Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Evropian, foli përkeqësimin e marrëdhënieve me Kinën të enjten, në një fjalim që zbuloi qëndrimin më të ashpër të Brukselit ndaj partnerit më të madh tregtar të Evropës për mallrat dhe aleancës me Rusinë.
“Shumë qartë, ajo mbajti një qëndrim shumë më realist ndaj Kinës sesa udhëheqësit e tjerë të shteteve evropiane në publik,” thotë Mikko Huotari, drejtor ekzekutiv në Merics, një institut me qendër në Berlin, i cili fokusohet tek Kina.
Përzgjedhja e Merics si mikpritëse e përbashkët për fjalimin duket se i shërbeu mesazhit. Merics ishte mes katër organizatave evropiane dhe 10 individëve të shënjestruar nga sanksionet kineze në vitin 2021, në shenjë proteste kundër sanksioneve të BE-së ndaj katër zyrtarëve kinezë për rolin e tyre të dyshuar në kryerjen e abuzimeve të të drejtave të njeriut në Xinjiang.
Von der Leyen nuk humbi kohë duke kritikuar mbështetjen e Pekinit për Moskën dhe personalisht Xi Jinping, udhëheqësin e Kinës.
“Larg nga shtyrja nga pushtimi mizor dhe i paligjshëm i Ukrainës, presidenti Xi po ruan miqësinë e tij “pa kufij” me presidentin rus Vladimir Putin”, tha ajo në fillim të fjalimit të saj.
Von der Leyen do të udhëtojë në Kinë javën e ardhshme me presidentin francez Emmanuel Macron.
Ajo bëri thirrje për “çrrezikimin” e marrëdhënieve të BE-së me Kinën, duke shënuar të paktën një ndryshim retorik me politikën e SHBA-së për “shkëputje” në tregtinë me Kinën, kryesisht në fushat e teknologjisë.
“Çrrezikimi” i BE-së nënkupton vendosjen e kufizimeve në tregtinë e teknologjive shumë të ndjeshme ku përdorimi ushtarak nuk mund të përjashtohet ose ku ka shkelje të të drejtave të njeriut. Komisioni po shqyrtonte gjithashtu krijimin e një mekanizmi për shqyrtimin e investimeve jashtë shtetit nga kompanitë e BE-së në një numër të vogël teknologjish të ndjeshme që mund të rrisin aftësitë ushtarake të rivalëve, shtoi von der Leyen.
Presidenti i Komisionit tha gjithashtu se BE-ja do të duhet të “rivlerësojë” Marrëveshjen Gjithëpërfshirëse për Investimet me Kinën, një marrëveshje tregtare që nuk u ratifikua dhe ka ngecur që nga viti 2021.
“Ne duhet të pranojmë se bota dhe Kina kanë ndryshuar në të fundit tre vjet dhe ne duhet të rivlerësojmë CAI në dritën e strategjisë sonë më të gjerë të Kinës, “tha ajo.
Noah Barkin, një këshilltar i lartë me konsulencën e Grupit Rhodium, e sheh fjalimin e von der Leyen si një “pikë të madhe ndryshimi në mënyrën se si Europa i përcakton sfidat e paraqitura nga Kina”.
“Ajo ka vendosur kushtet e debatit, me dy mesazhe të rëndësishme”, thotë Barkin. “E para është se Evropa duhet të ketënjë pikëpamje të qartë të Kinës bazuar në atë që thotë dhe bën, jo bazuar në atë që Evropa shpreson se do të jetë.
“Së dyti, ajo është duke e vënë fokusin në mënyrë të vendosur te siguria ekonomike, pas disa vitesh në të cilat politika e BE-së ndaj Kinës ka lëvizur dhe i mungojnë idetë e reja,” shton ai.
“Në përdorimin e kuadrit të heqjes së rrezikut dhe duke hedhur poshtë idenë e shkëputjes, von der Leyen po e përcakton strategjinë e BE-së ndaj Kinës si të ndryshme nga ajo e SHBA-së, duke përqafuar elementë të rëndësishëm të qasjes së SHBA-së.”
Theresa Fallon, drejtoreshë e Qendrës për Studimet e Rusisë për Evropën Azi, një institut kërkimor në Bruksel, thotë se fjalimi tregoi një ndryshim që ka ndodhur në të menduarit e BE-së për Kinën që kur i përcaktoi lidhjet me Kinën në vitin 2019 si ato me një “partner për bashkëpunim dhe negocim, një konkurrent ekonomik dhe një rival sistemik”.
“Shporta më e madhe tani është ajo e rivalit sistemik. Dy koshat e tjerë janë zvogëluar në madhësi,” thotë Fallon.
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Prit dhe shiko’, strategjia e suksesshme e Kinës
