Porti i Hamburgut, porti më i madh detar i Gjermanisë, konsiderohet si porta e vendit drejt botës. Por mbi të gjitha, është një portë për në Kinë, e cila është klienti më i madh i portit. Vetëm në gjysmën e parë të vitit 2022, më shumë se 1.3 milionë kontejnerë nga Kina mbërritën këtu.
Tani, gjigandi kinez i transportit COSCO dëshiron të marrë një 35% të aksioneve në port dhe operatorët e tij do ta donin gjithashtu këtë. Ata thonë se kjo do ta bënte terminalin e kontejnerëve një qendër kryesore të transportit në Evropë për kompaninë më të madhe të transportit në botë. Por Ministria e Ekonomisë në Berlin ka rezerva dhe mund të mos e miratojë investimin e COSCO-s në portin e Hamburgut. Mosmarrëveshja mbi përfshirjen e COSCO-s ilustron se si rimendimi i lidhjeve me Kinën ndikon në ekonominë gjermane.
Varësia e Gjermanisë nga gazi rus është dëshmuar të jetë një pikë e dobët pas pushtimit rus të Ukrainës. Ky realizim ka bërë që qeveria të rishikojë edhe marrëdhëniet e vendit me Kinën. Rreth 5000 kompani gjermane operojnë sot në Kinë.
Si të përballemi me një autokraci që ka qenë partneri më i madh tregtar i Gjermanisë për vite me radhë? Si të veprohet me vendin që dokumentet e BE-së i referohen si “partner”, “konkurrent” dhe “rival strategjik” – me zhvendosjen e ekuilibrit drejt këtij të fundit?
“Fundi i naivitetit”
Ministri gjerman i Ekonomisë dhe Zëvendës-Kancelari, Robert Habeck nga Partia e Gjelbër, ka njoftuar tashmë një “politikë më të fortë tregtare” ndaj Kinës. “Koha e naivitetit ndaj Kinës ka mbaruar,” deklaroi Habeck në mesin e shtatorit pas një takimi të ministrave të ekonomisë të G7.
Në maj, Habeck mohoi garancitë e VW Group për investime në Kinë. Kjo erdhi si një tronditje: Për dekada, biznesi i kompanive gjermane në Kinë ishte mbështetur nga garanci si për investimet ashtu edhe për eksportet.
“Në të ardhmen e afërt, nëse kompanitë gjermane duan të investojnë, nëse bëjnë tregti me Kinën, ato ka të ngjarë ta bëjnë këtë me rrezikun e tyre dhe nuk do të jenë më në gjendje të mbështeten në garancitë dhe masat mbrojtëse të qeverisë”, thotë eksperti kinez Tim Rühlig. Këshilli Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë (DGAP). Ai sheh një ndryshim kursi: qeveria gjermane “nuk dëshiron më të ofrojë stimuj për kompanitë gjermane për të zgjeruar biznesin në Kinë”, thotë Rühling për DW në një intervistë.
Por gjithsesi kjo nuk i pengon ata ta bëjnë këtë. Sipas një studimi nga Jürgen Matthes, një ekonomist në Institutin Ekonomik Gjerman (IW), industria gjermane investoi rreth 10 miliardë euro në Kinë vetëm në gjysmën e parë të këtij viti – një shifër rekord.
Prodhuesit e makinave dhe kompanitë kimike në veçanti po vazhdojnë të kërkojnë një terren në tregun kinez. Sipas një studimi të publikuar nga Rhodium Group në mes të shtatorit, katër gjigantët industrialë gjermanë – prodhuesit e makinave VW, BMW, Mercedes dhe kompania kimike BASF – përbëjnë vetëm një të tretën e investimeve direkte evropiane në Kinë.
Apo është e mbivlerësuar varësia?
80% e investimeve evropiane bëhen nga vetëm 10 kompani të mëdha evropiane, sipas Jörg Wuttke, president i Dhomës Evropiane të Tregtisë në Kinë. “Të tjerët nuk po largohen nga Kina, por aktualisht janë të interesuar në vende të tjera për investime të reja dhe po mendojnë gjithashtu për diversifikimin,” vëren Wuttke.
