu edhe për ato filipinase. Megjithatë, Shtetet e Bashkuara nuk lejohen të krijojnë baza të përhershme ushtarake, ndërsa Filipinet kanë akses personal në anijet dhe avionët amerikanë. Të katër vendet janë vlerësuar nga ushtria filipinase dhe janë konsideruar “të përshtatshme dhe reciprokisht të dobishme”.
Mesazhi për Kinën
Guvernatori i Cagayan, Manuel Mamba, kishte kundërshtuar publikisht praninë, në provincën e tij nga frika se mos rrezikonte investimet kineze dhe bëhej një objektiv në një konflikt mbi Tajvanin.
Megjithatë, shefi i mbrojtjes së përkohshme të Filipineve, Carlito Galvez u tha gazetarëve se qeveria “tashmë kishte vendosur” për vendet dhe se Mamba kishte rënë dakord të “respektonte vendimin”. Në çdo rast, me këtë lëvizje Uashingtoni i ka dërguar, të paktën indirekt, një sinjal të qartë Kinës.
Nga ana e tij, Pekini kritikoi marrëveshjen, e përcaktuar nga ambasada e tij në Filipine si një pjesë integrale e “përpjekjeve të Shteteve të Bashkuara për të rrethuar dhe kontrolluar Kinën përmes aleancës së saj ushtarake me këtë vend”.
Reagimi i Pekinit
Reagimi i Kinës nuk vonoi, me Mao Ning, zëdhënës i Ministrisë së Jashtme, që premtoi se Dragoi “do të monitorojë nga afër situatën dhe do të mbrojë fuqishëm dhe me vendosmëri sovranitetin kombëtar dhe integritetin territorial”.
Edhe pse Tajvani është një ishull i pavarur, Kina e konsideron atë pjesë të territorit të saj dhe vazhdon të synojë “ribashkimin”, prandaj nuk dëshiron asnjë ndërhyrje nga Perëndimi. Tajvani është çështja më e ndjeshme territoriale e Kinës dhe një “mollë sherri” me Uashingtonin, i cili, si shumica e vendeve, mban vetëm lidhje jozyrtare me Taipein. Së fundmi marrëdhëniet u tensionuan edhe më shumë nga mbërritja e presidentes së Tajvanit, Tsai Ing-Wen në Nju Jork.
Kjo ngjalli reagimin e menjëhershëm të Pekinit, që e kërcënoi Washingtonin për pasoja serioze. SHBA-ja u përpoq të tregonte se ky ishte një reagim i tepruar i palës kineze, duke argumentuar se edhe presidentë të tjerë tajvanezë kanë kaluar tranzit më pare dhe kjo nuk ishte asgjë e pazakontë. Marrëdhëniet e dy shteteve kanë hyrë në një trajektore të rrezikshme, ndaj dhe është e kuptueshme se reagimi i Pekinit lidhur me vendimin e fundit nuk ishte dhe nuk do të jetë aspak dashamirës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
3 problemet madhore të demokracive të sotme
