MENU
klinika

Çfarë duhet të dini?

Sëmundjet e mëlçisë të lidhura me alkoolin

02.04.2023 - 11:18

Sëmundja e mëlçisë e lidhur me alkoolin (ARLD) i referohet dëmtimit të mëlçisë të shkaktuar nga marrja e tepërt e alkoolit. Ka disa faza të ashpërsisë dhe një sërë simptomash shoqëruese.

ARLD zakonisht nuk shkakton asnjë simptomë derisa mëlçia të jetë dëmtuar rëndë. Kur kjo ndodh, simptomat mund të përfshijnë:
humbje peshe
humbje e oreksit
zverdhja e syve dhe e lëkurës (verdhëza)
ënjtje në kyçet e këmbës dhe bark
konfuzion ose përgjumje
të vjella gjaku ose gjakderdhje në jashtëqitje

Kjo do të thotë se ARLD diagnostikohet shpesh gjatë testeve për kushte të tjera, ose në një fazë të dëmtimit të avancuar të mëlçisë.

Nëse pini rregullisht alkool në tepricë, flisni me mjekut që të mund të kontrollojë nëse mëlçia është e dëmtuar.

Alkooli dhe mëlçia
Me përjashtim të trurit, mëlçia është organi më kompleks në trup. Funksionet e saj përfshijnë:
filtrimi i toksinave nga gjaku
duke ndihmuar tretjen e ushqimit
rregullimin e niveleve të sheqerit dhe kolesterolit në gjak
ndihmon në luftimin e infeksioneve dhe sëmundjeve

Mëlçia është shumë elastike dhe e aftë të rigjenerohet vetë. Sa herë që mëlçia filtron alkoolin, disa nga qelizat e mëlçisë vdesin.

Mëlçia mund të zhvillojë qeliza të reja, por keqpërdorimi i zgjatur i alkoolit (pirja e tepërt) për shumë vite mund të zvogëlojë aftësinë e saj për t’u rigjeneruar. Kjo mund të rezultojë në dëmtim serioz dhe të përhershëm të mëlçisë.

Fazat e ARLD
Ekzistojnë 3 faza kryesore të ARLD, megjithëse shpesh ka një mbivendosje midis secilës fazë. Këto faza janë shpjeguar më poshtë.

1.Sëmundja e mëlçisë yndyrore alkoolike
Pirja e një sasie të madhe alkooli, edhe për vetëm disa ditë, mund të çojë në grumbullimin e yndyrave në mëlçi. Kjo quhet sëmundja e mëlçisë yndyrore alkoolike dhe është faza e parë e ARLD.
Sëmundja e mëlçisë dhjamore rrallë shkakton ndonjë simptomë, por është një shenjë e rëndësishme paralajmëruese se po pini në një nivel të dëmshëm.
Sëmundja e mëlçisë dhjamore është e kthyeshme. Nëse ndaloni të pini alkool për 2 javë, mëlçia duhet të kthehet në normalitet.

2.Hepatiti alkoolik
Hepatiti alkoolik – i cili nuk ka lidhje me hepatitin infektiv – është një gjendje potencialisht serioze që mund të shkaktohet nga keqpërdorimi i alkoolit për një periudhë më të gjatë. Kur kjo zhvillohet, mund të jetë hera e parë që një person është i vetëdijshëm se po e dëmton mëlçinë përmes alkoolit.

Më rrallë, hepatiti alkoolik mund të ndodhë nëse pini një sasi të madhe alkooli në një periudhë të shkurtër kohe (pirja e tepërt).

Dëmtimi i mëlçisë i lidhur me hepatitin e butë alkoolik është zakonisht i kthyeshëm nëse ndaloni së piri përgjithmonë.

3.Cirroza
Cirroza është një fazë e ARLD ku mëlçia është dëmtuar ndjeshëm. Edhe në këtë fazë, mund të mos ketë simptoma të dukshme.

Në përgjithësi nuk është e kthyeshme, por ndalimi i menjëhershëm i pirjes së alkoolit mund të parandalojë dëmtimin e mëtejshëm dhe të rrisë ndjeshëm jetëgjatësinë tuaj.

Një person që ka cirrozë të lidhur me alkoolin dhe nuk ndalon së piri ka më pak se 50% shanse të jetojë për të paktën 5 vjet të tjera.

Si trajtohet ARLD?
Aktualisht nuk ka asnjë trajtim specifik mjekësor për ARLD. Trajtimi kryesor është ndalimi i pirjes, mundësisht për pjesën tjetër të jetës. Kjo zvogëlon rrezikun e dëmtimit të mëtejshëm të mëlçisë dhe i jep asaj mundësinë më të mirë për t’u rikuperuar.

Nëse një person është i varur nga alkooli, ndalimi i pirjes mund të jetë shumë i vështirë. Megjithatë, mbështetja, këshilla dhe trajtimi mjekësor mund të jenë të disponueshme nëpërmjet shërbimeve lokale të mbështetjes për alkoolin.

Një transplant i mëlçisë mund të kërkohet në raste të rënda kur mëlçia ka ndaluar së funksionuari dhe nuk përmirësohet kur ndaloni së piri alkool.

Ju do të konsideroheni për një transplant të mëlçisë vetëm nëse keni zhvilluar komplikime të cirrozës, pavarësisht se keni ndërprerë pirjen. Të gjitha njësitë e transplantit të mëlçisë kërkojnë që një person të mos pijë alkool ndërsa pret transplantin dhe për pjesën tjetër të jetës së tij.

Komplikimet
Normat e vdekjeve të lidhura me ARLD janë rritur ndjeshëm gjatë dekadave të fundit. Alkooli tani është një nga shkaqet më të zakonshme të vdekjeve, së bashku me duhanin dhe presionin e lartë të gjakut.

Komplikimet kërcënuese për jetën e ARLD përfshijnë:
gjakderdhje e brendshme (variceale).
grumbullimi i toksinave në tru (encefalopati)
akumulimi i lëngjeve në bark (asciti) me dështim të veshkave të shoqëruara
kanceri i mëlçisë

Parandalimi i ARLD
Mënyra më efektive për të parandaluar ARLD është ndalimi i pirjes së alkoolit ose respektimi i kufijve të rekomanduar:
burrat dhe gratë këshillohen të mos pinë rregullisht më shumë se 14 njësi në javë
shpërndajeni pijen mbi 3 ditë ose më shumë nëse pini deri në 14 njësi në javë
Një njësi e alkoolit është e barabartë me rreth 25 ml pije alkoolike.

Edhe nëse keni qenë një konsumues i madh për shumë vite, ulja ose ndalimi i marrjes së alkoolit do të ketë përfitime të rëndësishme afatshkurtra dhe afatgjata për mëlçinë dhe shëndetin e përgjithshëm.