Megjithatë, dhjetë kompanitë kryesore të Evropës varen shumë nga Kina, paralajmëron ai, duke vënë në dukje varësinë nga Kina për importet e elementeve të tokës së rrallë, produkteve paraprake për industrinë farmaceutike dhe për sistemet fotovoltaike. Por varësia nga Kina është thelbësisht e ndryshme nga mbështetja në energjinë ruse, thotë ai: “Ne kemi një tubacion me naftë dhe gaz nga Rusia. Por nga Kina, ne kemi një “tubacion” me lodra, mobilje, pajisje sportive, veshje, këpucë. Shumica e këtyre produkteve – do të thosha se 90% e tyre – janë lehtësisht të riprodhueshme diku tjetër.”
Rreth 3% e vendeve të punës gjermane varen nga eksportet në Kinë, thekson ekonomisti Matthes. “Kjo është mbi 1 milion vende pune. Ky është një numër i konsiderueshëm, por mbi 45 milionë njerëz janë të punësuar sot në Gjermani,” thotë ai dhe përfundon: “Në nivel makroekonomik, varësia nga Kina si treg eksporti është e rëndësishme, por është e rëndësishme. jo aq i madh sa raportet e medias shpesh tregojnë të jetë.”
Presioni nga Partia e Gjelbër
Megjithatë, brenda qeverisë së re të koalicionit të qendrës së majtë të Gjermanisë, të socialdemokratëve (SPD), neoliberalëve demokratë të lirë (FDP) dhe ambientalistëve të Gjelbrit, këta të fundit në veçanti po u bëjnë presion kompanive që të rimendojnë lidhjet e tyre me Kinën.
Në fillim të shtatorit, Ministrja e Jashtme Annalena Baerbock u tha udhëheqësve të biznesit: “Ne nuk mund të lejojmë vetëm të shpresojmë se gjërat nuk do të jenë aq keq në fund të fundit me këto regjime autokratike.” Politikani i Partisë së Gjelbër, i cili qëndron për “një politikë të jashtme të bazuar në vlera dhe feministe”, njoftoi zhvillimin e një strategjie të re për Kinën si pjesë e një Strategjie të re të Sigurisë Kombëtare. “Është e rëndësishme për qeverinë gjermane dhe për mua personalisht që ne të transferojmë atë që kemi mësuar nga varësia jonë nga Rusia në strategjinë tonë të re për Kinën”, thotë ajo.
Ministria e Ekonomisë po shqyrton mënyra për të inkurajuar kompanitë që të drejtohen drejt vendeve të tjera aziatike, në vend të Kinës. Investimet e qeverisë dhe garancitë e eksportit janë duke u rivlerësuar. Banka KfW në pronësi të qeverisë do të shqyrtojë nëse mund të zvogëlojë programin e saj në Kinë dhe në vend të kësaj të ofrojë më shumë kredi për biznesin në vende duke përfshirë Indonezinë.
Vitin e kaluar, Federata e Industrive Gjermane (BDI) po debatonte tashmë rregullat për bashkëpunimin e politikës së tregtisë së jashtme me autokracitë. Ai sugjeroi një “koncept të bashkëjetesës së përgjegjshme në politikën e jashtme ekonomike dhe kufij të qartë për çdo bashkëpunim”.
Për shumë drejtues, megjithatë, ndryshimi i kursit në Ministrinë e Ekonomisë shkon shumë larg.
“Mbështetja dhe mbrojtja e qeverisë për biznesin e kompanive gjermane në Kinë duhet të mbetet, në parim,” i tha agjencisë së lajmeve Reuters Friedolin Strack, shefi ekzekutiv i Komitetit Azi-Paqësor të Biznesit Gjerman (APA).
Investimet kineze duhet të jenë të mirëseardhura në Gjermani dhe Evropë, këmbënguli ai. Nëse kjo duhet të zbatohet edhe për rastin specifik të hyrjes së COSCO-s në portin e Hamburgut, megjithatë, Strack nuk donte të thoshte.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Deutsche Welle“